Παγκόσμια
ημέρα ποίησης σήμερα.
Μια ιδέα που ξεκίνησε από την Ελλάδα και συγκεκριμένα από τον Βολιώτη ποιητή Μιχάλη Μήτρα(1944-1919).
Προτάθηκε στην συνέχεια στην ΟΥΝΕΣΚΟ από τον Βασίλη Βασιλικό και καθιερώθηκε η 21η Μαρτίου σαν ημέρα ποίησης .
Επιλέγουμε το πιο εμβληματικό κατά τη γνώμη μας ποίημα, από την συλλογή του Χιλιανού Νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούδα. Το «Κάντο Χενεράλ» (Canto General) είναι η γνωστότερη συλλογή ποιημάτων του. Γράφτηκε στην περίοδο 1938 - 1950 .
Μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη και έγινε δημοφιλέστατο σε όλη την Νότια Αμερική
.Επιμέλεια Α..Α
Οι
Ελευθερωτές
Κι έρχεται
το δέντρο,
το δέντρο της καταιγίδας,
το δέντρο του λαού.
Απ῾ τη γη ανεβαίνουν οι ήρωές του
όπως τα φύλλα απ῾ το χυμό,
κι ο άνεμος θρίβει τα φυλλώματα
της βουερής ανθρωποθάλασσας
ώσπου πέφτει ο σπόρος του ψωμιού
στη γη ξανά.
Κι έρχεται το δέντρο,
το δέντρο που τράφηκε με γυμνούς νεκρούς,
νεκρούς μαστιγωμένους και πληγωμένους,
νεκρούς με απίθανη όψη,
παλουκωμένους σε κοντάρια,
κομματιασμένους στην πυρά,
αποκεφαλισμένους με τσεκούρια,
πετσοκομμένους απ῾ τα τέσσερα άλογα,
σταυρωμένους μες στην εκκλησιά.
Κι έρχεται το δέντρο,
το δέντρο που 'ναι οι ρίζες του ζωντανές,
πήρε μαρτυρικό νίτρο,
φάγαν οι ρίζες του αίμα,
ρούφηξε δάκρυα απ῾ το χώμα:
τ῾ ανέβασε με τα κλαδιά του,
τα μοίρασε μες στην αρχιτεκτονική του.
Γίναν αόρατα λουλούδια,
άλλοτε λουλούδια θαμμένα
κι άλλοτε τα πέταλά τους φωτίσαν σαν πλανήτες.
Κι ο άνθρωπος μάζεψε απ' τους κλώνους
τα δεμένα μπουμπουκάκια,
χέρι χέρι τα παράδωσε σα ρόδια ή μαγνόλιες,
και κείνα ευθύς τη γη άνοιξαν,
κι εφτασαν ψηλά ως τ῾ αστέρια.
Αυτό το δέντρο των ελεύτερων.
Το δέντρο γη, το δέντρο σύννεφο.
Tο δέντρο ψωμί, το δέντρο ακόντιο,
το δέντρο φωτιά, το δέντρο γροθιά.
Το πνίγουν τα φουρτουνιασμένα νερά
του νύχτιου καιρού μας,
μα στο κατάρτι ζυγιάζεται
της εξουσίας του ο τροχός.
Άλλοτε πάλι,
ξαναπέφτουν τα κλαδιά σπασμένα απ῾ την οργή,
και μια στάχτη απειλητική
σκεπάζει το αρχαίο μεγαλείο του:
έτσι πέρασε μες από άλλους καιρούς,
έτσι ξέφυγε το άγχος το θανατερό,
ώσπου ένα χέρι μυστικό,
κάποια μπράτσα αναρίθμητα,
ο λαός, φύλαξε τα κομμάτια,
έκρυψε αναλλοίωτους κορμούς,
και τα χείλη του ήταν τα φύλλα
του πελώριου μοιρασμένου δέντρου
που διασπάρθηκε σ῾ όλες τις μεριές,
που ταξίδεψε μ῾ όλες του τις ρίζες.
Αυτό είναι το δέντρο,
το δέντρο του λαού,
όλων των λαών της λευτεριάς,
του αγώνα.
Έλα ως τη χαίτη του:
άγγιξε τις ξανανιωμένες του αχτίδες:
βύθισε το χέρι στα εργαστήρια
όπου ο παλλόμενος καρπός του
το φως του διαδίδει καθημερινά.
Σήκωσε τη γη τούτη στα χέρια σου,
μέθεξε σε τούτη τη λαμπρότητα,
πάρε το ψωμί σου και το μήλο σου,
την καρδιά σου και το άτι σου
και στήσε φρούριο στο σύνορο,
στη μεθόριο της φυλλωσιάς του.
Υπερασπίσου τα χείλη κάθε στεφάνης του,
μοιράσου τις εχθρικές του νύχτες,
αγρύπνα για το τόξο της αυγής,
ανάπνευσε το έναστρο ύψος,
στηρίζοντας
το δέντρο, το δένδρο που μεστώνει καταμεσής της γης.
το δέντρο της καταιγίδας,
το δέντρο του λαού.
Απ῾ τη γη ανεβαίνουν οι ήρωές του
όπως τα φύλλα απ῾ το χυμό,
κι ο άνεμος θρίβει τα φυλλώματα
της βουερής ανθρωποθάλασσας
ώσπου πέφτει ο σπόρος του ψωμιού
στη γη ξανά.
Κι έρχεται το δέντρο,
το δέντρο που τράφηκε με γυμνούς νεκρούς,
νεκρούς μαστιγωμένους και πληγωμένους,
νεκρούς με απίθανη όψη,
παλουκωμένους σε κοντάρια,
κομματιασμένους στην πυρά,
αποκεφαλισμένους με τσεκούρια,
πετσοκομμένους απ῾ τα τέσσερα άλογα,
σταυρωμένους μες στην εκκλησιά.
Κι έρχεται το δέντρο,
το δέντρο που 'ναι οι ρίζες του ζωντανές,
πήρε μαρτυρικό νίτρο,
φάγαν οι ρίζες του αίμα,
ρούφηξε δάκρυα απ῾ το χώμα:
τ῾ ανέβασε με τα κλαδιά του,
τα μοίρασε μες στην αρχιτεκτονική του.
Γίναν αόρατα λουλούδια,
άλλοτε λουλούδια θαμμένα
κι άλλοτε τα πέταλά τους φωτίσαν σαν πλανήτες.
Κι ο άνθρωπος μάζεψε απ' τους κλώνους
τα δεμένα μπουμπουκάκια,
χέρι χέρι τα παράδωσε σα ρόδια ή μαγνόλιες,
και κείνα ευθύς τη γη άνοιξαν,
κι εφτασαν ψηλά ως τ῾ αστέρια.
Αυτό το δέντρο των ελεύτερων.
Το δέντρο γη, το δέντρο σύννεφο.
Tο δέντρο ψωμί, το δέντρο ακόντιο,
το δέντρο φωτιά, το δέντρο γροθιά.
Το πνίγουν τα φουρτουνιασμένα νερά
του νύχτιου καιρού μας,
μα στο κατάρτι ζυγιάζεται
της εξουσίας του ο τροχός.
Άλλοτε πάλι,
ξαναπέφτουν τα κλαδιά σπασμένα απ῾ την οργή,
και μια στάχτη απειλητική
σκεπάζει το αρχαίο μεγαλείο του:
έτσι πέρασε μες από άλλους καιρούς,
έτσι ξέφυγε το άγχος το θανατερό,
ώσπου ένα χέρι μυστικό,
κάποια μπράτσα αναρίθμητα,
ο λαός, φύλαξε τα κομμάτια,
έκρυψε αναλλοίωτους κορμούς,
και τα χείλη του ήταν τα φύλλα
του πελώριου μοιρασμένου δέντρου
που διασπάρθηκε σ῾ όλες τις μεριές,
που ταξίδεψε μ῾ όλες του τις ρίζες.
Αυτό είναι το δέντρο,
το δέντρο του λαού,
όλων των λαών της λευτεριάς,
του αγώνα.
Έλα ως τη χαίτη του:
άγγιξε τις ξανανιωμένες του αχτίδες:
βύθισε το χέρι στα εργαστήρια
όπου ο παλλόμενος καρπός του
το φως του διαδίδει καθημερινά.
Σήκωσε τη γη τούτη στα χέρια σου,
μέθεξε σε τούτη τη λαμπρότητα,
πάρε το ψωμί σου και το μήλο σου,
την καρδιά σου και το άτι σου
και στήσε φρούριο στο σύνορο,
στη μεθόριο της φυλλωσιάς του.
Υπερασπίσου τα χείλη κάθε στεφάνης του,
μοιράσου τις εχθρικές του νύχτες,
αγρύπνα για το τόξο της αυγής,
ανάπνευσε το έναστρο ύψος,
στηρίζοντας
το δέντρο, το δένδρο που μεστώνει καταμεσής της γης.
