Το ολοκαύτωμα της Νέας Αγχιάλου (27 Απριλίου 1943)

 

Οι τραγικές στιγμές που ζήσαμε στην Μαγνησία τις τελευταίες μέρες λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς ,αλλά και το αδιανόητο συμβάν με τις εκρήξεις πυρομαχικών κοντά στην Νέα Αγχίαλο, μας θύμισαν ένα παλαιότερο αφιέρωμα για την Αγχίαλο στην περίοδο της κατοχής .

………………………………………………………………………………………………….

Το ολοκαύτωμα της Νέας Αγχιάλου (27 Απριλίου 1943)

Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Νικολάου

 

Από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε αναμφισβήτητα η πλήρης και συστηματική εξολόθρευση ολόκληρων πληθυσμών, με αποκορύφωση τη Shoah (το εβραϊκό Ολοκαύτωμα), αλλά και η ολοκληρωτική καταστροφή ή λεηλασία πόλεων και χωριών.

Τεράστιος είναι ο κατάλογος των ελληνικών χωριών που κάηκαν από τους ναζί και χιλιάδες τα θύματα – άνδρες, γυναίκες, παιδιά, άμαχοι όλοι – που σφαγιάστηκαν στο όνομα του φρικιαστικότερου παραλογισμού που γνώρισε η ανθρωπότητα, του φασισμού και ναζισμού. Ανείπωτος πόνος και οδυνηρές μνήμες για το μίσος, τους εγκλεισμούς, τα βασανιστήρια, τον ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την απώλεια αγαπημένων προσώπων στοιχειώνουν όσους επέζησαν.

 

Η όμορφη Νέα Αγχίαλος, χτισμένη το 1907, στη μέση περίπου του δημόσιου δρόμου Βόλου-Αλμυρού της Μαγνησίας, αποτελεί έναν τέτοιον μαρτυρικό τόπο. Οι κάτοικοί της ήταν κυρίως πρόσφυγες από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας (σημερινή Πομόριε Βουλγαρίας), που ήρθαν στην Ελλάδα μετά την καταστροφή της πατρίδας τους το 1906, αποτέλεσμα της δράσης του βουλγαρικού εθνικισμού και της πολιτικής εκβουλγαρισμού των ελληνόφωνων πληθυσμών της Βαλκανικής. Οι Αγχιαλίτες, εργατικοί, ευρηματικοί, κοινωνικοί και φιλοπρόοδοι, παρά την ελονοσία που μάστιζε την περιοχή της νέας τους εγκατάστασης για πολλά χρόνια, κατάφεραν να επιβιώσουν και να προοδεύσουν οικονομικά και πνευματικά.

 

Το 1940 πολλοί Αγχιαλίτες πολέμησαν και αρκετοί έχασαν τη ζωή τους. Στη διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής Κατοχής της Μαγνησίας (1941-1944) δυναμική ήταν η συμμετοχή των Αγχιαλιτών, ανδρών και γυναικών, στην Εθνική Αντίσταση, στις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και στην ΕΠΟΝ. Από τις γυναίκες αναφέρουμε, ενδεικτικά, την Καλουδίτσα Αντωνίου και την Άννα Μπαξεβανάκη, που, νεαρές κοπέλες τότε στις γραμμές της ΕΠΟΝ, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους ως αγωνίστριες και καθοδηγήτριες

Τους πρώτους μήνες του 1943 αντάρτικα σώματα κατασκήνωσαν στη Γούρα (Όθρυ) και στο Καραντάου, ενώ στις 25 Μαρτίου ένα απόσπασμα ανταρτών κατασκήνωσε στα βουνά της Νέας Αγχιάλου. Αποτελούνταν από 40-50 άνδρες με αρχηγό τον επονομαζόμενο «Διάκο». Σκοπός τους ήταν η καταστροφή με νάρκες του δημόσιου δρόμου και των γεφυριών, για να εμποδίσουν τη διάβαση πολεμοφοδίων προς τον Νότο.

Στις 18 Απριλίου 1943 κανονιοφόρα πλοία από τον Βόλο κατέστρεψαν τα πλοία που ήταν προσαραγμένα στο λιμάνι της Νέας Αγχιάλου, ενώ στις 20 βομβάρδισαν και τη Νέα Αγχίαλο. Λίγες μέρες αργότερα, στις 27 Απριλίου, ένα σύνταγμα Ιταλών επέδραμε στην κωμόπολη. Οι Ιταλοί, για να πραγματοποιήσουν το σχέδιό τους, χωρίστηκαν σε ομάδες και η κάθε ομάδα ανέλαβε κι από μια συνοικία.

Έβαλαν φωτιά από σπίτι σε σπίτι, παραδίδοντας στις φλόγες γύρω στα 620 από τα 700 πέτρινα σπίτια που υπήρχαν εκεί, αφού επιδόθηκαν πρώτα σε λεηλασίες των οικιών. Οι Ιταλοί κατέστρεψαν ακόμα και το εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο, που είχε χτιστεί με δωρεά του Συγγρού το 1910. Στις 20 Απριλίου οι τοίχοι του σχολείου κατατρυπήθηκαν από σφαίρες. Οκτώ μέρες αργότερα, στις 28 Απριλίου, το κτήριο είχε παραδοθεί στις φλόγες.

 

Αναμνήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας δυο χρόνια μετά (εφ. Ταχυδρόμος, 15.04.1945) δίνουν συνοπτική εικόνα του τραγικού ολοκαυτώματος:

«Την 27ην Απριλίου, προηγουμένων τηλεβόλων, πολυβόλων και αυτοκινήτων με θώρακα, μαζί δε με κάλυψιν και από θαλάσσης, εισβάλλουν εις την Αγχίαλον οι Ιταλοί, καραμπινιέροι ιδίως και μελανοχίτωνες. Αλλ’ η κωμόπολις ήτο έρημος κατοίκων. Όλοι τους, μαζί με τους αντάρτες, πληροφορηθέντες τα της επικειμένης ιταλικής επιθέσεως, είχον εγκαίρως απομακρυνθεί. Ελάχιστοι μόνο γέροι είχον παραμείνει, και οι Ιταλοί, αφού έταξαν δίωρον προθεσμίαν εις τους κατοίκους να επιστρέψουν, απεδύθησαν κατόπιν εις ένα τερατώδες όργιον αίματος, φωτιάς και ληστείας!... Εξηκοντίζετο με ειδικές αντλίες μία εύφλεκτος σκόνη εις τους εξωτερικούς τοίχους και εις το εσωτερικόν των κατοικιών και των αχυρώνων. Και ήρκει ένας κατόπιν πυροβολισμός κατά του οικήματος διά να λαμπαδιάσει το παν! Κατά τον τρόπον αυτόν εκάηκαν 620 σπίτια της Αγχιάλου και αρκετοί αχυρώνες, αφού, εννοείται, ελεηλατήθηκαν αγρίως, πριν παραδοθούν εις το πυρ. Ό,τι ήτο δυνατόν να μεταφερθεί, ηρπάζετο από τους Ιταλούς και τους λεγεωναρίους. Και ό,τι δεν ημπορούσε να αρπαγεί, κατεστρέφετο με τη φωτιά ή κατ’ άλλον τρόπον. Χιλιάδες οκάδες σιτηρών εκάησαν, χιλιάδες οκάδες κρασί και τσίπουρο εχύθηκαν από τους βανδάλους, αφού προηγουμένως ήπιαν και εμέθυσαν πολλοί… Δεκάδες άλογα, ημίονοι, όνοι, αγελάδες και πρόβατα, και σκυλιά ακόμη, επυροβολήθησαν επίσης και εφονεύθησαν. Προίκες κοριτσιών, νοικοκυριά χρόνων έγιναν καπνός και τέφρα…Την επομένην, 28ην Απριλίου, εις την ωραίαν άλλοτε κωμόπολιν δεν υπήρχον παρά καπνισμένα ντουβάρια, ερείπια ακατοίκητα και σηπόμενα εις τας οδούς πτώματα ανθρώπων και ζώων…».

Σχετικά χαμηλού ύψους το βουνό Καραντάου ( παραφθορά Τούρκικων Καρά-νταγ ) έδωσε το ονομά του στον πρώτο αρχηγό ανταρτών του ΕΛΑΣ της περιοχής, Διονύση Γκουγκούση

Η περιοχή που έδρασε η ομάδα του Διάκου

 

Πηγές:

- ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Κρίσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941-44

- Δίκτυο Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας, Ελληνικά Ολοκαυτώματα 1940-1945, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2010

- Νίτσα Κολιού, Άγνωστες πτυχές Κατοχής και Αντίστασης 1941-44, Βόλος 1985

- Γιώργος Διονυσίου, Μία Αγχίαλος Νέα γεννιέται, εκδ. Σύλλογος των Αγχιαλιτών της Αθήνας, Αθήνα 2006

 

Για την καταστροφή της Νέας Αγχιάλου και Αλμυρού φιλοξενήσαμε πριν τρεις εβδομάδες αφιέρωμα του ερευνητή Χαράλαμπου Αλεξάνδρου https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid02MayB4RPVx6jPCsUeJJbU78v8cd9QSh4qnxsrgkHhupBJTepmMnk8J5q4zQAoGuJ6l

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ 

 

 

 

..........................................................................................................

Κείμενο : Απόστολος Κ.Αποστολάκης.

.........................................................................................................

Η μεγαλύτερη διαδήλωση διαμαρτυρίας στην διάρκεια της κατοχής πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουλίου του 43.

Αφορμή στάθηκε η απόφαση των Γερμανών να επιτρέψουν στις Βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις να επεκτείνουν την κατοχή τους μέχρι την Θεσσαλονίκη .

Όταν ο Γερμανικός στρατός κατάκτησε την χώρα μας το 1941 σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες και μετά από ένα μήνα και την Κρήτη ,χώρισε την ΕΛΛΑΔΑ σε τρεις ζώνες κατοχής.

Το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας το παρέδωσε στους ηττημένους στο Αλβανικό μέτωπο Ιταλούς , ένα μέρος της Ανατολικής Μακεδονίας και τον μισό νομό Έβρου τον χάρισε στην σύμμαχο φασιστική Βουλγαρία . Ο Χάρτης είναι χαρακτηριστικός πως μοιράστηκε η χώρα μας .

 

 

Η Βουλγαρία που με την συνθήκη του Νεΐγύ (27.9.1919) αλλά και των επόμενων συμφωνιών, Σεβρών και Λωζάνης είχε χάσει κάθε ελπίδα να βρει διέξοδο στο Αιγαίο , βρήκε στο πρόσωπο του Χίτλερ τον μεγάλο προστάτη και δωρητή . Ξαναγυρνούσε στα εδάφη που της χάρισε η Τσαρική Ρωσία το 1878 έστω για λίγους μήνες.

Διακαής πόθος της Βουλγαρίας ήταν να φτάσει και στην Θεσσαλονίκη .Για την Βουλγάρικη ζώνη βέβαια δεν μιλάμε για απλή κατοχή . Η Βούλγαροι έκαναν κανονική προσάρτηση . Άλλαξαν όλες τις Ελληνικές αρχές με Βουλγαρικές . Όλες οι πινακίδες στις δημόσιες υπηρεσίες , στους δρόμους , στα μαγαζιά ξαναγράφτηκαν στην Βουλγαρική γλώσσα. Στα σχολεία διδάσκονταν υποχρεωτικά τα Βουλγαρικά. Ο Ελληνικός πληθυσμός ζώντας σε καθεστώς τρόμου και εθνοκάθαρσης , ζητούσε τρόπους να εγκαταλείψει την περιοχή . Η παρακρατική Βουλγαρική οργάνωση Οχράνα ,έσπερνε παντού τον θάνατο.

Από την μεριά τους οι Γερμανοί θέλοντας να κάνουν οικονομία δυνάμεων για να στείλουν στρατό στο ανατολικό μέτωπο , δεν είχαν καμία αντίρρηση να παραχωρήσουν και άλλα Ελληνικά εδάφη στους Βούλγαρους συμμάχους τους .

Στην περιοχή δρούσε βέβαια το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ αλλά δεν ήταν σε θέση να δώσουν καθοριστικό χτύπημα στον Βουλγαρικό στρατό κατοχής . Υπήρχαν και οι εθνικιστικές ομάδες (κυρίως Πόντιων )του Τσαούς Αντών, αλλά το αντικομουνιστικό τους μένος μόνο την βουλγαρική πλευρά ευνοούσε .

Η δοσιλογική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη έμεινε απλός θεατής στις επερχόμενες εξελίξεις για την σχεδιαζόμενη προέκταση της Βουλγαρικής επικράτειας.

Ανέλαβε την πρωτοβουλία το ΕΑΜ να κινητοποιήσει τον Λαό .

Στο κάλεσμα του ανταποκρίθηκε το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων .Ήταν τέτοιο το θέμα που δεν άφησε αδιάφορους ούτε αυτούς που ήταν αντίθετοι στα ιδανικά και στον αγώνα που έκανε η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση της χώρας .

Βοήθησαν με τις μικρές δυνάμεις η ΠΕΑΝ και ο ΕΔΕΣ (1)

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για την μεγάλη διαδήλωση που έγινε στις 22 Ιουλίου . Πολλές από αυτές καταγράφονται στο ντοκιμαντέρ : ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ του σκηνοθέτη Αντώνη Βογιάζου (α) που γυρίστηκε για λογαριασμό της ΕΡΤ στην δεκαετία του ογδόντα . Υπάρχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό από φωτογράφους της εποχής καθώς και δημοσιεύεις εφημερίδων της εποχής .

Δεν ήταν αυθόρμητη η διαδήλωση .

Προετοιμάστηκε καλά τις προηγούμενες μέρες . Κλιμάκια της ΕΠΟΝ και του ΕΑΜ σκορπούσαν προκηρύξεις και με τα χωνιά καλούσαν τον κόσμο για συμμετοχή. 

 

Η διαδήλωση βάφτηκε με αίμα . Σε τετρακόσιες χιλιάδες λαού , υπολογίζει την διαδήλωση ο αγωνιστής Γιώργος Σταματόπουλος ,σε τριακόσιες ο παράνομος τότε Ριζοσπάστης. Ίσως να ήταν μικρότερη , σημασία όμως έχει ότι το αίμα των νεκρών έπιασε τόπο .

Δεκάδες οι τραυματίες, αρκετοί και οι νεκροί . Αναμεσά τους δύο ηρωικές κοπέλες της ΕΠΟΝ . Η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ και η ΚΟΥΛΑ ΛΙΛΗ.

                                             Παναγίωτα Σταθοπούλου

Η Σταθοπούλου(2) με τα χέρια ανοιχτά μπήκε μπροστά σε Γερμανικό τανκ που την διαμέλισε . Η Κούλα Λίλη βλέποντας την συναγωνιστριά της διαμελισμένη, ανέβηκε στο άρμα και με το παπούτσι της κτυπούσε έναν Γερμανό στρατιώτη . Την θέρισαν με σφαίρες 

 

 

.

Αρκετά ονόματα νεκρών της διαδήλωσης έχουν καταγραφεί . Αναφέρονται οι: Ε. Αντωνιάδου φοιτήτρια, ο Θεωνάς Μαυρομματίδης φοιτητής, ο Θωμάς Χατζηθωμάς σπουδαστής, ο Θανάση Τεριάκης ,ο σπουδαστής, Ιωάννης Κατσαρός , η Όλγα Μπακόλα εργάτρια , ο Αντώνης Παπαδοσταυράκης, ανάπηρος του πολέμου του 1940, ο Χρήστος Κοντός , ο Δημήτρης Δουκάκης, ο Αλέξανδρος Δεσύπρης ,ο Κώστας Υφαντής και άλλοι . Αμέτρητοι οι τραυματίες καθώς οι περισσότεροι δεν μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία και νοσηλεύτηκαν κρυφά σε σπίτια 

 

                                                                             Η Όλγα Μπακόλα
.

Η απόφαση ανακλήθηκε , η Βουλγαρία δεν επέκτεινε την κατοχή της μέχρι τον Αξιό ποταμό.

Οι Γερμανοί είχαν και έναν ακόμη λόγο να σκεφτούν . Οι μυστικές υπηρεσίες τους προειδοποιούσαν ότι ο κόσμος στρέφονταν στο ΕΑΜ λόγω της πρωτοπόρας πατριωτικής στάσης του και προσχωρούσαν σε αυτό ακόμα και χωροφύλακες.

Πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ενάντια στην Βουλγαρική επέκταση .Πρώτη ξεσηκώθηκε η Θεσσαλονίκη στις 7 Ιουλίου και συνέχισαν το Κιλκίς, Εδεσσα, Γιαννιτσά ,Νάουσα, Βέροια, Κοζάνη ,Φλώρινα, Πτολεμαΐδα , Λάρισα, Καρδίτσα .

Στον Βόλο διοργανώθηκε από το ΕΑΜ στην πλατεία Ελευθερίας με κύριο ομιλητή τον Μήτσο Ρήγα(3) Οι Ιταλικές αρχές της πόλης έδειξαν σχετική ανοχή.

Δεκατέσσερις μήνες μετά ο Σοβιετικός στρατός θα έδιωχνε τους Γερμανούς από την Βουλγαρία και τα μεγαλεπήβολα σχέδια για την μεγάλη Βουλγαρία Αγίου Στεφάνου κατέρρεαν για πάντα .

................................................................................................................................

Πηγές: Μανώλης Γλέζος ,Χάγκεν Φλάΐσερ, Αρχείο ΕΡΤ, Νίτσα Κολιού , Σπύρος Κουζινόπουλος, Βασίλης Τζανακάρης, Μαρκ Μαζάουερ, Φοίβος Γρηγοριάδης , Σταύρος Μαλαγκονάρης,Αρχεία ΑΣΚΙ, Αρχεία ΚΚΕ

 

Ο Χίτλερ και ο Βασιλιάς της Βουλγαρίας Μπόρις
 

                                                   Η Βουλγαρία του Αγίου Στεφάνου

……

Η Βουλγαρία 41-44
………………………………………………………………………………….

α) Το ντοκιμαντέρ του Αντώνη Βογιάζου >https://youtu.be/Hb0fvkqojpg

1) Για τον ΕΔΕΣ υπάρχουν αντίθετες γνώμες . Ο ΕΔΕΣ Αθήνας στο μεγαλύτερο μέρος του είχε αυτονομηθεί και συνεργάζονταν πλέον με του ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ στέλνοντας αξιωματικούς του στα Τάγματα Ασφαλείας. Ο Ζέρβας από την Ήπειρο αναγκάστηκε να τους αποκηρύξει μετά από πίεση και των Άγγλων

2) Η Σταθοπούλου είχε Αμερικάνικη υπηκοότητα και είχε επιστρέψει στην Ελλάδα το 1940

3)Για τον Μήτσο Ρήγα εδώ >https://simea2016.blogspot.com/2020/06/blog-post_20.html...

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,κοινοποιήστε το και δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας προκειμένου να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : 20 Ιουλίου 1974.

 

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : 20 Ιουλίου 1974.

 

Η ημέρα που δεν πρέπει να ξεχνάμε

 

 Κείμενο : Αποστολάκης Κ.Αποστολάκης

 

.

Οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο . Βρήκαν στρωμένο δρόμο και πόρτες ανοιχτές .Είχε φροντίσει η Χούντα των Αθηνών γι’αυτό .

Πέντε ημέρες πριν στις 15 Ιουλίου, ο Ελληνικός στρατός που είχε απομείνει στην Κύπρο ανέτρεψε με πραξικόπημα τον εκλεγμένο πρόεδρο της Κύπρου Μακάριο . Η χούντα των Αθηνών ήξερε ότι έτσι έδινε το δικαίωμα στην Τουρκία να επέμβει σαν μία από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις ( Ελλάδα και Αγγλία οι άλλες ) .

 

 

Είχε προηγηθεί ακόμα μία προδοτική πράξη το 1967, όταν πάλι η Χούντα είχε αποσύρει την Ελληνική Μεραρχία που είχε στείλει η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου το 1964. Προσχεδιασμένα όλα με βάθος χρόνου, όπως σχεδίασαν οι πάτρωνες του Παπαδόπουλου και της κλίκας του .

Ένα βίντεο της ισπανικής τηλεόρασης με ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΣΚΗΝΕΣ από το πραξικόπημα των χουντικών ενάντια στον ΜΑΚΑΡΙΟ και την εισβολή.

Σκηνές γύρω από το προεδρικό τις μέρες του πραξικοπήματος και η μάχη του Λήδρα Πάλας κατά την τουρκική εισβολή

https://city.sigmalive.com/.../ntokimanter-tes.../...

MGOApEVlsJ06ExJzMsRkUWZymQZIAJKKtcFeFbPIOk

 

 

Τ

 

 

Ο ''υπουργός '' των πραξικοπηματιών Δημητρίου άνετος με το πούρο διαβεβαιώνει τους ξένους ανταποκριτές ότι όλα βαίνουν καλώς .....

Τούρκοι Αλεξιπτωτιστές στα περίχωρα της Λευκωσίας

Το ΑΙΓΑΙΟΝ στην Εθνική Αντίσταση

 

ΣΙΜΕΑ

1 ημ.  ·

Το ΑΙΓΑΙΟΝ στην Εθνική Αντίσταση ( Ε )

 

 

.

"" η προσφορά προς την πατρίδα δεν αποτελεί κατάθεση σε τράπεζα για να ζητάμε τόκους""

Μανώλης Γλέζος

 

Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης

 

Χιλιάδες οι επισκέπτες για καλοκαιρινές διακοπές στο ανατολικό Πήλιο . Οι περισσότεροι χαίρονται γοητευμένοι τις τεράστιες παραλίες, αλλά λίγοι αναρωτιούνται για την ιστορία της περιοχής.

 

Το Πήλιο έχει υμνηθεί από περιηγητές, από ποιητές και από χιλιάδες επισκέπτες. Τα χωριά του μια ξεχωριστή ζωγραφιά το καθένα, ακόμα και τα παραθαλάσσια που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα ορεινά .

 Ένα τέτοιο χωριό που θα μπορούσε να είναι παγκόσμιο υπόδειγμα οικιστικής αναφοράς, είναι και ο Αη Γιάννης παίρνοντας υπόψη ότι είναι ίσως από τα πρώτα χωριά στα οποία ξεκίνησε προπολεμικά ο τουρισμός όταν και σαν έννοια δεν υπήρχε στο λεξιλόγιο των ντόπιων.

  Σε αυτό το πανέμορφο παραθαλάσσιο χωριό, ένας ντόπιος διορατικός επιχειρηματίας λειτούργησε έγκαιρα το πρώτο ξενοδοχείο του Ανατολικού Πηλίου .

Ήταν ο Γιώργος Μήτσιου που έκτισε το πρώτο ξενοδοχείο επάνω στο κύμα του Αιγαίου που έσκαζε στην παραλία του Αη Γιάννη . Όπως ήταν φυσικό το ονόμασε ΑΙΓΑΙΟΝ .

Άγιος Ιωάννης Πηλίου.Νοέμβριος 1943 μπροστά στο ΑΙΓΑΙΟΝ.Από αριστερά: Ο Στρατολόγος του 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Σπ. Παπασταφίδας, ο Λοχαγός Νικήτας , ο Επιτελάρχης Γρ. Ρέντης και ο Καπετάνιος Πέτρος Πηλιορείτης Φωτο: Νίκος Στουρνάρας.

 

 
 

Η διώροφη αρχική μορφή του ξενοδοχείου διαμορφώθηκε το 1924,όμως υπάρχουν πληροφορίες ότι ίσως προϋπήρχε μονώροφη αποθήκη για τις ναυτικές δραστηριότητες του οικισμού . Στο τέλος της δεκαετίας του τριάντα το ξενοδοχείο το βρίσκουμε με ισόγειο και έναν όροφο . Είναι αυτό που βλέπουμε να ποζάρουν μπροστά του η διοίκηση του 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ.

Ο Επιτελάρχης του 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Γρηγόρης Ρέντης (1), μας πληροφορεί ότι μετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών και την αποχωρησή τους από την περιοχή , στον Άη Γιάννη είχε την έδρα του η διοίκηση της 4ης μοίρας του ΕΛΑΝ ( το ναυτικό του ΕΛΑΣ(2 ) με Διοικητή τον μόνιμο αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού Σόλωνα Καταφυγιώτη και Καπετάνιο τον Δημήτρη Ζούνη και αργότερα τον Θεόδωρο Μαμουρίδη .

Έδρα της μοίρας ήταν το ξενοδοχείο ΑΙΓΑΙΟΝ , αποθήκες και συνεργείο για την επισκευή των 25 καϊκιών της μοίρας, ήταν ο ξενώνας ΜΑΡΚΕΖΕΙΟ του Χατζηδιανέλλου.

…………………………………………………………………………………..

" Με ειδοποίησε ο Πηλιορείτης διηγείται ο Ρέντης να κατέβω για φωτογράφηση με άλλους αξιωματικούς . Είχαν δώσει ειδική άδεια στον Νίκο Στουρνάρα να φωτογραφήσει τις δραστηριότητες του Συντάγματος . Ήταν τέλος Νοεμβρίου 1943"

…………………………………………………………………………………………

Στο ΑΙΓΑΙΟΝ λειτούργησε όπως μας πληροφορεί ο Ρέντης και σχολή υπαξιωματικών του ΕΛΑΣ οι οποίοι μάλλον στελέχωσαν και άλλα Συντάγματα . Αυτό το συμπέρασμα βέβαια βγαίνει από τον αριθμό που δίνει ο Ρέντης.

Ένας τέτοιος αριθμός (150) δεν χρειάζονταν στο ήδη συμπληρωμένο από κάθε άποψη 54ο Σύνταγμα .

Στην περιοχή υπήρχε μεγάλη δραστηριότητα του ΕΑΜ –ΕΛΑΣ αλλά και μεγάλη αντίδραση εκ μέρους ευτυχώς λίγων (επιφανών ) . Κάποιοι από αυτούς συνεργάστηκαν ανοιχτά με τους Ιταλούς και αργότερα με τους Γερμανούς . Υπήρχαν και εκτελέσεις δοσιλόγων οι συγγενείς των οποίων μετά το 1945 ζητούσαν εκδίκηση με τα γνωστά αποτελέσματα.

Η οικογένεια Μήτσιου δεν προσέφερε στον αγώνα μόνο το ξενοδοχείο . Είχε έναν γιο εκτελεσμένο τον Κώστα (γ 1925), ο οποίος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στις 27-3-44, με άλλους δώδεκα Τσαγκαραδιώτες έξω από την Συκή .Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ένας Εβραίος της Θεσσαλονίκης, ο Ισαάκ Αβραάμ Χασσίδ. Ο Κώστας πριν την εκτελεσή του συμμετείχε ενεργά στον ΕΛΑΝ.

Ακόμα ένας γιος του Γιώργου Μήτσιου ο Παναγιώτης( 1922) κατατάχτηκε στον ΕΛΑΣ . Τον βλέπουμε να παρελαύνει στις 22 Οκτωβρίου του 1944 έφιππος μπροστά από το ΗΡΩΟ που βρίσκονταν ανάμεσα από το σημερινό Δημοτικό Ωδείο και το σημερινό Δημαρχιακό μέγαρο στον Βόλο . Συμπεραίνουμε ότι για να του κάνουν την τιμή να παρελάσει έφιππος πρέπει να ήταν της σχολής Υπαξιωματικών η εκπρόσωπος της ανταρτοεπονίτικης διμοιρίας του 3ου Τάγματος που έδρευε στο Πήλιο. Το όνομα Μήτσιου υπάρχει σε περιγραφές για το στήσιμο του ΕΛΑΝ της περιοχής . . Πρώτα εξαδέλφια του Παναγιώτη ήταν και οι Ελασίτες Λευτέρης και Ευριπίδης παιδιά του Δημητρίου Μήτσιου.

Μεταπολεμικά το ΑΙΓΑΙΟΝ γνώρισε μεγάλες δόξες . Επεκτάθηκε με έναν ακόμη όροφο στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα και ήταν και λόγω της προνομιακής θέσης του, σημείο αναφοράς για τον τουρισμό της περιοχής.

Το ξενοδοχείο κηρύχτηκε διατηρητέο ιστορικό μνημείο με την Υπ. Απόφ. ΔΙΛΑΠ/Γ Ι 590 /91/2-2-87 (ΦΕΚ 109/ΤΒ/9-3-87). Υπουργείο Πολιτισμού .

Τα τελευταία όμως χρόνια μένει ερειπωμένο και ανεκμετάλλευτο από τους ιδιοκτήτες του .

 

 

Συμπερασματικά μπορούμε αβίαστα να πούμε ότι το ΑΙΓΑΙΟΝ και οι ανθρωποί του είχαν μεγάλη συμβολή στην Εθνική Αντίσταση .Η αποσιώπηση της ιστορίας του ίσως έχει να κάνει με την αποσιώπηση της προσφοράς του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ . Ο τοπικός Δήμος πρέπει να τοποθετήσει τουλάχιστον μία αναμνηστική πλάκα στην αυλή του Ξενοδοχείου . Το οφείλει κυρίως στον εκτελεσμένο Κώστα Μήτσιου αλλά και στους υπαξιωματικούς που πέρασαν από την σχολή που λειτουργούσε εκεί και αργότερα έπεσαν σε μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ ενάντια στους Γερμανούς

Πηγές : Νίτσα Κολιού , Γρηγόρης Ρέντης, Νίκος Στουρνάρας ,Ραφαήλ Φρεζής αρχείο Κατερίνας Παν . Μήτσιου την οποία ευχαριστώ ιδιαίτερα για τις φωτογραφίες .

                                                  Ο Γιώργος Μήτσιου 

 

 Ο εκτελεσμένος Κώστας Μήτσιου 

.Σημειώσεις : 1) Αφιέρωμα για τον Γρηγόρη Ρέντη https://simea2016.blogspot.com/.../03/blog-post_5.htmlttps:/

2) Για το ΕΛΑΝ της περιοχής https://simea2016.blogspot.com/2021/04/blog-post_10.html.

Ο Παναγιώτης Μήτσιου 

Αν σας άρεσε το αφιέρωμα , δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας προκειμένου να ενημερώνεστε για τις νέες αναρτήσεις καθώς και την δραστηριότητα του συλλόγου

Μπροστά στην σημερινή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας .Αριστερά ο Κώστας Θώμος , καπετάνιος 3ου τάγματος ΕΛΑΣ Πηλίου , στη μέση ο Παναγιώτης Μήτσιου 

Δεύτερος αριστερά ο Παναγιώτης Μήτσιου στην ΕΟΝ του Μεταξά . Σημειώνουμε ότι η ένταξη στην ΕΟΝ ήταν υποχρεωτική