ΛΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗΣ

 

ΛΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗΣ

 

Μικρός  αντάρτης, μεγάλος μουσικός 

 1 και 2. Γιώργος και Λάκης Μπαλής

 

 

Κείμενο Απόστολος Κ. Αποστολάκης .

 

 

Πέρασαν δύο χρόνια από τον θάνατο του Λάκη Μπαλή γνωστού μουσικού –τραγουδοποιού ο οποίος ήταν ο μικρότερος αντάρτης της Μαγνησίας και ίσως και ολόκληρης της Ελλάδας .

 

Ο Λάκης ( Ευάγγελος ) Μπαλής δεν ήταν ένα από τα χιλιάδες παιδιά που οργανώθηκαν στην ΕΠΟΝ και στα Αετόπουλα . Είχε και τέτοια ιστορία ,αλλά λόγω των συνθηκών χρίστηκε από τα 12 κανονικός αντάρτης του βουνού .Ανέβηκε στο βουνό μαζί με τον αδελφό του Γιώργο Μπαλή καπετάνιο του 9ου Λόχου του 3ου Τάγματος του 54ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.(1)

Ορφανοί και από τους δύο γονείς που πέθαναν από την πείνα στον τρομερό χειμώνα του 41-42, τα αδέλφια Γιώργος και Λάκης άφησαν τον Πειραιά όπου ζούσαν από το 1934 και επέστρεψαν στον Βόλο όπου υπήρχαν κάποιοι συγγενείς πρόσφυγες Μικρασιάτες.

Ο μεγάλος αδελφός οργανώθηκε αμέσως στο ΕΑΜ αλλά μετά από προδοσία τον συνέλαβαν οι Ιταλοί και τον έκλεισαν με άλλους Εαμίτες στις φυλακές Ιωσαφάτ του Βόλου . Ο μικρός Λάκης είχε την άδεια να μπαινοβγαίνει στην φυλακή για να βλέπει τον αδερφό του Γιώργο και μάλιστα οι Ιταλοί του επέτρεπαν να τρώει στο μεσημεριανό συσσίτιο.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι τον αξιοποιούσαν σαν σύνδεσμο με μικρά σημειώματα όταν έφευγε το βράδυ για να κοιμηθεί στα συγγενικά σπίτια . Μια μέρα τον δεκάχρονο τότε Λάκη τον συνέλαβαν οι Ιταλοί καραμπινιέροι  να έχει μικρό σημείωμα κρυμμένο στα μακριά μαλλιά του που έκαναν μπούκλες . Ο Διοικητής στον οποίο τον πήγαν τον λυπήθηκε επειδή είχε γιο στην ίδια ηλικία αλλά δεν του επέτρεψε να επισκεφτεί άλλη φορά τον φυλακισμένο αδερφό του .

 

Όταν τον Σεπτέμβριο του 43 οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν και οι φυλακισμένοι βρήκαν ευκαιρία να ελευθερωθούν , ο μεγάλος Μπαλής ο Γιώργος ανέβηκε στο βουνό και λόγω των ηγετικών του προσόντων εξελίχτηκε γρήγορα σε καπετάνιο του 9ου Λόχου.

Από φόβο μήπως προδοθεί ο μικρός Λάκης  τον ενέβασε  στην Άνω Κερασιά Πηλίου όπου ήταν η έδρα του 54ου Συντάγματος .

 

Εκεί έκανε διάφορες βοηθητικές δουλειές φορώντας όμως στολή αντάρτη με όλες τις υποχρεώσεις που συνεπάγονταν τα τιμημένα ρούχα.

 

Ακολούθησε τον αδελφό του όταν ο 9ος λόχος μεταφέρθηκε στην Ανατολή του Κισσάβου. Όπως αναφέρει ο διοικητής του 3ου Τάγματος Γιάννης Μενεέμης, ο μικρός Λάκης πήρε μέρος και σε μάχες όπως αυτή έξω από την Αγιά στις Μάχες της σοδιάς .

Ο Λάκης Μπαλής μαζί με τον 9^ο Λόχο μπήκε θριαμβευτής στον Βόλο την ημέρα της απελευθέρωσης στις 19 Οκτωβρίου του 44.

 Οι φωτογραφίες της αντάρτικης ζωής του είναι στην παραλία του Βόλου και στο φωτογραφείο Ζημέρη μαζί με τον αδελφό του και άλλους αντάρτες και αξιωματικούς. Ήταν αξιαγάπητος και είχε γίνει η μασκότ του Συντάγματος .

 

 

Μετά την απελευθέρωση ξεκίνησε μουσικές σπουδές στο τρομπόνι με την Φιλαρμονική του Δήμου Βόλου και βιολί στο Ελληνικό Ωδείο. Τον κέρδισε το μπουζούκι και εξελίχτηκε σε δεξιοτέχνη μπουζουκίστα .(2) Μας άφησε παρακαταθήκη το πασίγνωστο τραγούδι που εξυμνεί τις ομορφιές του Βόλου και του Παγασητικού : ΣΤΟΥ ΒΟΛΟΥ ΤΙΣ ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΕΣ (3).

 

Δεν ήταν μόνο όμως αυτές οι καλλιτεχνικές του δάφνες.

 Στις αρχές του 1955 κατέβηκε στην Αθήνα. Στο γνωστό μπαράκι του Μάριου όπου μαζεύονταν όλοι οι λαϊκοί μουσικοί, γνώρισε τον Γιώργο Μητσάκη και τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς ξεκίνησε μαζί του συνεργασία στο Ροσινιόλ.

 

 

Το 1959 μπήκε στη δισκογραφία με τα τραγούδια «Θα σ’έχω για κανάρι μου» και «Κλάψε μαζί μου ουρανέ» που τραγούδησε στην Odeon-Parlophone ο Πάνος Γαβαλάς. Έχει συνεργαστεί με την αφρόκρεμα του λαϊκού τραγουδιού, με πολλούς μεγάλους μουσικούς και τραγουδιστές όπως με Παπαϊωάννου, Μητσάκη, Καλδάρα, Σπιτάμπελο, Λαύκα, Καραπατάκη, Καζαντζίδη, Διονυσίου, Γαβαλά, Μαίρη Λίντα, Σακελλαρίου, Χρυσάφη, Δούκισσα, Τσετίνη κ.α.

Έχει παίξει σε πολλές ηχογραφήσεις τραγουδιών του Καζαντζίδη και άλλων ερμηνευτών σαν εκτελεστής άλλα και σαν συνθέτης σε δικά του τραγούδια

Τραγούδια του έχουν τραγουδήσει οι: Π. Γαβαλας ( ΚΛΑΨΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΟΥΡΑΝΕ , ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΔΙΚΑΣΤΗΣ , ΘΑ Σ ΕΧΩ ΤΟ ΚΑΝΑΡΙ ΜΟΥ κ.α), Στ.Διονυσιου, Πρ.Τσαουσακης (Ο ΦΤΩΧΟΜΠΕΚΡΗΣ), ο Γ.Κυριαζης με την Ανθ.Αλιφραγκη (ΣΤΟΥ ΒΟΛΟΥ ΤΙΣ ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΕΣ  , ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΟΝΕΙΡΑ) κ.α..

.

Το 1961 ακολούθησε μουσική κομπανία στην Αμερική και στην στη Νέα Υόρκη όπου πρωτοπήγε εμφανίσθηκε στο «Ζάππειο Παβίλλιον» αρχικά και σε δεκάδες κέντρα στη συνέχεια, όπου, εκτός των άλλων, έπαιξε μπροστά στο Μπάρλον Μπράντο και τον Κερκ Ντάγκλας. Αργότερα, σε ένα στούντιο ηχογραφήσεων γνώρισε τον κιθαρίστα Αλφρέντο Αλμέιντα, ο οποίος ενθουσιάστηκε από το παίξιμο του… Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως συμμετείχε, παίζοντας μπουζούκι, σε αμερικάνικη ταινία, με πρωταγωνιστή τον Τέλη Σαββάλα.

 

 

Εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Σικάγο, όπου το 1966 γνώρισε και παντρεύτηκε την Ουρανία Μπέρτσου, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γιώργο.

και έναν εγγονό τον συνονόματο Ευάγγελο .

 

 

Ο πιο μικρός Αντάρτης είχε γεννηθεί το 1932 και πέθανε  στις 3 Αυγούστου του 2020

 

 

Σίγουρα ο μικρός αντάρτης εκεί που  βρίσκεται,  παίζει με το μπουζούκι σου τον Βολιώτικο ύμνο, αλλά και το αντάρτικο τραγούδι: Να το 54, το σύνταγμα προβάλει .

 

 

1) Βιογραφικό του Γιώργου Μπαλή εδώ :https://simea2016.blogspot.com/2020/05/blog-post_55.html

 

 

2) Υιοθετώ τον όρο του σπουδαίου Θανάση Πολυκανδριώτη ότι το σωστότερο είναι Μπουζουκίστας και όχι Μπουζουξής.

.

3)Η μεγάλη επιτυχία εδώ

https://www.youtube.com/watch?v=5V0xsvk_Q2s

 

Πηγές: Νίτσα Κολιού και  αρχείο Γιώργου Μπαλή ,Γρηγόρης Ρέντης.

Ευχαριστώ τον δημοσιογράφο Μάκη Μπαλή, ανιψιό του Λάκη και γιο του Γιώργου Μπαλή  για την βοήθεια

 

 

Δεξιά ο Λάκης Μπαλής 

Με τον Στέλιο Καζαντζίδη και την Μαριλένα λίγο πριν φύγει για την Αμερική

Με τον εγγονό Ευάγγελο

ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 

ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

 

Η αλύγιστη ηρωίδα της Αντίστασης

Η πρωτοπόρα φεμινίστρια

 

 

 

 

 

Κείμενο : Απόστολος  Κ. Αποστολάκης

 

 

 

Από πού είσαι;- Από την Ελλάδα!

Πού κατοικείς;- Στην Ελλάδα!

Πώς σε λένε;- Ελληνίδα!

Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;- Όλοι οι Έλληνες!

 

Αύριο 26 Ιουλίου συμπληρώνονται 78 χρόνια από την δολοφονία της Ηλέκτρας Αποστόλου .

 

Στο Πάνθεον των ηρώων  (αντρών και γυναικών) της κατοχικής περιόδου, η Ηλέκτρα Αποστόλου έχει ξεχωριστή θέση . Πολλές γυναίκες έδωσαν την ζωή τους στον απελευθερωτικό αγώνα, η Λέλα Καραγιάννη , η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, η Μαρία Δημάδη , η Ιουλία Μπίμπα , η Παναγιώτα Σταθοπούλου και άλλες, αλλά η περίπτωση της Ηλέκτρας Αποστόλου είναι ξεχωριστή.

 

Όχι γιατί η δική της ζωή είχε μεγαλύτερη αξία, αλλά για τον τρόπο που δολοφονήθηκε και για την διάρκεια που είχε η δράση της .Τριάντα δύο χρόνια έζησε , τα δεκαοκτώ τα αφιέρωσε σε πατριωτικά, φεμινιστικά και επαναστατικά ιδανικά για μία κοινωνία καλύτερη.

Η Αποστόλου γεννήθηκε το 1912 από εύπορη οικονομικά οικογένεια και σε ηλικία 14 ετών οργανώθηκε στην νεολαία του ΚΚΕ. Φοίτησε μέχρι τα δεκαέξι της στην Γερμανική σχολή αλλά εκδιώχτηκε για τις πολιτικές της πεποιθήσεις . Παντρεύτηκε πολύ νέα τον γιατρό Γιάννη Σιδερίδη (1)και το 1932 αναδείχτηκε σε στέλεχος της ΟΚΝΕ με ευθύνη τα έντυπα της νεολαίας. Στην ανώμαλη για τις πολιτικές εξελίξεις δεκαετία του τριάντα, η Ηλέκτρα ούτε μια μέρα δεν σταμάτησε την δράση της .Πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Αντιφασιστικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι το 1934.

Η Ηλέκτρα δεν ζητούσε μόνο ισότητα στην κοινωνία , ζητούσε κάτι περισσότερο . Ήθελε ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ήθελε ισότητα μέσα στην οικογένεια . Ζητήματα που οι άνδρες δεν είχαν υιοθετήσει στην πράξη,  ακόμα και αν πάλευαν μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ. 

 

Το 1936 η Βασιλομεταξική δικτατορία την συνέλαβε και την φυλάκισε μέχρι το 1938. Αποφυλακίστηκε και μέσα από την παράνομη δράση της βρήκε χρόνο να χαρεί και άλλες πτυχές της ζωής. Επανασυνδέθηκε με τον άντρα της με τον οποίον ήταν σε διάσταση και έμεινε έγκυος, αλλά το 1939 την συνέλαβαν ξανά λίγες εβδομάδες πριν γεννήσει . Μετά τη γέννηση της κόρης της εξορίστηκε στην Ανάφη. Το 1942 οι Ιταλοί την μετέφεραν στην Αθήνα και κατόρθωσε να δραπετεύσει από το τμήμα μεταγωγών .

 

Οργάνωσε την φεμινιστική οργάνωση Λεύτερη Νέα(2) η οποία δραστηριοποιήθηκε στην στρατολόγηση νέων γυναικών στην Αντίσταση αλλά και στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών .Την Αποστόλου δεν την απασχολούσε μόνο η απελευθέρωση, αλλά και η ανατροπή συντηρητικών στερεοτύπων .Η μακρόχρονη παράνομη δράση της την έκανε να είναι εξοικειωμένη και προετοιμασμένη για ενδεχόμενη σύλληψη της .

 

« Εγώ όταν πιάνομαι δεν νιώθω καμιά ανησυχία για την απολογία μου, γιατί μόλις περάσω εκείνα τα κατώφλια, βάζω στο νου μου πως δεν έχω πια μνήμη, δεν έχω αυτιά, δεν έχω γλώσσα. Δεν έχω ούτε μιας μέρας παρελθόν».

Αυτά έλεγε στις νεότερες συναγωνίστριες για να τις ατσαλώσει στο καμίνι του αγώνα.

Την  Ηλέκτρα Αποστόλου την συνέλαβαν άνδρες της  ειδικής Ασφάλειας Αθηνών τον Ιούλιο του 44 και την βασάνισαν  φρικτά μέχρι θανάτου . Δεν λύγισε δεν πρόδωσε.

Ήταν προετοιμασμένη........

 

 

 

Την ρωτούσαν και απαντούσε

 

Από πού είσαι;- Από την Ελλάδα!

Πού κατοικείς;- Στην Ελλάδα!

Πώς σε λένε;- Ελληνίδα!

Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;- Όλοι οι Έλληνες!

 

 

Η στιχομυθία έχει καταγραφεί από τις συναγωνιστριές της ως μελλοντική ανάκριση και δε είναι φανταστική αφήγηση.

 

Το άψυχο βασανισμένο σώμα της παραδόθηκε για ενταφιασμό αλλά κάποιοι συνεργαζόμενοι τότε με το ΕΑΜ το μετέφεραν στον Σταθμό Α βοηθειών . Έχει ιδιαίτερη σημασία η ιατροδικαστική εξέταση που έγινε στο σώμα της Ηλέκτρας το πόρισμα της οποίας κατατέθηκε αργότερα στην δίκη των βασανιστών της.

 

 

 

 

« Ο κάτωθι υπογεγραμμένος ιατροδικαστής Πέτρος Τζαφέρης, μεταβάς σήμερον την 26ην Ιουλίου 1944 εις το ενταύθα νεκροτομείον, ενήργησα λεπτομερή αυτοψίαν και νεκροψίαν επί του πτώματος αγνώστου γυναικός ετών 39 περίπου.

 

Πληροφορίαι: Μετεφέρθη διά του υπ’ αριθμ. 375 εγγράφου του Σταθμού Α` Βοηθειών, παραληφθείσα εκ του ξενοδοχείου “Κρυστάλ”.

Νεκροψία: Το τριχωτόν της κεφαλής έχει αποκοπή ατέχνως και ανωμάλως διά μαχαιριδίου. Κατά το πρόσθιον τμήμα της κόμης παρατηρείται φρύξις των τριχών. Από της ρινός και του στόματος φαίνεται έρευσεν αίμα. Από της μιας μασχάλης προς την ετέραν διά του στήθους και συνεχιζόμενα όπισθεν του κορμού υπάρχουσι δύο παράλληλα αποτυπώματα, δίδοντα την εντύπωσιν ότι παρήχθησαν εκ της πιέσεως χοντρού σχοινίου. Φαίνεται ότι το σώμα της θανούσης απαιωρήθη εν ζωή διά των μασχαλών. Κατά τους καρπούς των χειρών παρατηρούνται εντυπώματα εκ σχοινίου….»

Γράφει και πολλά άλλα φρικτά ο ιατροδικαστής τα οποία για την οικονομία των χώρου δεν είναι εύκολο να τα παραθέσουμε .Την Αποστόλου δεν την δολοφόνησαν οι Γερμανοί αλλά Έλληνες με κτηνώδη Γερμανικά ναζιστικά  ένστικτα. Συγκεκριμένα ο Υποστράτηγος Αλέξανδρος Λάμπου , και οι Ανθυπασπιστές Ευσέβιος Παρθενίου και Μηνάς Καθρέπτης.

Οι βασανιστές δικάστηκαν από το ειδικό δικαστήριο δοσιλόγων το 1945 με πολυετή φυλάκιση αλλά αφέθηκαν ελεύθεροι το 1947.

Ειδικά ο Λάμπου αν και καταδικάστηκε το 1947 σε θάνατο και για την συνεργασία του με του Γερμανούς , το 1951 αφέθηκε ελεύθερος .

Η ειδική μεταχείριση που επιφύλαξαν στην Ηλέκτρα οι δοσίλογοι βασανιστές της Αστυνομίας ήταν και για τον λόγο ότι υπήρξε αδελφή του στελέχους του ΚΚΕ Λευτέρη Αποστόλου, ο οποίος ήταν ένας από τους τέσσερις που υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη του ΕΑΜ .(3)

Την Ηλέκτρα Αποστόλου την τίμησαν με το έργο τους πολλοί συγγραφείς και ποιητές μεταξύ των οποίων ο Ρίτσος , η Διδώ Σωτηρίου ,η Παπαδάκη , η Μέλπω Αξιώτη ,ο Ασημάκης Πανσέληνος, ο Κώστας Μπίρκας και άλλοι .

 

Ο Δήμος Νέου Ηρακλείου την τίμησε με επιβλητικό μνημείο. Ο Δήμος Αθηναίων επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη αρνήθηκε να δώσει το όνομά της στην οδό Ελπίδος όπου ήταν το Ξενοδοχείο ΚΡΥΣΤΑΛ, έδρα της Ειδικής Ασφάλειας Αθηνών και τόπος μαρτυρίου της .

 

Σημειώσεις :

1) Ο Γιάννης Σιδερίδης αν και έκανε δήλωση μετανοίας το 1936, το Μεταξικό καθεστώς τον συνέλαβε ξανά το 1939 και τον παρέδωσε στους Γερμανούς μαζί με άλλους πολιτικούς κρατούμενους της Ακροναυπλίας. Πέθανε στην φυλακή του Αγρινίου από τις κακουχίες το 1943.

2) Το 1943 η οργάνωση ενσωματώθηκε στην ΕΠΟΝ .

3) Οι άλλοι τρεις που υπέγραψαν για την ίδρυση του ΕΑΜ ήταν,

Για το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας ο Χρήστος Χωμενίδης

Για την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας ο Ηλίας Τσιριμώκος

Για το Αγροτικό Κόμμα ο Απόστολος Βογιατζής

4) Η κόρη της Ηλέκτρας Αποστόλου  Αγνή Σιδερίδου , το 1948 με την βοήθεια ενός Αστυνομικού φυγαδεύτηκε στην Κέρκυρα και από εκεί στην Αλβανία , Ρουμανία , Σοβιετική Ένωση .Εκεί σπούδασε στο ειδικό σχολείο   ΙΝΤΕΡΝΤΟΜ  που φιλοξενούσε και πριν από τον πόλεμο παιδιά γνωστών αγωνιστών του παγκόσμιου Κομουνιστικού και επαναστατικού κινήματος 

 

 

Πηγές: Διδώ Σωτηρίου Αρχείο ΕΡΤ, Ριζοσπάστης, Αυγή , Νέα, Μενέλαος Χαραλαμπίδης,Βέρα Σιατερλή. Θεόφιλος Διαμάντης , Καρανίκας Χάρης,  αφηγήσεις  Φώφης Λαζάρου , 

 Στην ΑΝΑΦΗ

Μεταπολεμικό σκίτσο 

Νέο Ηράκλειο . Της γλύπτριας Ασπασίας Παπαδοπεράκη 

Το σπίτι που γεννήθηκε στο Νέο Ηράκλειο 

Το ειδικό σχολείο ΙΝΤΕΡΝΤΟΜ

ΠΡΟΒΑ ΤΖΕΝΕΡΑΛΕ

 

ΠΡΟΒΑ ΤΖΕΝΕΡΑΛΕ 

 

 

 

 Κείμενο: Απόστολος Κ. Αποστολάκης

 

 

 

Σήμερα συμπληρωθήκαν  ογδόντα χρόνια από την 11^η Ιουλίου του 1942 όταν οι Γερμανοί Ναζί εφάρμοσαν την πρόβα τζενεράλε στον καταδιωγμό και το ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Η μόνη διαφορά είναι ότι τότε η 11^η Ιουλίου ήταν Σάββατο. Η επιχείρηση χαρακτηρίστηκε ημέρα απογραφής για την καταναγκαστική εργασία που προόριζαν τους Έλληνες Εβραίους για να υπάρχει δήθεν ίση μεταχείριση με τους Χριστιανούς Έλληνες που χρησιμοποιούνταν στα Γερμανικά οχυρωματικά έργα. Δεν έπιασε βέβαια τους Ναζί πόνος για ισότητα και δικαιοσύνη . Χρησιμοποιήθηκε σαν τέχνασμα για να στρέψουν τους Έλληνες Εβραίους ενάντια στους Χριστιανούς.

Ήδη το κλίμα για τους Σεφαραδίτες Εβραίους της Θεσσαλονίκης δεν ήταν καλό από την δεκαετία του τριάντα (1)  

Εκείνη την ημέρα  στην πλατεία Ελευθερίας, ημέρα ιδιαίτερα ζεστή , κάτω από τον καφτό ήλιο του Ιουλίου , οι Γερμανοί ναζί εφάρμοσαν εξευτελιστικά καψόνια οδηγώντας   9.000 Έλληνες Εβραίους σε καταστάσεις λιποθυμίας λόγω αφυδάτωσης και ξυλοδαρμού .

 Ο Φρίντριχ Χάινε, αξιωματούχος της Γερμανικής  Διοίκησης Θεσσαλονίκης, αποφάσισε και εφάρμοσε  την απογραφή όλων των  αρρένων Εβραίων από 18 ως 45 ετών, για  να δουλέψουν στην εταιρεία Μίλλερ η οποία είχε αναλάβει τα έργα που της ανέθετε η  τεχνική υπηρεσία  του Γερμανικού στρατού

Μέχρι  τον Οκτώβριο του 1942 χρησιμοποίησαν 3.500-5.000 Εβραίοι  στην κατασκευή δρόμων και στα μεταλλεία της Βόρειας Ελλάδας. Υπολογίζεται ότι στο  διάστημα δυόμισι μηνών, πέθαναν λόγω κακουχίας η τραυματισμών κάποιες εκατοντάδες. Λόγω των γεγονότων που ακολούθησαν σοβαρή απογραφή δεν διασώθηκε αλλά πολλές μαρτυρίες μιλούν για 200-300 νεκρούς .

Η Ισραηλιτική Κοινότητα σε μία απελπισμένη προσπάθειά να βελτιώσει την ζωή  των  ομόθρησκων , κατέληξε σε οικονομική συμφωνία με τον διαβόητο   Μαξ Μέρτεν να πληρώσει  στους Γερμανούς δύο  δισεκατομμύρια δραχμές, ως κίνητρο  να αυξηθούν οι μισθοί για  να προσληφθούν χριστιανοί εργάτες και να απαλλαγεί ένα μεγάλο μέρος των Εβραίων.

 

Τα βάσανα όμως δεν τέλειωσαν εκεί. Συνεχίστηκαν με τα γνωστά επακόλουθα που ονομάζουμε ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ, το πλιάτσικο των Εβραϊκών περιουσιών , η λεηλασία και καταστροφή των συναγωγών ,η καταστροφή του Εβραϊκού νεκροταφείου.   

Εννιά μήνες μετά στις 5 Μαρτίου 1943, ο επικεφαλής ραβίνος Τσβι Κόρετς (2) έβαζε  την υπογραφή του στην  ακόλουθη ανακοίνωση: «Καλούμε τους ομόθρησκούς μας να διατηρήσουν όλη την ηρεμία των και την ψυχραιμία, να μην παρασυρθούν από τον πανικόν, να μη δίδουν πίστη εις τας ανησυχητικάς διαδόσεις, που όλες είναι δίχως βάση. Ο καθένας πρέπει να εξακολουθεί να ασχολείται ήρεμα με τις εργασίες του και να εμπιστεύεται εις τους διευθύνοντας την Κοινότητα». Λίγες μέρες αργότερα ο ίδιος ο αρχιραβίνος ανακοίνωνε στους ομόθρησκούς του ότι όλος ο Εβραικός πληθυσμός θα μεταφέρονταν  στην Κρακοβία. Μεγάλη η ευθύνη του ακόμα και αν δεν γνώριζε ότι ο προορισμός ήταν οι φούρνοι του θανάτου. Υπήρχαν σημάδια , υπήρχαν προειδοποιήσεις. Υπήρχαν οι περιπτώσεις των μικρών Εβραϊκών κοινοτήτων της Κρήτης που καταγράφηκαν για προφανείς λόγους τον Σεπτέμβριο του 41

O Εβραίος Μωυσής Μπουρλάς ο οποίος ήταν στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, γράφει στα απομνημονεύματά του: «Δεν φόρεσα ούτε στιγμή το κίτρινο άστρο. Γυρνούσα στις συνοικίες και στην πόλη μαζί με Χριστιανούς για να στρατολογήσουμε νέες και νέους Εβραίους για ν' ανέβουν στο βουνό, στην Αντίσταση».

Σημείωση 1) Σε προηγούμενη ανάρτηση είχαμε άρθρο του Σπύρου Κουζινόπουλου για το Αντιεβραϊκό κλίμα στην Θεσσαλονίκη.

2) Η τύχη του Κόρετς ήταν η ίδια με των άλλων Εβραίων που έφταναν στα στρατόπεδα του θανάτου . Θάνατος . Απλά πρόλαβε ο τύφος  

3) Η Μαρία Καβάλα ήταν καλεσμένη του ΣΙΜΕΑ τον Νοέμβριο του 2019 με θέμα την καταναγκαστική εργασία επί Γερμανικής κατοχής

Πηγές: Μαρία Καβάλα(3) , Πολυχρόνης Ενεπεκίδης 1996, Αθανασία Μελέκου,Μάρκ Μαζάουερ, Χάγκεν Φλάισερ,Ιάσων Χανδρινός, Σπύρος Κουζινόπουλος,ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ για ΜΑΞ ΜΕΡΤΕΝ https://www.mixanitouxronou.gr/pios-itan-o-nazi-max-merten-pou-odigise-sto-aousvits-50-chiliades-evreous-tis-thessalonikis-vinteo-me-sigklonistikes-martiries-epizonton/

 

 Εκδήλωση 2Ι Νοεμβρίου 2019 . ΔΣ του ΣΙΜΕΑ .Από αριστερά Ααρών Αβδελάς, Αιμίλιος Σουβατζής, Αγγελική Νικολάου , Μαρία Καβάλα, Νίκος Σαμούρης πρόεδρος του συλλόγου ομήρων , Απόστολος Αποστολάκης. ΥΓ Ο Νίκος Σαμούρης έφυγε από την ζωή το 2021 στα 97 του χρόνια