Τάκης Οικονομάκης
Ο γενναίος δημοσιογράφος
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Είναι συνηθισμένο φαινόμενο να μην γνωρίζουμε οι
περισσότεροι το ιστορικό φορτίο που έχουν οι πινακίδες κάποιων δρόμων .Ακόμα
και σε μικρές και μεσαίες πόλεις όπως είναι ο Βόλος δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς
αντιπροσωπεύει το κάθε όνομα που διαβάζουμε στις γωνίες των δρόμων. Μία τέτοια
περίπτωση είναι η οδός Τάκη Οικονομάκη που δεν είναι βέβαια μεγάλος δρόμος,
αλλά είναι κεντρικός και πολυσύχναστος αφού τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί
σε δρόμο κοινωνικής συνεύρεσης με τις πολλές καφετέριες και τα νεολαιίστικα μπαράκια
.
Ποιος ήταν λοιπόν ο
Τάκης Οικονομάκης που ο Δήμος Βόλου τίμησε με ονοματοδοσία σε δρόμο;
Ο Τάκης ( Παναγιώτης) Οικονομάκης ανέλαβε την διεύθυνση της εφημερίδας Θεσσαλία του Βόλου σε νεαρή
ηλικία . Αν και είχε σπουδάσει νομικά και ήταν μάλιστα κάτοχος διδακτορικού,
τον κέρδισε η δημοσιογραφία χωρίς να
ασχοληθεί καθόλου με την δικηγορία .
Από το 1910 ασχολήθηκε με άρθρα , χρονογραφήματα , διηγήματα
και ποιήματα τα οποία πολλές φορές
δημοσίευε με ψευδώνυμο . Στα εικοσιοκτώ του έγινε διευθυντής και αργότερα μικρομέτοχος στην εφημερίδα Θεσσαλία, γεγονός
που δεν του επέτρεψε να γίνει αποδεκτός στην Ένωση Συντακτών Θεσσαλίας και
Στερεάς όπως βλέπουμε από την απορριφθείσα αίτηση (φ 3) .
Ο Τάκης Οικονομάκης δεν ήταν Αντιστασιακός με την στενή έννοια
του όρου . Δεν οργανώθηκε σε καμία οργάνωση , αλλά κρατούσε επαφές με το ΕΑΜ
όπως αφηγείται ένας άλλος σπουδαίος δημοσιογράφος, ο Εαμίτης Αχιλλέας
Ορφανίδης.
Ο Οικονομάκης στην περίοδο της κατοχής έδειξε απίστευτο
θάρρος αψηφώντας την λογοκρισία και τις απειλές των κατακτητών και των ντόπιων
συνεργατών τους . Από τους πρώτους μήνες της κατοχής όταν άρχισε η πείνα και η τραγωδία
των εγκαταλειμμένων νεκρών στους δρόμους, είχε την τόλμη να τα βάλει με τις
διορισμένες αρχές για την ανεπάρκεια και την αδυναμία που τις διέκρινε.
Στις 25 Δεκεμβρίου του 41 , δημοσιεύει άρθρο με τίτλο « Χριστούγεννα
με ένα κουτί σπίρτα» και καταγγέλλει την επισιτιστική αθλιότητα και την
υποκρισία των αρχών να μοιράσει στον κόσμο για τα Χριστούγεννα ένα κουτί σπίρτα
.
Στις 2 Ιανουαρίου του 42 επανέρχεται πάλι με το ίδιο θέμα καταγγέλλοντας
τους ανίκανους δοτούς της πόλης καυτηριάζοντας την λογοκρισία και τους
επιτήδειους που είχαν επιδοθεί στο ¨ευγενές επάγγελμα¨ του μαυραγορίτη. Είναι
αιχμηρός και προκλητικός προς τις αρχές
αφού δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει στίχους από το γνωστό ποίημα .
Τ΄ αγγιά γινήκαν θυμιατά
Και τα σκατά λιβάνι
Οι λωποδύτες δήμαρχοι
Κι οι γύφτοι καπετάνιοι.
Δεν ξέρουμε ποιες ήταν οι σχέσεις του με τον τότε διορισμένο
Δήμαρχο Δημ. Σαράτση, αλλά σίγουρα τα βόλια της κριτικής έπιαναν και αυτόν .
Καυτηριάζει την φριχτή κατάσταση που επικρατούσε στην Δημοτική λαχαναγορά και καταγγέλλει
τους ¨αλήτες¨ όπως τους αποκαλεί που καραδοκούν για να αρπάξουν τα ρούχα και τα
παπούτσια και πεινασμένων και ημιθανών
συμπολιτών τους. Πράγματι πολλοί Βολιώτες σε απόγνωση από την πείνα συγκεντρώνονταν
στην λαχαναγορά για να περιμαζέψουν ότι άχρηστο και σάπιο πετάγονταν. Πολλοί
από αυτούς πέθαιναν στα γύρω στενά και σαν κοράκια κάποιοι ορμούσαν και τους
έβγαζαν τα ρούχα.
Στηλιτεύει την Δημοτική αρχή για την ανικανότητα να θάψει με
στοιχειώδεις κανόνες τους νεκρούς. Γράφει «
Είναι ανατριχιαστικό το θέαμα της ουράς να εμφανίζεται και στο
νεκροταφείο ……» Με την μαύρη αγορά είναι αμείλικτος. Επισκέπτεται ο ίδιος τους
δρόμους που γίνονταν η μαύρη αγορά και γράφει μεταξύ άλλων . «…..είναι
εξωφρενικές οι τιμές αλλά μήπως δεν είναι εξωφρενικό να πεθαίνεις από την πείνα
γιατί δεν έχεις τα μέσα να αγοράσεις «
Εδώ πρέπει να πούμε ότι κακώς αποσιωπάται ότι και στον Βόλο
είχαμε πάρα πολλούς θανάτους από την πείνα . Πέθαναν πολλοί τον πρώτο χειμώνα
αλλά οι συγγενείς δεν δήλωναν τον θανατό τους προκειμένου να χρησιμοποιούν τα
δελτία τροφίμων.
Αρκετές φορές η Θεσσαλία λόγω της αρθρογραφίας του
Οικονομάκη τιμωρήθηκε με κλείσιμο (φ 4) μέχρι
που από κάποια στιγμή και μετά οι δύο
εφημερίδες του Βόλου είχαν κοινή έκδοση με εναλλάξ υπεύθυνο διευθυντή . Πότε
δηλαδή τον Οικονομάκη από την Θεσσαλία και πότε τον Μέρο από τον Ταχυδρόμο .
Εκεί που ο
Οικονομάκης έδειξε για άλλη μία φορά το αντιστασιακό και πατριωτικό του
ανάστημα, ήταν όταν αντιστάθηκε με όλα τα μέσα στην προπαγάνδα των Λεγεωνάριων
Βλάχων οι οποίοι παρά την βοήθεια των Ιταλών, δεν είχαν μεγάλη επιτυχία στην
προσπάθειά τους να δημιουργήσουν αυτονομιστικό κίνημα .
Πραγματικός πατριώτης , δεν δείλιασε ούτε μία στιγμή . Στις
17-Φεβρουαρίου 1942 δημοσιεύει άρθρο καταπέλτη εναντίον του αρχηγού τους Αλκιβιάδη Διαμάντη ο οποίος αποθρασυμένος κυκλοφορούσε
στον Βόλο σαν να ήταν φεουδό του.( θα υπάρχει ειδικό αφιέρωμα προσεχώς).
Γράφει
καταγγέλλοντας « ….Αυτά και άλλα έκτροπα
καταγγέλλονται καθημερινώς . Και εις το άκουσμα των, βράζει η Ελληνική ψυχή από
αγανάκτηση «. Όταν αποχώρησαν οι Ιταλοί τον Σεπτέμβριο του
43 και την θέση τους στον Βόλο πήραν οι Γερμανοί , ο Οικονομάκης συνέχισε την
ίδια θαρραλέα πατριωτική στάση . Αυτή την φορά στηλίτευε τα τοπικά ΕΑΣΑΔ ,τους
διαβόητους Μακεδώνα και Παπά . Αρνείται να παραστεί σε σύσκεψη που οργανώθηκε από τον
νέο δήμαρχο Παπασακελαρίου με συμμετοχή Γερμανών και ΕΑΣΑΔιτών . Ήταν μία πρόκληση . Οι ελεύθερες μέρες του
ήταν μετρημένες . Το ήξερε , το διαισθάνονταν.
Όταν πήγαν οι Γερμανοί να τον συλλάβουν αυτός ήδη ίσως από
την ψυχολογική πίεση έπαθε εγκεφαλικό και πέθανε. Ήταν 18 Απριλίου 1944.
Την άλλη μέρα συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο και αποφάσισε να τον κηδέψει με
έξοδα του Δήμου . Στην κηδεία του παραβρέθηκε πλήθος κόσμου . Αργότερα ο Δήμος
τον τίμησε με ονοματοδοσία και προτομή στην πλατεία Ελευθερίας.
Αυτός ήταν ο Τάκης Οικονομάκης . Ένας Πρίγκιπας της
Δημοσιογραφίας ένας Πατριώτης υπόδειγμα
Πηγές: Νίτσα Κολιού, 70 σκαλοπάτια. Έκδοση Ένωσης συντακτών Θεσσαλίας
