ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ

 ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ 

 Κείμενα : Απόστολος Κ.Αποστολάκης

 

ΕΛΑΝ

https://www.facebook.com/simea2016/posts/366483638816758

 

ΟΙ ΓΕΝΝΑΟΙ ΤΩΝ ΣΠΟΡΑΔΩΝ

https://www.facebook.com/simea2016/posts/380480927417029

 

Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑ

https://www.facebook.com/simea2016/posts/401957351936053

Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΝΤΛΕΡ

https://www.facebook.com/simea2016/posts/414672540664534

ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΣΗΜΑΙΑΣ

 

30 Μαΐου 1941– Η ναζιστική σημαία κατεβαίνει από την Ακρόπολη 

 

 

Ογδόντα ενα ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από το βράδυ της 30ης προς την 31η Μαΐου, που δύο νέα παιδιά, 19χρονοι φοιτητές, ο Απόστολος Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος, πατριώτες, οργισμένοι με τους κατακτητές, όπως εξάλλου και οι φίλοι τους και συμφοιτητές τους, υπέστειλαν την πολεμική σημαία του Γ’ Ράιχ με τον αγκυλωτό σταυρό από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Πρόκειται για την πρώτη πράξη Αντίστασης, μετά τον παλλαϊκό ξεσηκωμό της Μάχης της Κρήτης, απέναντι στη ναζιστική Γερμανία και τον Άξονα!

Με εξυπνάδα, λογική, θάρρος και ψυχραιμία, αφού μελέτησαν επί μέρες, βρήκαν το σημείο απ’ όπου θα ανέβαιναν στον ιερό βράχο. Επέλεξαν να πραγματοποιήσουν το εγχείρημά τους το βράδυ της 30ης Μαΐου, διότι την προηγούμενη ημέρα είχε πέσει η Κρήτη, μετά από γενναία Αντίσταση του Κρητικού Λαού, των Αστράτευτων Μαχητών. Και τα κατάφεραν, στέλνοντας σε όλη την Ελλάδα και όλη την κατεχόμενη Ευρώπη το μήνυμα ότι ο αγώνας συνεχίζεται και ότι ο Άξονας δεν είναι ανίκητος!

Ογδόντα ένα χρόνια μετά απ’ αυτό το ηρωικό κατόρθωμα, που δικαίως προκαλεί ακόμη και σήμερα το θαυμασμό της ανθρωπότητας, και εβδομήντα επτά χρόνια μετά το τέλος της βάρβαρης Κατοχής η ΟΔΓ, καθολικός διάδοχος του Γ΄ Ράιχ, δεν έχει εκπληρώσει τις απαράγραπτες και θεμελιωμένες στο Δίκαιο και την Ιστορία υποχρεώσεις της για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξε η ναζιστική Γερμανία στην Ελλάδα. Η Ελληνική Δημοκρατία αξιώνει την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, την καταβολή επανορθώσεων για την καταστροφή και λεηλασία της χώρας, την έντοκη επιστροφή του κατοχικού δανείου και τον επαναπατρισμό των αρχαιολογικών και πολιτιστικών αγαθών που έχουν κλαπεί ή λεηλατηθεί την περίοδο της Κατοχής.

Παρά τα όσα κατά καιρούς διακινεί η γερμανική κρατική προπαγάνδα, η Ελλάδα δεν έχει παραιτηθεί από τις αξιώσεις της, που είναι «νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες». Αν και η Ελλάδα έχει κατ’ επανάληψη αξιώσει επίσημα την απόδοση των γερμανικών οφειλών, εντούτοις το ιστορικό και σχεδόν ομόφωνο ψήφισμα της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων της 17ης Απριλίου 2019 αποτυπώνει επίσημα, για πρώτη φορά, την ενότητα και την αποφασιστικότητα του Ελληνικού Λαού υπέρ της μεθοδικής και σθεναρής διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών. Καλούμε, συνεπώς, την Ελληνική Κυβέρνηση να αγωνιστεί ώστε να υλοποιηθεί η βούληση του Ελληνικού Λαού.

Καλούμε την Ο.Δ. της Γερμανίας να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη και αλαζονική της συμπεριφορά και να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις με την Ελληνική Δημοκρατία για τη δίκαιη επίλυση του μείζονος αυτού ζητήματος, πράξη που θα αποβεί ωφέλιμη και για τις δύο χώρες. Η πρόσφατη συζήτηση του ζητήματος στη Γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή, ανήμερα της 200ης επετείου της Επανάστασης του 1821, αποτελεί αισιόδοξη εξέλιξη, μία ρωγμή στο τείχος της αδιαλλαξίας της γερμανικής κυβέρνησης. Ελπίζουμε να έχει ουσιαστική συνέχεια.

Καλούμε επίσης τη γερμανική κυβέρνηση να εγκαταλείψει τις επιθετικές της ενέργειες εναντίον της Ελλάδας («Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας», «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον», «Ελληνογερμανική Συνέλευση», πρόγραμμα «MOG/ Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα» κ.α.) με τις οποίες επιδιώκει τον «σωφρονισμό» της ιστορικής μνήμης, την αναθεώρηση της Ιστορίας και την υπονόμευση της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών.

Απαιτούμε και δεν επαιτούμε! Δεν έχουμε ίχνος μνησικακίας ή εκδίκησης, αντίθετα τρέφουμε αισθήματα σεβασμού και αλληλεγγύης προς τον Γερμανικό Λαό, όπως και κάθε Λαό. Όμως η απόδοση των γερμανικών οφειλών είναι μία απαράγραπτη ηθική, ιστορική, νομική, πολιτική και οικονομική υποχρέωση της Γερμανίας προς την Ελλάδα που πρέπει να εκπληρωθεί. Οι διεθνείς συνθήκες και η ιστορική αλήθεια πρέπει να είναι σεβαστές απ’ όλους.

Ογδόντα χρόνια μετά το ηρωικό κατόρθωμα της Ακρόπολης συνεχίζουμε ανυποχώρητα τον αγώνα για την υπεράσπιση της ιστορικής μνήμης και τη δικαίωση της Αντίστασης και της θυσίας του Ελληνικού Λαού.

ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ

ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

 

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ 

Ο Γιάννης Κονταράτος στο Βένετο Πηλίου πριν αναλάβει αρχίατρος της 1ης Μεραρχίας στην Πίνδο
 

 

Κείμενο :Απόστολος Κ.Αποστολάκης

 

Στην Μαγνησία η  προσφορά των γιατρών κατά τη  διάρκεια της κατοχής ήταν κάτι παραπάνω από αλτρουιστική . Όχι μόνο συνέτρεχαν στον Βόλο  και στα χωριά για να δώσουν  ιατρική φροντίδα σε όσους είχαν ανάγκη , αλλά όταν χρειάζονταν  ανέβαιναν και στο βουνό για να περιθάλψουν τραυματισμένους αγωνιστές τους ΕΛΑΣ και όποιον άλλον είχε ανάγκη .

Στην πόλη  λειτουργούσε το Νοσοκομείο με πολλές ελλείψεις σε φάρμακα, ένα πρόβλημα που είχε γίνει βραχνάς για τους γιατρούς και την διοίκηση του . Αρκετές φορές έλλειπαν και τα στοιχειώδη τρόφιμα .

Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Τσιλιβίδης στο βιβλίο του(1) για τους υγειονομικούς της Μαγνησίας στην διάρκεια της κατοχής   »» Οι Γερμανοί καταλήστεψαν τα αποθέματα σε φάρμακα που υπήρχαν στις κρατικές  αποθήκες επιταγμένα από τον Ελληνικό στρατό. Τα φάρμακα που βρέθηκαν σε ιδιωτικές φαρμακαποθήκες  και είχαν διαφύγει την επίταξη  αποκρύφτηκαν  και  διατέθηκαν  με ελεύθερες τιμές επιδεινώνοντας το πρόβλημα …..««

Τα ίδια έγραφαν και οι εφημερίδες της εποχής για την μαύρη αγορά που κυριαρχούσε κυρίως στο κινίνο απαραίτητο για την ελονοσία.

 

Μέσα σε τέτοιες συνθήκες χωρίς μέσα , χωρίς φάρμακα , με έναν κόσμο υποσιτισμένο,(2) οι γιατροί της περιοχής μας έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους .Κάποιοι τολμηρότεροι προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα . Εντάχθηκαν φανερά στην Αντίσταση συνεργαζόμενοι με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ .

Η Αντίσταση από το τέλος του 42 και μετά, γέννησε ελπίδα στον λαό και ενθουσίασε  αρκετούς  γιατρούς και άλλους  υγειονομικούς οι οποίοι  ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του τοπικού ΕΑΜ να ανέβουν στο βουνό και να οργανώσουν  τις πρώτες υγειονομικές μονάδες του απελευθερωτικού στρατού . Του ΕΛΑΣ . 

Όπως εξιστορεί ο γιατρός Νίκος Κωνσταντινόπουλος (3) στην Νίτσα Κολιού, τον πρώτο καιρό επισκέπτονταν με το άλογο ή με τα πόδια όπου υπήρχε ανάγκη  . Όμως το αντάρτικο από τον Μάρτιο του 43 φούντωσε , και μαζί με τις μονάδες που σχηματίζονταν έπρεπε να υπάρχει και μόνιμη υγειονομική κάλυψη . Ο Πέτρος Πηλιορείτης  τον έχρισε πρώτο υγειονομικό υπεύθυνο στην μονάδα του Πηλίου η οποία αργότερα μετασχηματίστηκε σε σύνταγμα όπως έχουμε γράψει σε άλλα αφιερώματα . Αργότερα κατατάχθηκαν και άλλοι γνωστοί γιατροί στον ΕΛΑΣ οι οποίοι μετατέθηκαν σαν γιατροί και αρχίατροι σε άλλες μονάδες.

O Νίκος Κωνσταντινόπουλος
 

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι στην Μαγνησία ήταν πολύ μεγάλος ο αριθμός που κατατάχθηκαν στην ένοπλη αντίσταση και η διοίκηση του 54^ου Συντάγματος τους προωθούσε σε άλλες μονάδες εκτός Μαγνησίας . Έτσι γίνονταν και με τους γιατρούς . Ο Βόλος πρωτοπορούσε .

Γιατροί στον  ΕΛΑΣ κατατάχθηκαν  ο  γυναικολόγος Αριστείδης Στουρνάρας ο οποίος φυλακίστηκε μετά από προδοσία για αρκετούς μήνες από τους Ιταλούς και μετά αναγκάστηκε να ανέβει και αυτός στο Βουνό . Ανέλαβε αρχίατρος της 16^ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ η οποία  είχε  περιοχή ευθύνης την ανατολική Θεσσαλία.  Αργότερα ανέλαβε αρχίατρος στην 13^η με ευθύνη την Ρούμελη. Στην ίδια μεραρχία στο 52^ο Σύνταγμα ήταν και ο Παθολόγος Θανάσης  Νάσος και ο τελειόφοιτος της Ιατρικής μετέπειτα κλινικάρχης ΟΡΛ Δημήτρης Πασιάς 

 

 

 

 Ο  Γιάννης Κονταράτος (4) αν και δεν ήταν από τους πρώτους γιατρούς  στο βουνό,  σαν παλαιότερος γιατρός ανέλαβε αρχίατρος στο Τάγμα του Πηλίου και αργότερα Αρχίατρος της 1^ης μεραρχίας με έδρα την Πίνδο . Όταν εκλέχτηκε Εθνοσύμβουλος στις Κορυσχάδες  τον αντικατέστησε ο παθολόγος Γιώργος Κιτηλής από τον Άγιο Γεώργιο Πηλίου .

 Ο Κιτηλής είχε τραγικό τέλος . Μετά την απελευθέρωση κατέβηκε στην Αθήνα και κυκλοφορούσε υπερήφανα με την στολή του γιατρού του ΕΛΑΣ . Στην διάρκεια των Δεκεμβριανών τον συνέλαβαν οι Άγγλοι και τον φυλάκισαν . Στην φυλακή από τις κακουχίες και την στεναχώρια του αναζωπυρώθηκε το έλκος στομάχου που είχε και πέθανε από γαστρορραγία .

Γιατρός της 1^ης Μεραρχίας και του γενικού επιτελείου του ΕΛΑΣ ήταν και ο χειρουργός   Τάκης Σκύφτης ο οποίος  είχε στήσει μεταφερόμενο  χειρουργείο του σε χωριά της Πίνδου και κυρίως στην Μπουκοβίτσα ( σημερινό Ανθηρό Καρδίτσας ).

Η ΕΑΜική εφημερίδα ΡΗΓΑΣ αναφέρει στις 23 -9-44 ότι στην 1^η Μεραρχία υπηρετούσαν 25 γιατροί αρκετοί εκ των οποίων ήταν από τον Βόλο .

Αναφέρονται  οι προαναφερόμενοι Κονταράτος , Κιτηλής, Σκύφτης και οι Αλέξανδρος Μήτρου , Μυριανθούσης Δημήτριος ,Σιούρας Γιώργος, Προγκίδης Βασίλης, Βαγγέλης Σκούρας , Στάθης Ανέστης, Κωσταβάρας Θανάσης   

Στο 1^ο τάγμα του 54^ου Συντάγματος με χώρο ευθύνης την Όθρυ -Λαμία –Φάρσαλα –Αλμυρό  αρχίατρος ήταν ο παθολόγος Αθανάσιος Κωστής  

Στο  2^ο τάγμα γιατρός  ήταν Λαυρέντης Αγορίτσης ο οποίος μαζί με άλλους γιατρούς και νοσοκόμους κατόρθωσε να πάρει όλο το υγειονομικό υλικό που είχαν φυλαγμένο οι Ιταλοί στην καπναποθήκη ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ όταν αυτοί παραδόθηκαν τον Σεπτέμβρη του 43. Αργότερα ανέλαβε και ο Χρήστος Ευσταθίου ,ο Κώστας Ρακής  και ο οδοντίατρος Νίκος Αναγνωστόπουλος ο οποίος μετατέθηκε αργότερα στην Ρούμελη .

Στο Τρίτο Τάγμα γιατρός ήταν ο Βασίλης Προγκίδης πριν μετατεθεί στην Πίνδο και οι Οδυσσέας Πατρής  και Κώστας Μπουρμπούλιας.Στο ίδιο τάγμα αλλά και στο 2^ο υπηρέτησε και ο Κύπριος γιατρός που είχε εγκατασταθεί στον Βόλο πριν τον πόλεμο . Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην πατρίδα του και έγραψε βιβλίο  με τις αναμνήσεις του στην διάρκεια της κατοχής.  

Δεκάδες ακόμα οι γιατροί που έδρασαν κρυφά η φανερά μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ στον Βόλο .

 Ο γνωστός κλινικάρχης -χειρουργός Γιώργος Πιτσιώρης, όποτε κλήθηκε να χειρουργήσει δύσκολα περιστατικά  τραυματισμένων ανταρτών  πάντα έδινε απλόχερα την βοηθειά του .

Συχνά γίνονταν μεταθέσεις γιατρών ανάλογα τις ανάγκες του αγώνα . Οι γιατροί του ΕΛΑΣ αν και εθελοντές, αγόγγυστα υπάκουαν στις μεταθέσεις όπως οι στρατιωτικοί γιατροί σε καιρό πολέμου .

 

Θα κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στους εκτελεσμένους γιατρούς της περιοχής ξεκινώντας με τον   Χαράλαμπο Πορλίγκη από την Πορταριά  που εκτελέστηκε με άλλους 39 πατριώτες στο ΟΡΜΑΝ ΜΑΓΟΥΛΑ Φαρσάλων (5).Ο Πορλίγκης  είχε διοριστεί   Λαϊκός δικαστής   και είχε μεγάλη εκτίμηση του στις γραμμές του ΕΑΜ αν και δεν ήταν  αριστερός.

 Ο Χαράλαμπος Πορλίγκης

 Ένας άλλος Εαμίτης γιατρός που εκτελέστηκε από τα τοπικά δοσιλογικά ΕΑΣΑΔ ήταν  ο φυματιολόγος Γεώργιος Τζάνος . Εκτελέστηκε τον Απρίλη του 44  και πετάχτηκε στον δρόμο με τους Δονδολίνους  πατέρα και γιους . Μαζί τους εκτελέστηκαν με τον ίδιο τρόπο το ζεύγος  Χαλυβοπούλου .

Ο Γεώργος Τζάνος

Νεκρός και ο  οδοντίατρος Γιώργος Φαρδέλος από τις Μηλές . Εκτελέστηκε στην μαζική σφαγή της 4^ης Οκτωβρίου 1943 στον σιδ .σταθμό Μηλεών

 

Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι στους εκτελεσμένους  από τους Γερμανούς. συμπεριλαμβάνεται  και Αρχινοσοκόμος  του Νοσοκομείου Βόλου  Ζαχαρίας Μοδέας  ο οποίος προδόθηκε  γιατί νοσήλευε τραυματίες του ΕΛΑΣ.

Σημειώσεις :

1 Ο οδοντίατρος Δημήτρης Τσιλιβίδης έγραψε για λογαριασμό του Ιατρικού Συλλόγου Μαγνησίας βιβλίο για την δράση και την προσφορά των υγειονομικών της Μαγνησίας στην κατοχή και στην αντίσταση .

2)Στο βιβλίο ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ με κοινωνικά και στατιστικά κυρίως ευρήματα, που έγραψαν ο χειρουργός Γιάννης Κωστής και ο κοινωνιολόγος Βασίλης Ντακούμης  αναφέρουν  ότι το 1942 πέθαναν στο Νοσοκομείο 142 άτομα  από ασιτία.

3)Ο Νίκος Κωνσταντινόπουλος μετά τον πόλεμο πήρε την ειδικότητα του γυναικολόγου και μαζί με την γυναίκα του Ελένη Παντοστοπούλου επίσης γυναικολόγο ,λειτούργησαν την γνωστή κλινική  την οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα ο  γιος τους.

 

5) Ο Γιάννης Κονταράτος ήταν ο πρώτος μετακατοχικός Δήμαρχος προτεινόμενος από το ΕΑΜ .Διετέλεσε εκ νέου  Δήμαρχος Βόλου το 1959-1964

5)Στις 30 Μαΐου του 44, Γερμανοί και ντόπιοι δοσίλογοι από τα χωριά των Φαρσάλων κρέμασαν στον σιδ,σταθμό ΟΡΜΑΝ ΜΑΓΟΥΛΑ –Κάτω Δασόλοφος 40 πατριώτες . Οι 26 ήταν από τα περίχωρα του Βόλου . Ο ΣΙΜΕΑ κάθε χρόνο συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης

6) Γιατρός ήταν  με καλές σπουδές στην Γερμανία και ο Θεσσαλάρχης του ΕΑΜ και του ΚΚΕ Κώστας  Γυφτοδήμος  (Καραγιώργης)

Πηγές, Νίτσα Κολιού , Λάζαρος Αρσενίου, Νίκος Στουρνάρας, Δημήτρης Μπαλλής,    Δημήτρης Τσιλιβίδης , Γρηγόρης Ρέντης, Αντώνης Α Αντωνίου ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, Μητροπολίτης Ιωακείμ, ,Θεόδωρος Μαρσέλος , Λίνα  Λαδογιάννη, Γιάννης  Κωστής –Βασίλης Ντακούμης

 

 

 ο Βασίλης Προγγίδης αριστερά και ο Χρήστος Ευσταθίου

Ο Λαυρέντης Αγορίτσης

ο Κωσταβάρας 

Το Βιβλίο του Μαρσέλλου

Ο Πατρής

Ο Βασίλης Προγγίδης

Το μνημείο των 40 εκτελεσμένων στο ΟΡΜΑΝ ΜΑΓΟΥΛΑ

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗ

 

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗ

Με αφορμή τα 82 χρόνια από τη μάχη της Κρήτης.

 

 

 

 Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης

Τις τελευταίες δεκαετίες το όνομα Πορφυρογένης για την περιοχή του Βόλου, είναι συνώνυμο με το Ίδρυμα Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη που εδρεύει στην Αγριά και προσφέρει πολλά στον πολιτισμό της περιοχής μας.(1)

To όνομα Πορφυρογένης όμως είναι συνδεδεμένο και με την πολιτική ιστορία του Βόλου αλλά και την ιστορία της ταραγμένης δεκαετίας του σαράντα.

Μιλάμε για τον Μιλτιάδη Πορφυρογένη, δικηγόρο,γόνο εύπορης οικογένειας, αλλά υπερασπιστή των Εργατικών Συνδικάτων και βουλευτή Νομού Λάρισας (2) με το ΚΚΕ στις τελευταίες εκλογές πριν την Βασιλομεταξική δικτατορία.

Ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης ήταν επίσης υποψήφιος Δήμαρχος Βόλου στις Δημοτικές εκλογές του 1934, με το αξιόλογο ποσοστό 20% απέναντι στα δύο μεγάλα πολιτικά τζάκια της εποχής, Σπυρίδη και Καρτάλη.

Το 1936 ο Πορφυρογένης, είχε την τύχη πού είχαν όλα τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ και άλλοι δημοκρατικοί αντίπαλοι του Βασιλομεταξικού καθεστώτος. Φυλακές και εξορίες.

Ιδιαίτερης σημασίας ήταν η συμβολή του Πορφυρογένη στην Μάχη της Κρήτης για την οποία γράφονται αυτές τις μέρες πολλά αφιερώματα.

Μετά τη Γερμανική εισβολή και την ταπεινωτική συνθηκολόγηση από τον στρατηγό Τσολάκογλου, μόνο η Κρήτη είχε μείνει ελεύθερη.

Το καθεστώς δεν είχε προετοιμάσει όμως την άμυνα του νησιού. Για τους Κρητικούς έτρεφε μίσος και φόβο, γιατί το 1938 είχε γίνει απόπειρα επανάστασης ενάντια στην δικτατορία. Η Κρητική μεραρχία που πολέμησε στο μέτωπο διαλύθηκε και δεν φρόντισε κανένας να τη μεταφέρει συντεταγμένα στην Κρήτη. Χιλιάδες Κρητικοί στρατιώτες και αξιωματικοί εγκλωβίστηκαν στην Αθήνα και πάρα πολλοί πέθαναν από την πείνα στο φοβερό χειμώνα του 41-42. Εκατοντάδες οδηγήθηκαν στις φυλακές της Λάρισας όπου είχαν άσχημο τέλος οι περισσότεροι . ..

Η είσοδος των Γερμανών στην Αθήνα, βρίσκει τον Πορφυρογένη εξόριστο στην Κίμωλο. Το καθεστώς είχε φροντίσει να παραδώσει μαζί με την χώρα και τους πολιτικούς του αντιπάλους. 1800 περίπου κομουνιστές και προοδευτικοί πατριώτες παραδόθηκαν στους κατακτητές.(3)

Ο Πορφυρογένης μαζί με άλλα στελέχη δραπέτευσαν και ανεβαίνοντας με μυθιστορηματικό τρόπο σε ένα διερχόμενο Αγγλικό πλοίο έφτασαν στην Κρήτη.

Κάποιοι αγωνιστές που διέφυγαν από την γειτονική Φολέγανδρο και έφτασαν στο Ηράκλειο συνελήφθησαν εκ νέου από την χωροφυλακή της πόλης.

Στην ΚΡΗΤΗ επικρατούσε αναβρασμός για την επικείμενη Γερμανική επίθεση .

Ελληνική δύναμη αξιόλογη για την άμυνα δεν υπήρχε παρά μόνο μερικά απομεινάρια του διαλυμένου στρατού και οι πρωτοετείς σπουδαστές της σχολής Ευελπίδων που με δική τους πρωτοβουλία, κατόρθωσαν και έφτασαν στην Κρήτη.( 4)

Από το καθεστώς είχε επιτραπεί να οργανωθούν χίλιοι πεντακόσιοι πολιτοφύλακες σε όλο το νησί οπλισμένοι με γκράδες του 1870 και σαράντα περίπου οπλοπολυβόλα ξεπερασμένης τεχνολογίας του 1915 τύπου ΣΑΙΝΤ-ΕΤΙΕΝ.

Μαζί με αυτούς ηρωικές μάχες έδωσαν και οι Χωροφύλακες .

Το μεγαλύτερο βάρος της υπεράσπισης ανέλαβαν είκοσι περίπου χιλιάδες Νέο Ζηλανδοί και Αυστραλοί υπό τον στρατηγό Μπέρναρ Φράιμπεργκ, αφού οι Βρετανοί ήθελαν πάση θυσία να κρατήσουν το νησί και τα λιμάνια του, προκειμένου να ελέγχουν την ανατολική Μεσόγειο. Τον ίδιο στόχο είχε και ο Χίτλερ στέλνοντας τις πιο επίλεκτες μονάδες του .

Εδώ αρχίζει η ιστορική συμβολή του Πορφυρογένη στην Μάχη της Κρήτης. Έρχεται σε επαφή με κυβερνητικά στελέχη, δημοκράτες παράγοντες και με παράνομους συντρόφους του στο νησί και προσπαθεί να συμβάλει στην συσπείρωση για αποτελεσματική οργάνωση της άμυνας.

Αυτό που έμεινε στην ιστορία ήταν η επιστολή πού δημοσίευσε στις εφημερίδες ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ των Χανίων και ΚΡΗΤΙΚΑ ΝΕΑ του Ηρακλείου στις 16 Μαΐου 1941.

Τελικά οι Γερμανοί επιτέθηκαν στο νησί στις 20 Μαΐου και το κατέλαβαν στις 30.

Οι Βρετανοί είχαν αρχίσει να αποχωρούν στις 28 Μαΐου. Ο Βασιλιάς με την κυβέρνηση και τον Ελληνικό χρυσό (4)της Τράπεζας της Ελλάδος εγκατέλειψαν το νησί στις 23 Μαΐου…..

Για την οικονομία του χώρου παραθέτουμε τα κυριότερα αποσπάσματα της επιστολής που καταδεικνύουν τις ηγετικές ικανότητες, τον πατριωτισμό και κυρίως την μεγαλοσύνη του Μιλτιάδη Πορφυρογένη.

Η ορθογραφία είναι της εποχής.

«Και μένη η Κρήτη .….Το νησί όπου και η κάθε πέτρα έχει κάτι να διηγηθή για κάποιο αίμα που χύθηκε σε αγώνα για την λευτεριά,για κάποιον ηρωισμό που του στάθηκε μάρτυρας .Στην καινούργια φάση του τιτάνιου αγώνα της Ελλάδος μας , όπου η Κρήτη γίνεται ο προμαχώνας τα ελευθερίας , καθήκον του κάθε Έλληνα είναι να σταθή άξιος στρατιώτης του μεγάλου και ιστορικού αυτού αγώνα που οι συνέπειες του για το μέλλον του Ελληνικού λαού θάναι τεράστιες . ….Το ίδιο καθήκον πέφτει και πάνω στους κομμουνιστές . Είναι τιμή μας που ο φασισμός μας έχει ανακηρύξει του υπ’ αριθμού 1 εχθρό του . Κι αν μισήσαμε τον φασισμό γιατί οδηγεί την ανθρωπότητα σε βαρβαρότητα χειρότερη από την μεσαιωνική , τον μισούμε πιο πολύ τώρα που η βρωμερή του μπότα πατάει σκληρά πάνω στο ματωμένο και ρημαγμένο σώμα της πατρίδας μας. Στον αγώνα για την άμυνα της Κρήτης , οι κομμουνιστές πρέπει νάναι στις πρώτες γραμμές . Δεν υπάρχουν διαφωνίαι η επιφυλάξεις που να μπορούν να τεθούν πάνω απ’ το πρώτο , το κύριο, το μοναδικό , για σήμερα καθήκον …..Ο καθένας μας πρέπει ανεπιφύλακτα νάναι στο πλευρό της κυβέρνησης στον αγώνα για την άμυνα της Κρήτης …Και όταν ο Ελληνικός λαός νικήσει , και θα νικήση , τότε στους ήρωες του σημερινού αγώνα θα υψώση ένα μνημείο αθάνατο μέσα στους αιώνες . …. Απαραίτητη προυπόθεση για την πραγματοποίηση αυτού του ιερού καθήκοντος , είναι να δημιουργηθή μια πραγματική εθνική ενότητα από όλους τους Έλληνες που τίμια και ειλικρινά ήλθαν να συμμετάσχουν στον αγώνα , ανεξάρτητα από καταγωγή η πολιτικά φρονήματα . Υποχρέωση όλων μας ντόπιων και ξένων είναι να συμβάλουμε γιαυτό, παραμερίζοντας διαφορές πικρίες η μνησικακίες ….Ας μη ξεχνούμε πως όλοι οι υπόδουλοι Έλληνες με κρυφά σφιγμένες τις γροθιές και με υγρά τα μάτια ατενίζουν σε μας με ελπίδα και εμπιστοσύνη «

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ.

Δικηγόρος πρώην βουλευτής του ΚΚΕ . 

 

 

Αυτός ήταν ο Μιλτ. Πορφυρογένης. Είχε πολιτικό κριτήριο. Είχε αυτό το κριτήριο που δημιούργησε λίγους μήνες αργότερα το ΕΑΜ. Ήξερε να ξεχωρίζει το κύριο από το δευτερεύον.

Δεν έβαζε μπροστά τις προσωπικές του πικρίες για την εξορία και τις διώξεις που του επιφύλαξε το Βασιλομεταξικό καθεστώς . Ούτε και την παράδοσή του στον κατακτητή. Πάνω από όλα η λευτεριά της Ελλάδας όπως γράφει...

 

 

Η δράση του Μιλτ. Πορφυρογένη σε όλη την διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου ήταν πρωταγωνιστική. Συμμετείχε στις αντιπροσωπίες του ΕΑΜ στον Λίβανο και Καζέρτα. Διετέλεσε υπουργός στην κυβέρνηση Εθνικής ενότητας μέχρι λίγο πριν τα Δεκεμβριανά .Στον Εμφύλιο ήταν επιφορτισμένος κυρίως με τις σχέσεις του ΚΚΕ με τα αδελφά κόμματα.

 

 

Μετά το 1949 έζησε στην Τσεχοσλοβακία όπου πέθανε το 1958 περιθωριοποιημένος από την τότε ηγεσία του ΚΚΕ .

 

Στην δεκαετία του πενήντα ήρθε στην Ελλάδα με παράνομο κλιμάκιο του ΚΚΕ και σε συνεργασία με τον πρώην πολιτικό του αντίπαλο Γιώργο Καρτάλη κατόρθωσαν να έρθουν σε συνεννόηση και να πετύχουν την σύμπραξη όλων των δημοκρατικών δυνάμεων κατεβάζοντας κοινό ψηφοδέλτιο.

 

Στις εκλογές της 18^ης Φεβρουαρίου του 1956 κάτω από την ομπρέλα της Δημοκρατικής Συνεργασίας οι δυνάμεις αυτές έβαλαν στην άκρη τις επιμέρους διαφορές τους και κέρδισαν μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων από την δεξιά ΕΡΕ του Κωνσταντίνου  Καραμανλή . .

Συγκεκριμένα προτιμήθηκαν από το 48,15 % των ψηφοφόρων έναντι 47.38 % που προτίμησαν την ΕΡΕ . Και όλα αυτά μέσα σε κλίμα φόβου, διωγμών και αμηχανίας, αφού ο εμφύλιος είχε τελειώσει μόλις πριν επτά χρόνια το 1949 και υπήρχαν ακόμα εξορισμένοι και φυλακισμένοι λόγω των ιδεολογικών τους προτιμήσεων.

 

Κυβέρνηση βέβαια δεν κέρδισε η Δημοκρατική Συνεργασία  γιατί είχε φροντίσει πριν ο Καραμανλής να δημιουργήσει ένα Μακιαβελικό εκλογικό σύστημα, το λεγόμενο τριφασικό . Άλλος αριθμός ψήφων έβγαζε βουλευτή στις επαρχίες όπου κυριαρχούσε η δεξιά και μεγαλύτερος στις πόλεις όπου κυριαρχούσε η Δημοκρατική παράταξη..

 

 

 

Ο Πορφυρογένης είχε γεννηθεί στην Αγριά Βόλου το 1901 με καταγωγή από την Δράκεια Πηλίου.

 

Πηγές: Χάγκεν Φλάϊσερ, 2) Μάρκ Μαζάουερ 3) Βαρδής Βαρδινογιάννης 4) Σ. Γρηγοριάδης 5) Σπ. Λιναρδάτος. 6)Φίλιππος Ηλιού,7) Πάνος Σκοτινιώτης,9)Έκδοση Ιδρύματος Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη 10)Για τον χρυσό :Συλλογική εργασία Υποπλοιάρχου ΠΝ Παναγιώτη Γέροντα και της Νεκταρίας Δεσποτοπούλου (Αρχικελευστής ΔΙΑΧ) 11) Γιαμπουλάκη  Μαρία,

 

Σημειώσεις:

1)Πρόεδρος του πολιτιστικού ιδρύματοςΑγριάς  είναι η κόρη του Μιλτιάδη Πορφυρογένη , Κατερίνα Πορφυρογένη –Vianello

 

2) Μέχρι το 1955 η Μαγνησία και η Λάρισα ήταν ενιαία εκλογική περιφέρεια αλλά έξέλεγε βουλευτές επαρχιών . Αλμυρού, Βόλου,κλπ

3)Η παράδοση 1800 περίπου Κομουνιστών και άλλων αριστερών Ελλήνων στους Γερμανούς από το ΒασιλοΜεταξικό καθεστώς, δεν έχει φωτιστεί όσο πρέπει από την ιστορία .Ήταν μία άθλια ανθελληνική ενέργεια

 

4) Στην μάχη της Κρήτης έπεσε ηρωικά μαχόμενος ο εύελπις Νίκος Ιατρούλης για την οικογένεια του οποίου έχουμε κάνει αφιέρωμα εδώ >https://simea2016.blogspot.com/2021/03/blog-post_17.html

 

5) Ο Ελληνικός χρυσός μετά την Αλεξάνδρεια μεταφέρθηκε αρχικά στην Νότια Αφρική και αργότερα στο Λονδίνο . Ήταν καθαρού βάρους 610796 ουγγιών .

 

 Στον δρόμο για τον Λίβανο με τον Σαράφη

 

Μπακιρτζής , Τσιριμώκος, Πορφυρογενης

 

 

Βίνιανη

Ακροναυπλία στην μέση 

Λίβανος

οικογενειακή

Με τον αδελφό του Νίκο , δωρητή στον Δήμο Αγριάς και ιδρυτή του ομώνυμου πολιτιστικού ιδρύματος