Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Τα ολοκαυτώματα και οι σφαγές της Νέας Αγχιάλου και του Αλμυρού

 

Τα ολοκαυτώματα και οι σφαγές της Νέας Αγχιάλου και του Αλμυρού .
από αρχεία της «‘Άλλης Πλευράς του Λόφου», για πρώτη φορά!.
 
 
του Χαράλαμπου Κων. Αλεξάνδρου
Ηλεκτρονικού μηχανικού,
Προέδρου του Κέντρου Ιστορίας Πολιτισμού Κερασιάς.
 
 

Αλμυρός. Το κτήριο της Εθνικής τράπεζας κατεστραμμένο μετά από την πυρπόληση της 16ης/8/1943. Προέλευση φωτογραφίας: Θανάσης Τσαμπίρας, «Ο Αλμυρός στις Φλόγες».

 
 
Πάντα εκκαλύπτων ο χρόνος εις το φως άγει.
Σοφοκλής
Εισαγωγικά: Το 1943, ογδόντα ακριβώς χρόνια πριν, έλαβαν χώρα στην Μαγνησία τα πλέον αποτρόπαια εγκλήματα των στρατευμάτων κατοχής. Πριν την 8η Σεπτεμβρίου του 1943, ημερομηνία της Ιταλικής συνθηκολόγησης, τα Ιταλικά στρατεύματα διέπραξαν τα ολοκαυτώματα του Ριζόμηλου, της Ανάβρας (Γούρας), της Νέας Αγχιάλου ,την σφαγή του Αλμυρού, τα πλέον γνωστά. Στην συνέχεια τα Γερμανικά στρατεύματα τις σφαγές στις Μηλιές και στη Δράκεια. Μέχρι τούδε τα εν λόγω εγκλήματα παραμένουν ορφανά σε σχέση τόσο με τις στρατιωτικές μονάδες που τα διενέργησαν, όσο και τα ονόματα των υπευθύνων. Έφτασε η χρονική περίοδος οι υπεύθυνοι να αποκαλυφθούν με όνομα ,διεύθυνση (στρατιωτική μονάδα), βιογραφικό και φωτογραφίες. Γιατί ο χρόνος αποκαλύπτει τα πάντα και τα φέρνει στο φως, όπως είπε ο Σοφοκλής. Όχι με στόχο την εκδίκηση αλλά για την μνήμη, την Ιστορία και για μια άλλη αιτία όμως: «όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει». George Santayana (Τζώρτζ Σαντιγιάνα)
Ο υπότιτλος του άρθρου, είναι δάνειο από τον τίτλο του κλασσικού βιβλίου(1948) του Σερ Μπάζιλ Χένρυ Λίντελ Χάρτ « Η άλλη Πλευρά του Λόφου». Αυτός έδωσε την δυνατότητα, για πρώτη φορά σε Γερμανούς στρατηγούς να εκθέσουν τις απόψεις τους για τα γεγονότα Β’ΠΠ. Ο Λίντελ Χάρτ (1895-1970) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους θεωρητικούς της στρατηγικής του πολέμου του 20ού αιώνα. Με την παρέλευση 80 ετών διά μέσου αρχείων της «Άλλης Πλευράς του Λόφου», συνδυαστικά με αρχεία του ΕΛΑΣ, είμαστε σε θέση πλέον να παρουσιάσουμε λεπτομερώς τις σημαντικότερες επιχειρήσεις και να κατονομάσουμε τους υπευθύνους των κατοχικών εγκλημάτων στην Μαγνησία, αλλά όχι μόνον.
Στο άρθρο παρουσιάζονται για πρώτη φορά τεκμήρια προερχόμενα από την Ιταλική πλευρά για τα γεγονότα της Νέας Αγχιάλου και του Αλμυρού. Αποτελεί μέρος μιας μεγάλης έρευνας βασισμένης κυρίως σε αρχεία της « Άλλης Πλευράς» και αφορά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Μαγνησία, αλλά και στον νομό Λαρίσης, τόσον από τους Ιταλούς όσο και από τους Γερμανούς . Μια μεγαλεπήβολός έρευνα που ευελπιστούμε να εκδοθεί σε βιβλίο το προσεχές έτος, 80 χρόνια από την απελευθέρωση. Εφόσον πραγματοποιηθεί θα αποτελέσει συνεισφορά στην σύγχρονη ιστορία της Ανατολικής Θεσσαλίας.
 
Σολφερίνο. Μήκος 81 μέτρα, με πλήρωμα 118 άτομα. Tο 1943 ήταν εξοπλισμένο με δύο κανόνια της Ανσάλντο εμβέλειας 15 χιλιομέτρων και 10 πολυβόλα αντιαεροπορικά -πεδινά, της Μπρέντα. Ως τορπιλάκατος του γερμανικού ναυτικού αργότερα, βυθίστηκε στις 19/10/1944 πλησίον της Νταμούχαρης , από αγγλικά πλοία. Προέλευση φωτογραφίας:Wikipedia
 
 
 
Έκθεση Ιταλού αξιωματικού: Στην διάθεση μας βρίσκεται αντίγραφο χειρόγραφης 20σελιδης έκθεσης του διοικητή τη φρουράς Βόλου συνταγματάρχη Pietro Capelli (Πιέτρο Καπέλλι) προς το Υπουργείο Πολέμου, με ημερομηνία σύνταξης την 20ην Δεκ. 1945 . Υπήρξε ο διοικητής του 14ου συντάγματος της Πινερόλο με έδρα τον Βόλο, με ένα τάγμα αποσπασμένο στον Αλμυρό. Ο ίδιος ανέλαβε φρούραρχος Βόλου, μετά την σύλληψη του ως τότε φρουράρχου ταξίαρχου Τζιοβάνι Ντελ Τζιούντιτσε, κατόπιν ενέδρας του ΕΛΑΣ στην περιοχή του Βελεστίνου ενώ μετέβαινε στην Λάρισα, στις 10/9/1943. Ακολουθεί απόσπασμα της έκθεσής του σχετικό με τα γεγονότα του Αλμυρού, στα οποία ο ίδιος είχε άμεση συμμετοχή:
«Ανέλαβα την διοίκηση ως ανώτερος αξιωματικός του 14ου Συντάγματος Πεζικού της Πινερόλο την 10ην Αυγούστου.To Σύνταγμα βρίσκονταν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα το 2ο Τάγμα στον Αλμυρό ενώ το 1ο και το 3ο στον Βόλο, με διάφορες μονάδες αποσπασμένες όμως, που ελάττωναν τις δυνάμεις του Βόλου σε περίπου ένα τάγμα και ένα λόχο.
Την νύκτα της 14ης Αυγούστου η φρουρά του Αλμυρού αποτελούμενη από το 2ο τάγμα και την 6η πυροβολαρχία του 18ου Συντάγματος πυροβολικού, δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση από ισχυρές ανταρτικές δυνάμεις. Μόλις πληροφορήθηκα προσπάθησα να σπεύσω εις βοήθεια της φρουράς του Αλμυρού με τις διαθέσιμες δυνάμεις του 14ου συντάγματος στον Βόλο, όμως ο διοικητής της μεραρχίας[ο στρατηγός Αντόλφο Ινφάντε]διέταξε να παραμείνω σε ετοιμότητα και εν αναμονή των διαταγών του, για να μετακινηθώ σε περίπτωση ανάγκης λαμβάνοντας υπόψιν του φόβου μιας αντάρτικης επίθεσης ενάντια στην φρουρά του Βόλου. Εις βοήθεια της φρουράς του Αλμυρού θα έσπευδε ένα τάγμα του 313ου συντάγματος που έδρευε στη Λάρισα.
Tο πρωί της 14ης Αυγούστου πριν ακόμη φτάσει η βοήθεια του τάγματος από την Λάρισα, με την παρέμβαση της αεροπορίας μας στους ουρανούς του Αλμυρού, η φρουρά εξαπέλυσε αντεπίθεση αναγκάζοντας τον εχθρό σε υποχώρηση. Οι απώλειές μας ήταν 25 νεκροί και 67 τραυματίες, ενώ του εχθρού πάνω από 600 άτομα.
Το βράδυ της 18ης Αυγούστου η επίθεση επαναλήφθηκε με ανανεωμένες δυνάμεις. Για να αποτρέψει την άφιξη ενισχύσεων, ο εχθρός είχε τοποθετήσει βόμβες στο δρόμο Βόλου Αλμυρού. Μόλις ειδοποιήθηκα από τον Αλμυρό για την επίθεση, έθεσα αμέσως σε συναγερμό την φρουρά του Βόλου, και με μια δύναμη που δεν ξεπερνούσε τα 500 άτομα, έσπευσα με φορτηγά προς βοήθεια του 2ου τάγματος. H παρέμβαση των στρατευμάτων προκάλεσε σοβαρές απώλειες στο εχθρό, ο οποίος αναγκάσθηκε να συμπτυχθεί ατάκτως προς το όρος Όθρυς. Κατά τη διάρκεια της μάχης είχαμε 37 τραυματίες.
Mε δεδομένη την πρόβλεψη μιας νέας ανταρτικής επίθεσης, ο διοικητής του 3ου Σώματος Στρατού [είχε έδρα την Θήβα], διέταξε να τεθεί σε εφαρμογή μια πιο αποτελεσματική άμυνα του Αλμυρού, καθήκον που μου ανατέθηκε. Μετέφερα κατά συνέπεια την διοίκηση του συντάγματος από τον Βόλο στον Αλμυρό και έπιασα αμέσως δουλειά.
Κατά το σούρουπο της 20ης Αυγούστου το παρατηρητήριο που βρίσκονταν στο καμπαναριό της εκκλησίας[του Αγίου Δημητρίου], διέκρινε ανταρτικές κινήσεις από την πλευρά του λιμανιού του Αλμυρού, της Σούρπης και της Όθρυς. Σήμανε συναγερμός και τα τμήματα έσπευσαν σε θέσεις μάχης.To τι επακολούθησε ειδοποίησα τηλεφωνικά την φρουρά του Βόλου, πριν κοπούν όπως συνέβη και άλλες φορές, τα καλώδια επικοινωνίας. Η 3η επίθεση στον Αλμυρό εκδηλώθηκε στις 9 το βράδυ και κατέστη πολύ έντονη. Ενάντια στην οργανωμένη άμυνά μας η επίθεση κατέρρευσε. Η παρέμβαση μιας ίλης του 7ου συντάγματος ιππικού του Μιλάνου και ενός λόχου του 14ου συντάγματος πεζικού, πλευρικά του εχθρού τον ανάγκασε να υποχωρήσει στις 2 το πρωί της 21ης Αυγούστου.….’’
Ορισμένα συμπεράσματα: Δεν θα σχολιάσουμε την έκθεση του Ιταλού συνταγματάρχη σχετικά με την περιγραφή της μάχης, ούτε την αποφυγή αναφοράς του στις εκτελέσεις και στις άλλες καταστροφές. Δεν γνωρίζουμε όμως εάν όντως ο ΕΛΑΣ της Ρούμελης, που πραγματοποίησε την παράτολμή(όπως απεδείχθη και εκ του αποτελέσματος) επιχείρηση την νύκτα της 12 προς 13 Αυγούστου, είχε ακόμη τις δυνάμεις αλλά κυρίως το σθένος να επιχειρήσει 2 επιπλέον προσπάθειες απελευθέρωσης του Αλμυρού. Ενάντια σε φρουρά που έφτανε πλέον στους 2.500 στρατιώτες, υπολογίζοντας τις ενισχύσεις από την Λάρισα και τον Βόλο συν της μιας ίλης του 7ου συντάγματος του Μιλάνου, με την παρέμβαση της αεροπορίας μάλιστα. Η επικρατούσα κατάσταση στην πόλη περιγράφεται γλαφυρά από τον Θανάση Τσαμπίρα(αυτόπτη) στο βιβλίο του « Ο Αλμυρός στις Φλόγες» στην σελ 91 : «Ο Αλμυρός μετά την μάχη και μετά την εκτέλεση 35 ανδρών και τους 300 ομήρους, νεκρώθηκε κυριολεκτικά. Ο λαός βουβάθηκε.»
 
 
Το ναρκοθετικό Ντράχε (σημαίνει Δράκος) στην Κάλυμνο. Είχε μήκος 83 μέτρα, εξοπλισμένο με 2 κανόνια των 8,8εκ., 5 των 3,7εκ και 13 των 2εκ. Βυθίστηκε από αγγλικό αεροπορικό βομβαρδισμό στις 22/9/1944 στο Βαθύ Σάμου. Προέλευση φωτογραφίας: Peter Schenk , «Πόλεμος στο Αιγαίο».
 
 
 
Η έκθεση παραδέχεται την ύπαρξη 25 νεκρών από Ιταλικής πλευράς, απαριθμώντας τις «εχθρικές» απώλειες σε 600 στις 14/8, συν άλλες μη προσδιορισμένες αριθμητικά, στις 18/8 και 21/8. Θεωρούμε εξαιρετικά υπερβολικό τον αριθμό με δεδομένο πως ο συνολικός αριθμός των δυνάμεων του ΕΛΑΣ δεν υπερέβαινε του 600, έστω και εάν οι Ιταλοί όπως και οι Γερμανοί, στις «εχθρικές» απώλειες περιλαμβάνουν και τους αμάχους, κατοίκους των πόλεων και των χωριών. Είναι πιθανόν όμως ο αριθμός των Ιταλών νεκρών να είναι μεγαλύτερος, ίσως να ανέρχεται στους 38, που ήταν ο αρχικός αριθμός των συλληφθέντων προς εκτέλεση. Εκτιμήσεις μαχητών του ΕΛΑΣ τους αριθμούν μεταξύ 40 και 50. Οι ίδιοι υπολογίζουν τις αντάρτικές απώλειες στις 20, στις οποίες εφόσον προστεθούν οι 35 εκτελεσθέντες και τα 32 θύματα των αμάχων από βομβαρδισμούς, ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό των νεκρών στους ογδόντα επτά («Ο Αλμυρός στις φλόγες» σελ. 82 ). Πάντως για πρώτη φορά, μετά από 80 ακριβώς χρόνια, έχουμε απολογισμό των Ιταλικών θυμάτων της μάχης του Αλμυρού ανερχόμενα στα 129, και μάλιστα από Ιταλό συνταγματάρχη άμεσα εμπλεκόμενο. Αριθμός που αντιστοιχεί στο 10% της φρουράς του Αλμυρού( αναδεικνύοντας την σφοδρότητα της σύγκρουσης), προσεγγίζοντας κατά τον μέσο όρο τις εκτιμήσεις μαχητών του ΕΛΑΣ.
Η Ιταλο-Γερμανική εκκαθαριστική επιχείρηση (27Απριλίου-5 Μαΐου 1943).
Κωδική Ονομασία «Operazione B»
Ολοκαύτωμα της Νέας Αγχιάλου.
Οι αφορμές: Στις 12 Απριλίου 1943 Ιταλικό ταχυδρομικό πλοιάριο κατευθυνόμενο από τον Βόλο προς την Στυλίδα, δέχεται επίθεση στα στενά του Τρίκερι από 3 πλοία των ανταρτών. Συλλαμβάνονται ένας Ιταλός αξιωματικός, ένας Γερμανός υπαξιωματικός και τραυματίζονται αρκετοί, εκ των οποίων τρείς βαριά. Το πλοιάριο με τους τραυματίες ρυμουλκείται στον Βόλο από τους αντάρτες.
Στις 14 Απριλίου στις 5 το απόγευμα σκάφος της Γερμανικής ακτοφυλακής Αττικής συγκεκριμένα το GA 26, βρισκόμενο στον όρμο του Αγίου Κωσταντίνου υπέστη βλάβη αναγκαζόμενο να θέσει εκτός λειτουργίας τις μηχανές. Παρασυρόμενο από ρεύμα προς την ακτή, δέχεται συνεχόμενα πυρά οπλοπολυβόλων από την στεριά. Το ίδιο συνέβη και στο σκάφος GA 02 που έσπευσε προς βοήθεια. Οι Γερμανικές απώλειες ήταν 5 νεκροί,7 τραυματίες και 4 αγνοούμενοι.
Ποιες Ιταλικές δυνάμεις έλαβαν μέρος: Ως απάντηση των ανωτέρω πολεμικών συμβάντων( δεν στάθηκε δυνατόν να διασταυρωθούν από την Ελληνική ιστοριογραφία), οι κατοχικές δυνάμεις αποφασίσουν ευρείας κλίμακας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στις περιοχές: δυτική Μαγνησία, Στυλίδα, Λαμία και Βόρεια Εύβοια. Για τις ενέργειες αυτές, συνυπολογίζουν και τις επιτυχείς επιθέσεις του ΕΛΑΣ στη φρουρά της Τσαγκαράδας και στους καραμπινιέρους των Φαρσάλων, δεν προκύπτει όμως να έλαβαν υπόψιν τον εκτροχιασμό του εμπορικού τραίνου με ιταλικό ιματισμό πλησίον του Βελεστίνου, στις 23/3/1943 και την λαφυραγώγηση που επακολούθησε.
Λαμβάνουν μέρος χερσαίες δυνάμεις της μεραρχίας Πινερόλο από τον Βόλο, Λάρισα και Δομοκό, συνολικά 6 ενισχυμένα τάγματα και από θαλάσσης 25 πλοία του Γερμανικού και Ιταλικού πολεμικού ναυτικού, προερχόμενα από την Αττική και την Μακεδονία. Συμμετέχουν το 7ο σύνταγμα ιππικού του Μιλάνου με έδρα το Σιμικλί (τωρινή ονομασία Πολυνέρι) Φαρσάλων, όπως και λεγεωνάριοι με καθήκον να χτενίσουν την περιοχή μεταξύ των Φαρσάλων και του Αλμυρού. Στο λιμάνι του Βόλου επιστρατεύονται Γερμανικά υδροπλάνα τύπoυ Arado 196, ως αναγνωριστικά των επιχειρήσεων της περιοχής της Βόρειας Ευβοίας. Καθ’ υπολογισμό οι χερσαίες δυνάμεις ανέρχονταν σε 4.500 με 5.000. Ο αριθμός των πληρωμάτων των ναυτικών δυνάμεων είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμηθεί.
Η εκκαθαριστική επιχείρηση σχεδιασμένη από την διοίκηση των Ιταλικών δυνάμεων στην Αθήνα, δηλ. την 11η Στρατιά, έχει ως ημερομηνία έναρξης την 20ην /4/1943. Δεν κατέστη δυνατόν να αρχίσει όμως πριν την 27ην /4, εξ αιτίας έλλειψης απαιτούμενου χρόνου για την άφιξη ενισχύσεων στο θέατρο των επιχειρήσεων από άλλες περιοχές. Ίσως γι’ αυτό να ονομάστηκε και «Επιχείρηση Β». Στις 15 Απριλίου καταφθάνουν τα αντιτορπιλικά Solferino(Σολφερίνο) και Castelfidardo(Καστελφιντάρντο) και το γερμανικό(πρώην Γιουγκοσλαβικό) ναρκοθετικό Drache(Ντράχε) την επομένη, η πλέον δραστήρια μονάδα που διέθετε το Γερμανικό ναυτικό στο Αιγαίο. Σκοπός τους η διενέργεια περιπολιών στην περιοχή βορείως της Εύβοιας. Oi χερσαίες επιχειρήσεις στόχευαν να ωθήσουν τους μαχητές του ΕΛΑΣ προς την θάλασσα για να συλληφθούν. Κάτι ανάλογο με τον στόχο των Γερμανικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων Μαρτίου -Απριλίου 1944, στο Πήλιο. Επικεφαλής των επιχειρήσεων αναλαμβάνουν ο στρατηγός Luigi Manzi(Λουίτζι Μάνζι) διοικητής του 3ου Σώματος Στρατού με έδρα την Θήβα και ο στρατηγός Τσέζαρε Μπεννέλι διοικητής της Πινερόλο, με έδρα την Λάρισα.
Το σχέδιο της επιχείρησης κατά της Νέας Αγχιάλου: Σε σύσκεψη που έλαβε χώρα το απόγευμα της 19ης Απριλίου στην έδρα της Ιταλικής διοίκησης στον Βόλο[προφανώς στο κτήριο Περβανά],αποφασίστηκε μια συνδυαστική επίθεση χερσαίων και ναυτικών δυνάμεων ενάντια της Αγχιάλου. Εκεί είχαν εγκατασταθεί δυνάμεις του ΕΛΑΣ προερχόμενες από τον Αλμυρό, σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέταν. To σχέδιο είχε ως έξης: μηχανοκίνητη φάλαγγα θα ξεκινούσε νωρίς το πρωί από τον Βόλο, ώστε στις 6 ώρα της 20ης Απριλίου να φτάσει στην Αγχίαλο. Το Σολφερίνο και το Ντράχε θα αναχωρούσαν στις 2 την νύκτα από τον Βόλο, έχοντας εκτός από τους ναύτες και 200 στρατιώτες πεζικού ως πλήρωμα. Στις 3,30 θα πραγματοποιούσαν βομβαρδισμό της κωμόπολης, προετοιμάζοντας το έδαφος στην φάλαγγα που θα έφτανε οδικώς στις 6. Στις 6 ακριβώς θα αποβιβάζονταν και οι 200 στρατιώτες των πλοίων, με στόχο την απόκρουση μιας ενδεχόμενης παρέμβασης δυνάμεων τους ΕΛΑΣ από τον Αλμυρό. Κατόπιν διαταγής όμως της διοίκησης της ΠΙνερόλο, η κοινή επιχείρηση αναβλήθηκε.
Ωστόσο το βράδυ τις 20ης Απριλίου ο βομβαρδισμός από θαλάσσης πραγματοποιήθηκε από τα πλοία. Αρχικά από μια απόσταση 2 χιλιομέτρων, προς αποφυγή ανταποδοτικών βολών από ανταρτικά οπλοπολυβόλα από την ξηρά, και σε μια δεύτερη φάση από απόσταση ενός χιλιομέτρου. Η απόσταση ήταν η ωφέλιμος για την αποτελεσματική εκτόξευση εμπρηστικών βομβών. Τα παραπάνω έχουν σταχυολογηθεί από 7σελιδο δακτυλογραφημένο έγγραφο της 28ης Απριλίου 1943, του κυβερνήτη του Σολφερίνο εν πλω, αλλά και εν θερμώ θα προσθέταμε.
Η χερσαία επιχείρηση πραγματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου με τα γνωστά αποτελέσματα, την ολική καταστροφή της Νέας Αγχιάλου, που είχε εν τω μεταξύ εκκενωθεί (φαίνεται πάντως, όπως προκύπτει από Ελληνικές πηγές, πως υπήρξε και άλλος βομβαρδισμός από θαλάσσης στις 24/4). Εξακόσια είκοσι οικήματα παραδόθηκαν στις φλόγες, 560 αποθήκες, 46 καταστήματα και 12 πατριώτες εκτελέσθηκαν. Τα ονόματα του επικεφαλής αξιωματικού, συνταγματάρχη, του τάγματος που πραγματοποίησε το ολοκαύτωμα, καθώς και των αξιωματικών διοικητών των πλοίων Σολφερίνο και του Ντράχε μας είναι γνωστά. Όπως είναι γνωστά και τα ονόματα των Ιταλών διοικητών του Αλμυρού και του αξιωματικού που έδωσε εντολή για την εκτέλεση των 35 πατριωτών ανήμερα της 15ης Αύγουστου μπροστά στο νεκροταφείο.
Ευχαριστίες. Οφείλω να ευχαριστήσω τον Ιταλό καθηγητή Πάολο Φόνζι που έθεσε στην διάθεση μας έγγραφα του Ιταλικού πολεμικού ναυτικού(30 σελιδων), όπου περιγράφεται λεπτομερώς η άγνωστη μέχρι τώρα σε μας ιταλική «επιχείρηση β», «operazione b». Είναι συγγραφέας μεταξύ των άλλων και του εξαιρετικού βιβλίου «Fame di Guerra», «Πείνα από Πόλεμο», για την Ιταλική κατοχή στην Ελλάδα. Καθώς και τον Ιταλό ερευνητή Ρομπέρτο Παγκόνε, για την παραχώρηση της έκθεσης του Ιταλού αξιωματικού. Ο πατέρας του ανήκε στην φρουρά του Αλμυρού τραυματισθείς στις 14 Αυγούστου 1943. Οδηγήθηκε στο 22ο Νοσοκομείο εκστρατείας στον Βόλο, που έδρευε στον Βρεφικό σταθμό απέναντι από τον Ναό της Μεταμορφώσεως. Παρέμεινε νοσηλευόμενος μέχρι την 8η Σεπτεμβρίου όπου συνελήφθη από τους Γερμανούς καταλήγοντας σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Βeniaminow (Μπενιαμινόου) στην Πολωνία. Ευτυχώς, παρά τις κακουχίες, επέστρεψε στην Ιταλία με την λήξη του πολέμου. Περίπου 4.000 στρατιώτες της Ιταλικής φρουράς 
 
Συνθήκες διαβίωσης στην Νέα Αγχίαλο μετά το ολοκαύτωμα της 27ης Απριλίου. Προέλευση φωτογραφίας: Νίτσα Κολιού, «Άγνωστες Πτυχές Κατοχής και Αντίστασης, 1941-1944».
 
 
Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα ΜΑΓΝΗΣΙΑ .
 

ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΝΟΕΜΒΡΗΣ 24

          Ο ΣΙΜΕΑ διοργάνωσε χθες εκδήλωση για να τιμήσει την ημέρα της Εθνικής Αντίστασης που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Νοεμβρίου ....