Σπύρος Φραγγινέας
Κείμενο: Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Σε προηγούμενο αφιέρωμα αναφερθήκαμε ακροθιγώς στους
αδικοχαμένους Έλληνες αξιωματικούς που πνίγηκαν όταν βυθίστηκε το πλοίο CITTA DI GENOVA με
το οποίο τους μετέφεραν οι Ιταλοί σαν όμηρους στην Ιταλία. Ανάμεσα σε αυτούς
που πνίγηκαν ήταν και επτά αξιωματικοί
από τον Βόλο. Το Ιταλικό πλοίο χτυπήθηκε από το Αγγλικό υποβρύχιο TIGRIS στα
ανοιχτά του Αυλώνα στις 22 Ιανουαρίου 1943.
Θα μπορούσε σε αυτούς να ήταν και ο Ανθυπολοχαγός του στρατού Σπύρος
Φραγγινέας αν η διαίσθησή του δεν τον
προειδοποιούσε να μη παρουσιαστεί στις Ιταλικές
αρχές κατοχής. Όλοι οι αξιωματικοί είχαν υποχρέωση να παρουσιάζονται κάθε 10
μέρες στην Ιταλική Καραμπιναρία. Κάποιοι δεν το έκαναν και κυκλοφορούσαν με
πλαστές ταυτότητες που τους έβγαζαν πατριώτες της τοπικής Χωροφυλακής.
Ανήμερα της γιορτής του στις 12 Δεκεμβρίου
κλήθηκε να παρουσιαστεί με άλλους αξιωματικούς αλλά αυτός δεν συμφώνησε με την
άποψη των περισσότερων ότι δεν κινδυνεύουν .Πράγματι οι περισσότεροι
αξιωματικοί έμεναν άπραγοι χωρίς καν την σκέψη για αντίσταση ή απείθεια στις Ιταλικές αρχές . Ο Φραγγινέας δεν συμμερίστηκε τις καθησυχαστικές
διαβεβαιώσεις των ανωτέρων του. Δεν
παρουσιάστηκε και κρύφτηκε δουλεύοντας ως
εργάτης σε κτήματα του Πουρίου
και μετά από ένα μήνα δέχτηκε την πρόταση του ΕΑΜ Βόλου να καταταχτεί στον ΕΛΑΣ
. Δεν δίστασε ούτε στιγμή παρότι δεν είχε μέχρι τότε σχέσεις με την Αριστερά. Στην
Κερασιά που ανέβηκε είχε σχηματιστεί ήδη ομάδα ανταρτών από τον Όλυμπο με αρχηγό
τον Κώστα Κατσίνο ( Κατσαντώνης) από την Σελήτσανη (
Ανατολή). Τον έχρησαν στρατιωτικό υπεύθυνο Ανατολικού Πηλίου και άρχισε με την
ομάδα του να γυρίζει στα χωριά προκειμένου να στρατολογήσει αντάρτες και να βρει οπλισμό . Στην προσπαθειά τους να πείσουν
τους Πηλιορείτες να ακολουθήσουν, μηχανεύονταν διάφορους τρόπους
. Φόρτωναν μουλάρια με μεγάλα ξύλα, τα σκέπαζαν επιμελώς με τσουβάλια και
τα παρουσίαζαν σαν όπλα…. Διέδιδαν έτσι
στα χωριά ότι είναι εξοπλισμένοι ακόμα και με κανόνι .
Εκεί που έλαμψε το
άστρο του Φραγγινέα ήταν στην Μάχη της Τσαγγαράδας η οποία πραγματοποιήθηκε με
μεγάλη επιτυχία και είχε σαν αποτέλεσμα να εφοδιαστεί ο τοπικός ΕΛΑΣ με 35
καινούρια όπλα και 50 χιλιάδες σφαίρες . Σχεδίασαν και προετοίμασαν με λεπτομέρειες επίθεση μέρα μεσημέρι ακριβώς
στις 12 στις 23 Μαρτίου προκειμένου να αιφνιδιάσουν τους Ιταλούς στρατιώτες που
ήταν στρατωνισμένοι στο Ξενοδοχείο Βαϊτση
.
Μετά από πολύωρη μάχη και με την καθοριστική βοήθεια του
δυναμιτιστή Νίκου Κρασούλη ( ΠΙΠΙΝΟΣ)(1)
και την καθοδήγηση του Κατσίνου ,οι Ιταλοί έχοντας χάσει 5 άντρες και τον
διοικητή τους Ραφαέλο Μοντανέλι
παραδόθηκαν . Όπως εξιστορεί στην Νίτσα Κολιού ο ίδιος ο Φραγγινέας, οι
Ιταλοί δεν παραδόθηκαν αμαχητί . Πολέμησαν γενναία και μόνο όταν γκρεμίστηκε
ένα μέρος του ξενοδοχείου από τις βόμβες του Πιπίνου βγήκαν με λευκή σημαία και
παραδόθηκαν . Στους νεκρούς συγκαταλέγονταν και ο Μοντανέλι .
Η πρώτη μεγάλη και
νικηφόρα μάχη που έδωσαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ ήταν η αφορμή να αναπτερωθεί ο ενθουσιασμός
και το ηθικό του ντόπιου πληθυσμού και να προσχωρήσουν στον ΕΛΑΣ κάποιοι αξιωματικοί.
Ανάμεσα σε αυτούς ένας Συνταγματάρχης
που έγραψε αργότερα λαμπρή ιστορία στον ΕΛΑΣ. Ήταν ο Πετρουλάκης (2) ο οποίος ρώτησε τον Φραγγινέα τι βαθμό είχε
και όταν πήρε την απάντηση ότι ήταν Ανθυπολοχαγός είπε με νόημα . « και εμείς δεν ντρεπόμαστε
που καθόμαστε ακόμα εδώ; «
Στον δρόμο της θριαμβευτικής επιστροφής προς την έδρα τους
στο μοναστήρι του Φλαμπουρίου ο κόσμος στα χωριά τους υποδέχονταν σαν ήρωες .
Στα λάφυρα ήταν και ένα ακορντεόν το οποίο αργότερα χρησιμοποιήθηκε στην
χορωδία του 54ου Συντάγματος . Το ακορντεόν χρησιμοποιήθηκε ακόμα και στην Μακρόνησο για
την ψυχαγωγία των εξόριστων και
ξαναγύρισε στα χέρια του Φραγγινέα όταν
τελείωσαν οι περιπέτειες και οι διώξεις
των αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης.
Η νικηφόρα έκβαση της μάχης στην Τσαγγαράδα έδωσε φτερά στο
αντάρτικο του Πηλίου . Μέσα σε λίγους μήνες σχηματίστηκαν Λόχοι , Τάγματα , και
τον Οκτώβριο το 54ο Σύνταγμα
Τον ενθουσιασμό
βέβαια του απλού κόσμου δεν συμμερίζονταν οι προύχοντες των χωριών του
Ανατολικού Πηλίου γιατί ο ΕΛΑΣ τους επέβαλε να παραδίδουν το 5% της παραγωγής τους για τον επισιτισμό
των ανταρτών . Όταν τους έπαιρναν 10% οι Ιταλοί και οι Γερμανοί το δέχονταν
αγόγγυστα προσμένοντας την απελευθέρωση
. Αλλά να τους ελευθερώσει ποιος;
Ο Φραγγινέας όπως
έδειξαν τα γεγονότα ήταν πρωτοπόρος σε
σχέση με τους περισσότερους αξιωματικούς .Ήταν ίσως ο πρώτος μόνιμος
αξιωματικός στην Μαγνησία που στρατεύτηκε στον αγώνα . Στην Κολιού εξιστορεί και ένα περιστατικό για
μεγάλο φορτίο με λίρες που έστειλε η
Αγγλία στον εδώ υπαρχηγό της αποστολής Κρις Γουντχάουζ και έπεσε ίσως κατά
λάθος στον Κίσαβο. Οι λίρες αυτές ( μιλάει για 80χιλ)δεν ήταν σε γνώση του ΕΛΑΣ
που διακινδύνευε να περιμαζεύει τα φορτία των Άγγλων . Έπαιξαν και βρώμικο ρόλο
για εξαγορά συνειδήσεων και διάσπασης της αγωνιστικής ενότητας των Ελλήνων .
Αλλά αυτή είναι μία άλλη μεγάλη ιστορία …..
Ο Σπύρος Φραγγινέας λόγω προβλήματος στο μολυσμένο πόδι του
όπως ο ίδιος πληροφόρησε, τον τελευταίο
καιρό της κατοχής βρέθηκε με πολύμηνη
αναρρωτική άδεια στον Βόλο μέχρι στις μέρες της απελευθέρωσης.
Ο Σπύρος Φραγγινέας ήταν αγνός πατριώτης και πλήρωσε το τίμημα της αντίστασης του ενάντια στις δυνάμεις κατοχής, με καθαίρεση από τις τάξεις του Ελληνικού Στρατού, "διακοπές" στη Μακρόνησο και κυνηγητό μέχρι και τη χούντα.
Ο Σπύρος Φραγγινέας ήταν αγνός πατριώτης και πλήρωσε το τίμημα της αντίστασης του ενάντια στις δυνάμεις κατοχής, με καθαίρεση από τις τάξεις του Ελληνικού Στρατού, "διακοπές" στη Μακρόνησο και κυνηγητό μέχρι και τη χούντα.
Σημειώσεις : 1και 2 Για
τον Πετρουλάκη και τον Κρασούλη
ετοιμάζονται ξεχωριστά αφιερώματα
Πηγές: Νίτσα Κολιού, Νίκος Στουρνάρας, Γρηγόρης Ρέντης, Λάζαρος Αρσενίου, Δημήτρης Μπαλής ,
Διαδρομές που τις έκανε η ομάδα του Φραγγινέα
