Κείμενο: Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Έτσι τελείωσε μία από τις πιο καθοριστικές μάχες του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, που κράτησε περίπου εφτά μήνες και έκρινε σημαντικά τις εξελίξεις του πολέμου.
Αν έπεφτε το Στάλιγκραντ, ο δρόμος για τα πετρέλαια του ΙΡΑΝ και του Σοβιετικού τότε ΑΖΕΡΜΠΑΙΤΖΑΝ μέσω του Βόλγα και της Κασπίας, θα ήταν ανοικτός και η ροή της ιστορίας θα ήταν διαφορετική . Οι Γερμανικές στρατιές παραδόθηκαν παρά τη δήλωση του Χίτλερ: «Η παράδοση αποκλείεται. Το στράτευμα θα αμυνθεί μέχρι τέλους».
Ο Στρατάρχης Πάουλους σωστά προτίμησε να σώσει από βέβαιο θάνατο δεκάδες χιλιάδες Γερμανούς . Ήταν η αρχή του τέλους για τον ναζιστικό εφιάλτη.
Οι απώλειες για τους Γερμανούς και τους συμμάχους τους ( κυρίως Ρουμάνους) στην μάχη του Στάλινγκραντ, ανήλθαν σε 800.000 νεκρούς και τραυματίες. Μαζί με τον Πάουλους παραδόθηκαν 91000 στρατιώτες, 22 στρατηγοί και εκατοντάδες αξιωματικοί . Οι Σοβιετικές απώλειες ήταν 478.741 νεκροί και 650.000 τραυματίες, στρατιώτες και πολίτες. Ενώ η μάχες δίνονταν στο δυτικό μέτωπο της πόλης οι διοίκηση του Στάλινγκραντ κατόρθωσε να περάσει με φορτηγίδες στην απέναντι αριστερή όχθη του Βόλγα, 300000 άμαχους σώζοντας τους από την μανία του Γερμανικού πυροβολικού και της αεροπορίας
Ήταν η σκληρότερη μάχη που δόθηκε ποτέ μέσα σε πόλη . Η πολιορκία του Βερολίνου 2 χρόνια μετά, ήταν λιγότερο σκληρή και λόγω καιρού .Άλλο Απρίλιος στο Βερολίνο και άλλο ο ρωσικός χειμώνας με τις πολικές θερμοκρασίες .
« Όλοι ορθοί » διεμήνυσε ο τότε πολιτικός επίτροπος Νικήτα Κρουτσόφ μετέπειτα ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ ο στρατηγός Βασίλη Τσούϊκκωφ διέτασσε »ή το Στάλινγκραντ θα σωθεί ή όλοι θα πεθάνουμε »
Οι μάχες σώμα με σώμα μέσα την πόλη αλλά και τα ΠΙΑΝΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ όπως ονόμασαν οι Δυτικοί το αποτελεσματικό όπλο Σοβιετικής πατέντας , (οι περίφημες Κατιούσες) δεν ξεχάστηκαν ποτέ . Η Κατιούσα ( χαϊδευτικό όνομα )έκανε την πρώτη της εμφάνιση στις 14 Ιουλίου του 1941 στην Λευκορωσία, με διοικητή της πρώτης συστοιχίας τον λοχαγό Ιβάν Φλιόροφ.
Όταν μια συστοιχία από Κατιούσες περικυκλώθηκε από τους Γερμανούς στην μάχη αυτή, ο Φλιόρωφ προτίμησε να την ανατινάξει μαζί με αυτόν και τους άνδρες του, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια των Γερμανών και αντιγράψουν την Σοβιετική πατέντα.
Σε όλη την διάρκεια του πολέμου ρίχτηκαν στην μάχη 3.000 συστήματα «Κατιούσα», ενταγμένα σε 519 πυραυλικά τμήματα του πυροβολικού. Μέχρι και το 1945, η «Κατιούσα» εκτόξευσε συνολικά 12 εκατομμύρια πυραύλους. Μάλιστα, πάνω σε αυτούς τους πυραύλους υπήρχε η συνήθεια να γράφουν οι στρατιώτες του Κόκκινου στρατού ηρωικές φράσεις, όπως «Για την Πατρίδα» κ.λ.π
.
Η Μεραρχία του Στρατηγού Ρόντιτσεφ που αμύνονταν στον Λόφο Μαμάγεφ αποδεκατίστηκε εντελώς . Από τους 10000 άνδρες επέζησαν μόνο 6.
Μόνο θαυμασμό και ευγνωμοσύνη πρέπει να νιώθουμε για όσους υπερασπίστηκαν το Στάλινγκραντ και συνέβαλαν στην αρχή του τέλους της Ναζιστικής φρίκης.
Το δημοφιλέστερο μουσείο για την περίοδο του μεγάλου Πατριωτικού πολέμου όπως έμεινε στην ιστορία και στην σημερινή Ρωσία, συνεχίζει να είναι στο Στάλινγκραντ, σημερινό Βόλγογκραντ .
Γυρίστηκαν κινηματογραφικές ταινίες , γράφτηκαν χιλιάδες άρθρα και αρκετά βιβλία από Σοβιετικούς αλλά και Δυτικούς . Ξεχωρίζουμε το βιβλίο του Εβραιουκρανού συγγραφέα και δημοσιογράφου (Σοβιετικού πολίτη) Βασίλη Γκρόσμαν που ήταν πολεμικός ανταποκριτής στην μάχη του Στάλινγκραντ. Εξαιρετικό επίσης στην ανάλυση της μάχης και το βιβλίο του Άντονι Μπήβορ.
Πηγές : Τα προαναφερόμενα βιβλία , Σοβιετική εγκυκλοπαίδεια , Ντοκιμαντέρ, αφιερώματα εφημερίδων .(ΑΥΓΗ , ΕΦ.ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ ,ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ)
Ο Βασίλι Γκρόσμαν
Ο Λοχαγός Φλιόρωφ