ΟΚΤΩΒΡΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (4)
Σαν σήμερα
Η Απελευθέρωση της Λάρισας
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
‘’ Απόγευμα 23ης Οκτώβρη . Αργά το απόγευμα κατέφθασε και ο Άγγλος ταξίαρχος Τζέλικο με το επιτελείο του
Που είναι το τμήμα σου σήμερα; ρωτάει τον Άγγλο ο Μπουκουβάλας.
Στην Λαμία απαντά αυτός.
Και γιατί το BBC μετέδωσε ότι στις 21 του Οκτώβρη τα Αγγλικά στρατεύματα ελευθέρωσαν την Λάρισα;
Κατάπιε την γλώσσα του ο Άγγλος .’’ Αφήγηση του Μπουκουβάλα
Αρκετοί έχουν γράψει για την απελευθέρωση της Λάρισας αλλά οι πιο έγκυροι είναι ο Καπετάνιος της θρυλικής ταξιαρχίας ιππικού του ΕΛΑΣ ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ ( Μίμης Τάσος )και ο ερευνητής δημοσιογράφος Λάζαρος Αρσενίου(1) που έζησε από κοντά τα γεγονότα.
Και οι δύο δίνουν αρκετές περιγραφές για την απελευθέρωση της μεγαλύτερης Θεσσαλικής πόλης και αν και σε μερικά σημεία υπάρχουν μικρές διαφορές , δεν αλλάζουν όμως την ουσία των γεγονότων.
Το βιβλίο που έγραψε ο Αλέξης Σεβαστάκης βασισμένο εξ’ολοκλήρου στις αφηγήσεις του Καπετάνιου στην διάρκεια της κοινής τους εξορίας στο Παρθένι της Λέρου, είναι μία σοβαρή πηγή για όλη την διάρκεια της κατοχής και της αντίστασης στην περιοχή της Θεσσαλίας
Λαρισαίος ο Μπουκουβάλας έδρασε μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ και λόγω της δράσης του κέρδισε γρήγορα τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη, φτάνοντας στην θέση του Καπετάνιου της Ταξιαρχίας ιππικού που έδρασε στην περιοχή της Θεσσαλίας .
Για την απελευθέρωση της Λάρισας μας πληροφορεί όπως και άλλοι πρωταγωνιστές,ότι μεγάλη συμβολή είχε το ιππικό .
Είχαν εγκαταστήσει τις προηγούμενες μέρες την έδρα της Ταξιαρχίας στο χωριό Χάλκη σχηματίζοντας ημικύκλιο μέχρι το χωριό Νίκαια. Το πρωί της 21ης Οκτωβρίου δόθηκε μάχη στον Πλατύκαμπο η οποία κράτησε με μικρά διαλείμματα μέχρι το επόμενο πρωί .
Ο Λάζαρος Αρσενίου μας πληροφορεί ότι μάχη δόθηκε και στην θέση Μεζούρλο όπου τώρα είναι τα καινούργια γήπεδα της Λάρισας και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο . Το βράδυ της 22ης Οκτωβρίου το ιππικό μπαίνει στην Λάρισα σπέρνοντας πανικό στις Γερμανικές φρουρές που δεν είχαν προλάβει να απαγκιστρωθούν και να φτάσουν στον προορισμό τους που ήταν η Θεσσαλονίκη .
Ένας ουλαμός ιππικού με καπετάνιο τον Χρυσόστομο Μπουροζίκα (2)μπαίνει στην Λάρισα , κυκλώνει τις φυλακές όπου τότε ήταν στην παλιά μπαρουταποθήκη (3)και ελευθερώνει τους πολιτικούς κρατούμενους που κρατούσε φυλακισμένους το δοσιλογικό καθεστώς.
Οι Γερμανοί διέδιδαν με τα δοσιλογικά φερεφωνά τους ότι έρχεται μία Γερμανική μεραρχία που υποχωρεί από τον νότο για να καταστρέψει την πόλη . Γερμανοί όπως δεν υπήρχαν . Ήδη από τις 19 Οκτωβρίου είχε ελευθερωθεί ο Βόλος και οι άλλες μεγάλες Θεσσαλικές πόλεις λίγο νωρίτερα Οι φήμες διαδίδονταν για να απαγκιστρωθούν πιο εύκολα μέσα από την πόλη.
Γύρω από την πόλη έδιναν μάχες και άλλες μονάδες του ιππικού με διοικητή τον Σπύρο Γερασιμίδη (4)
Το πρωί της 22ης οι Γερμανοί είχαν διαβεβαιώσει με απεσταλμένο τους ότι δεν θα καταστρέψουν τις υποδομές τις πόλης αν τους αφήσουν να αποχωρήσουν ανενόχλητοι. Δεν κράτησαν όμως την υποσχεσή τους και επιχείρησαν αρκετές καταστροφές .Χρειάστηκαν μάχες για να σωθούν οι πιο απαραίτητες από αυτές.
Τα ξημερώματα της 23ης Οκτωβρίου η Λάρισα ξυπνάει από τις καμπάνες των εκκλησιών. Προπομπός ένας ουλαμός ιππικού του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και στην συνέχεια ένας ουλαμός ιππικού της ΕΠΟΝ .Ακολουθούσε Γερμανική ΜΕΡΣΕΝΤΕΣ λάφυρο με τον διοικητή της Ταξιαρχίας Δημήτρη Κασσάνδρα τον καπετάνιο Μπουκουβάλα και τον επιτελάρχη Καραστάθη .Ακολουθούν δύο αυτοκίνητα με αξιωματικούς και στην συνέχεια άντρες του 1ου και 3ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ .
Δύναμη της πολιτοφυλακής του ΕΑΜ είχε μπει από μέρες στην πόλη προετοιμάζοντας την είσοδο του ΕΛΑΣ .Επέβαλε την τάξη από την πρώτη μέρα της απελευθέρωσης χωρίς περιθώρια δημιουργίας χάους λόγω του κενού εξουσίας
Πλήθος αμέτρητο , ο κόσμος έκλαιγε από την χαρά του , γυναίκες και παιδιά έριχναν λουλούδια στους Ελασίτες αγωνιστές
. Οι επιτελείς εγκαθιστούν την έδρα της Ταξιαρχίας στο μέγαρο της Εθνικής τράπεζας .
Από το μπαλκόνι απευθύνουν σύντομο χαιρετισμό ο Κασσάνδρας και ο Μπουκουβάλας . Χαιρετισμό επίσης έκανε και ο Άγγλος σύνδεσμος Ντικ Ντίκινσον παρότι είχε εντολές να μην παρουσιάζεται δημόσια με τους Ελασίτες .
Στο ίδιο μπαλκόνι και ο Κώστας Καραγιώργης που μετά την απελευθέρωση του Βόλου ,είχε εγκατασταθεί στα Μύρα. Μεγάλο ρήτορα τον περιγράφει ο Μπουκουβάλας . Ο κόσμος κρέμεται από τα χείλη του.
Ο Καπετάνιος περιγράφει και μια εντελώς προσωπική ανθρώπινη στιγμή , ήταν η συνάντηση που είχε με τον πατέρα του που σε όλη την διάρκεια της κατοχής είχε δει μόνο μία ακόμα φορά μετά την επιστροφή του από το Αλβανικό μέτωπο.
Αργά το απόγευμα κατέφθασε και ο Άγγλος ταξίαρχος Τζέλικο με το επιτελείο του
Που είναι το τμήμα σου σήμερα; ρωτάει τον Άγγλο ο Μπουκουβάλας.
Στην Λαμία απαντά αυτός.
Και γιατί το BBC μετέδωσε ότι στις 21 του Οκτώβρη τα Αγγλικά στρατεύματα ελευθέρωσαν την Λάρισα;
Κατάπιε την γλώσσα του ο Άγγλος .
Δεν ήταν πρώτη φορά που ο Αγγλικός ραδιοφωνικός σταθμός υποβάθμιζε τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ . Το είχε κάνει και για τον Γοργοπόταμο . Ανέφερε τον Ζέρβα , ξέχασε τον ΕΛΑΣ και τον Άρη
Την άλλη μέρα νέα μεγαλύτερη συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία όπου μιλούν πάλι οι ηγέτες της Αντίστασης .Ο Καραγιώργης προτείνει για Δήμαρχο τον Θ .Σακελλάριο ο οποίος γίνεται αποδεκτός από τους χιλιάδες συγκεντρωμένους με χειροκροτήματα .
Στην πρωτεύουσα της Θεσσαλίας εγκαθιστά την έδρα της και η 1η Μεραρχία του ΕΛΑΣ συνοδευόμενη από την φιλαρμονική της .Αστράφτουν στον ήλιο τα πνευστά όργανα της μπάντας την οποία διευθύνει ο σπουδαίος Αντιστασιακός μουσικός Αστραπόγιαννος (Άκης Σμυρναίος)
Από τον Διοικητή της ταξιαρχίας Δημήτρη Κασσάνδρα ο οποίος ανέλαβε και φρούραρχος της πόλης, εκδόθηκαν ανακοινώσεις διαταγές για παράδοση των δοσιλόγων μαζί με τον οπλισμό τους ,την επίταξη τυπογραφικού υλικού που κατείχαν συνεργάτες των Γερμανών και την αποφυγή άσκοπων πυροβολισμών που πραγματοποιούσαν επάνω στον ενθουσιασμό τους οι Ελασίτες. Παραθέτουμε φωτογραφίες
Λίγους μήνες μόνο κράτησε το κλίμα ελευθερίας στην Λάρισα και στην υπόλοιπη Θεσσαλία. Μετά την συμφωνία της Βάρκιζας οι παρακρατικοί του Σούρλα , του Καλαμπαλίκη , του Τσαντούλα ανέλαβαν δράση
Σημειώσεις ;
1) Τον Λάζαρο Αρσενίου τίμησε ο ΣΙΜΕΑ τον Μάΐο του 2017 σε ηλικία 102
2) Ο Χριστόφορος Μπουροζίκας ήταν από τους πρωτοπόρους αντάρτες του ιππικού.Το ψευδώνυμό του ήταν περονόσπορος
3) Η παλιά μπαρουταποθήκη στεγάζει σήμερα το μουσείο της Εθνικής Αντίστασης το οποίο αξίζει να επισκεφτεί κανείς
4) Για το Σπύρο Γερασιμίδη αφιέρωμα εδώ > https://simea2016.blogspot.com/2020/08/blog-post_26.html
Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,κοινοποιήστε το και δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας προκειμένου να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου
