Η ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΡΟΖΑΣ
Κείμενο : Απόστολος Κ.Αποστολάκης
Αξίζουν πολλά
συγχαρητήρια
στην Πρυτανική αρχή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που υιοθέτησε την ομόφωνη πρόταση της Κοσμητείας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών να ονοματοδοτήσει το νέο κτίριο του συγκροτήματος ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ με το όνομα της σπουδαίας παιδαγωγού Ρόζας Ιμβριώτη . Ιδιαίτερα
συγχαρητήρια
στον Κοσμήτορα Τάκη Πολίτη που είχε την ιδέα και φρόντισε μάλιστα να δοθούν και σε αίθουσες της Σχολής ονόματα ανθρώπων που είχαν μεγάλη προσφορά στους απελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες της χώρας μας . πχ Μανώλης Γλέζος . «Προσπαθούμε μέσα από το συγκεκριμένο αφιέρωμα να ψηλαφίσουμε πτυχές του σημαντικού τόσο εκπαιδευτικού όσο και κοινωνικού και πολιτικού έργου της Ρόζας Ιμβριώτη στα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Ταυτόχρονα πρόκειται για μία εκδήλωση με κοινωνικό πρόσημο και τέτοιες πρωτοβουλίες οφείλει να παίρνει ένα δημόσιο πανεπιστήμιο», τόνισε στο άνοιγμα της εκδήλωσης ο κοσμήτορας της Σχολής.Στην εκδήλωση ήταν καλεσμένοι –ομιλητές , ο Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου Προκόπης Παπαστράτης (1), ο Καθηγητής ειδικής εκπαίδευσης στο SOUTHERN ILLINOIS UNIVERCITY Δημήτρης Αναστασίου και ο Βολιώτης δημοσιογράφος και συγγραφέας Θανάσης Βογιατζής.
Ο Προκόπης Παπαστράτης στάθηκε κυρίως στην εκπαιδευτική προσφορά της μεγάλης παιδαγωγού, αλλά και στην αγωνιστική στάση που υιοθέτησε από τα νεανικά της χρόνια που είχαν σαν αποτέλεσμα διώξεις , απολύσεις και παραμερισμό από τα εκπαιδευτικά της καθήκοντα στην δεκαετία του είκοσι αλλά και στις επόμενες δεκαετίες . Αναφέρθηκε στην μετεκπαιδευσή της στην Γερμανία στα χρόνια 1928-1930,στην προσφορά της σε όλους τους εκπαιδευτικούς αγώνες στην διάρκεια του μεσοπολέμου, στην ίδρυση της ΕΠΟΝ στην διάρκεια της κατοχής και στην καθοριστική συμβολή στην δημιουργία του ΦΡΟΝΤΗΣΤΗΡΙΟΥ της ΠΙΝΔΟΥ που αποφάσισε το ΕΑΜ και η ΠΕΕΑ ( Κυβέρνηση του Βουνού )(2).
Στάθηκε επίσης στα χρόνια της εξορίας και των φυλακών και στην δημιουργία σχολείου στον τόπο εξορίας της στο Τρίκερι όπου αρκετές από τις πέντε χιλιάδες εξόριστες γυναίκες είχαν μαζί τους και τα παιδιά τους (3) Δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί και στην πολιτική της δράση στα χρόνια μετά την εξορία και στην εκλογή της στην Διοικούσα Επιτροπή της ΕΔΑ το 1955 .
Ο Καθηγητής Δημήτρης Αναστασίου συνδεδεμένος διαδικτυακά από το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο, αναφέρθηκε διεξοδικά στην εξειδίκευση που είχε πάρει στην Γερμανία η Ρόζα Ιμβριώτη και στην επιμονή της να γίνουν ειδικά σχολεία για παιδιά με πνευματικές αναπηρίες .
Αναφέρθηκε διεξοδικά στην αντιφατική συγκυρία να έχει υιοθετηθεί η πρόταση της Ιμβριώτη από την δικτατορία του Μεταξά . Μέχρι τότε Ειδικά σχολεία δεν υπήρχαν καν σαν έννοια . Υπήρχαν μόνο κάποια χρηματοδοτούμενα από ιδιωτικές πηγές και φιλανθρωπίες, που ήταν σχολεία για παιδιά με προβλήματα όρασης και ακοής ( κουφά άρα άλαλα )
Οικογένειες που είχαν παιδιά με νοητική στέρηση περνούσαν μόνες τους τον Γολγοθά
Ο Μεταξάς λίγα χρόνια πριν τον χρίσουν δικτάτορα οι Άγγλοι και ο Βασιλιάς, είχε γνωρίσει την Ρόζα Ιμβριώτη σε ένα κοινό τραπέζι με τον διάσημο Γερμανό ψυχολόγο SPRANGER του οποίου και οι δύο ήταν φίλοι. Αποφάσισε να μη στείλει την Ρόζα εξορία όπως έκανε με άλλες Κομουνίστριες ή αριστερών φρονημάτων γυναίκες .
Αντίθετα δέχτηκε την πρότασή της για ίδρυση του πρώτου Ειδικού Σχολείου στην Ελλάδα θέλοντας να το παρουσιάσει όπως και την κοινωνική ασφάλιση, (4)ότι είναι ιδέα και έργο δικά του.
Λέγεται μάλιστα ότι σε διάλογο που είχε μαζί της, της επισήμανε ότι δεν θα μπορεί πλέον να κάνει του μαθητές της Κομουνιστές και αυτή του απάντησε, ότι της φτάνει ότι θα τους κάνει να αισθάνονται Άνθρωποι.
Έτσι η Ιμβριώτη ξεκίνησε ένα τεράστιο παιδαγωγικό πρόγραμμα για το οποίο προσπαθούσε χρόνια χωρίς να εισακούγεται (5). Βέβαια η μεγάλη παιδαγωγός δεν δρούσε ανεξέλεγκτα . Το καθεστώς της επέτρεψε να επιλέξει κάποιους συνεργάτες πχ την Ξανθίππη Βακαρέλη και Κώστα Καλατζή (Θεσσαλός) 6), αλλά υπήρχε μια τετραμελής επιτροπή που έπαιρνε τις σημαντικές αποφάσεις . Το ένα μέλος της επιτροπής ήταν η Ρόζα Ιμβριώτη .
Το σχολείο άρχισε να λειτουργεί με απόφαση (ΦΕΚ 30/1/37 ) και την ονομασία Ειδικόν Σχολείον Ανωμάλων και Καθυστερημένων Παίδων χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Ιμβριώτη για την ονομασία . Με δική της όμως επιμονή και με τον αν. νόμο 1049/1938 μετονομάστηκε σε Πρότυπο Ειδικό Σχολείο και λειτούργησε αρχικά στο γήπεδο της Νήαρ ήστ και αργότερα σε κανονικό κτίριο στην περιοχή της Καισαριανής .
Η Ρόζα με την επιμονή της και την πολιτική οξυδέρκεια που διέθετε, μπόρεσε να παραμερίσει την Κομουνιστική της περηφάνια και επέλεξε να υπηρετήσει το παιδαγωγικό της καθήκον .Έτσι κατόρθωσε το ακατόρθωτο μέχρι τότε. Έγινε μάλιστα η πρώτη γυναίκα Γυμνασιάρχης στην Ελλάδα..
Ο Δημοσιογράφος και συγγραφέας Θανάσης Βογιατζής αναφέρθηκε και αυτός στην προσφορά της Ιμβριώτη στους κοινωνικούς αγώνες του Λαού μας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην κομματική ένταξη της Ιμβριώτη που δεν ήταν άλλη από αυτή του ΚΚΕ.
Τόνισε δε ότι κατά τη γνώμη του οι ( αστικές πολιτικές δυνάμεις ) προσπαθούν να ξεχωρίσουν την παιδαγωγική ιδιότητα και προσφορά της Ρόζας Ιμβριώτη από αυτή της Κομουνίστριας . Αναφέρθηκε και αυτός όπως και ο Προκόπης Παπαστράτης στην προσφορά της κατά την διάρκεια της εξορίας της στην Χίο , Τρίκερι , Μακρόνησο , φυλακές Λάρισας .
Από πλευράς ποιότητας και ουσίας η εκδήλωση ήταν θαυμάσια . Δυστυχώς η συμμετοχή του κοινού ήταν απογοητευτική γεγονός που επισήμανε και ο Κοσμήτορας Τάκης Πολίτης . Λίγοι φοιτητές πολύ λιγότεροι πολίτες , μετρημένοι στα δάκτυλα εκπαιδευτικοί και κάποιοι ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας .
Σε κάθε περίπτωση ήταν μια εκδήλωση που έπρεπε να γίνει και κρατάμε την παρακαταθήκη της ονοματοδοσίας του κτιρίου που θα συμβολίζει την εκπαιδευτική προσφορά της ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΡΟΖΑΣ όπως την αποκαλούσαν οι αντιπαλοί της.
Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης
Σημειώσεις : 1) Ο Προκόπης Παπαστράτης εκ των κορυφαίων ιστορικών της Ελλάδας ήταν καλεσμένος του ΣΙΜΕΑ στην παρουσίαση συλλογικού τόμου για την περίοδο της κατοχής τον Μάρτιο του 2019
2) Το φροντιστήριο της ΤΥΡΝΑΣ λειτούργησε από τον 15
Ιουλίου μέχρι 10 Οκτωβρίου του 1944 με απόφαση της ΠΕΕΑ και εκεί μετεκπαιδεύτηκαν 117 δάσκαλοι και δασκάλες .
3) Αφιέρωμα για τις εξόριστες γυναίκες και παιδιά στο Τρίκερι εδώ>https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid0Cf2xcQN7xFSYcP6GsRjz455695dQMXgoDtDAcf4dPkY8VvQnnL4SNDCScAHkopgLl
4) Στην δημόσια σφαίρα οι επίγονοι του Μεταξά κατόρθωσαν και εμπέδωσαν στον πολύ κόσμο ότι το ΙΚΑ ήταν έργο ΜΕΤΑΞΑ. Μεγάλο ψέμα . Το ΙΚΑ δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου, ψηφίστηκε ειδικός νόμος 6092/33 και πρώτος διοικητής ήταν ο Καθηγητής Κοινωνιολογίας Παναγιώτης Κανελλόπουλος σοσιαλδημοκρατικών πεποιθήσεων τότε και πολιτικός της Δεξιάς αργότερα. Λόγω των πολιτικών αναταράξεων της διετίας 1935-1936 άρχισε καθυστερημένα να λειτουργεί ως εισπρακτικός μηχανισμός το 1937. Παροχές, συντάξεις , ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,άρχισε να δίνει μετά τον πόλεμο .
5)Πολλές από τις προτάσεις της Ιμβριώτη υιοθετήθηκαν από τον τότε Υπουργό Παιδείας στην διετία 1930-32 Γεώργιο Παπανδρέου.
6) Ο Καλατζής δάσκαλος στο επάγγελμα και ποιητής της Αντίστασης ,διώχτηκε μετά την κατοχή για την αντιστασιακή του δράση . Όταν ξεμπέρδεψε από τις εξορίες και τις διώξεις, έφυγε στην Βιένη όπου έγινε διδάκτορας φιλοσοφίας με εξειδίκευση την ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ . Κατάγονταν από τον Αλμυρό Μαγνησίας και ανήκε στην γνωστή παρέα των λογίων της κωμόπολης .
ΤΡΙΚΕΡΙ ΕΞΟΡΙΑ στην μέση η ΡΟΖΑ ΙΜΒΡΙΩΤΗ
Αριστερά το άσπρο κτίριο που πήρε το όνομα της ΙΜΒΡΙΩΤΗ
Από εκδήλωση του ΣΙΜΕΑ με τον Προκόπη Παπαστράτη
