ΟΙ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Κείμενο: Απόστολος Κ.Αποστολάκης
«Την 10ην πρωϊνήν της παρελθούσης Παρακευής , εχθρικά αεροπλάνα ιπτάμενα εις μέγα ύψος υπεράνω της πολεώς μας και καθ’ην στιγμήν οι κάτοικοι ησχολούντο με τα ειρηνικά έργα των , έρριψαν πολλάς βόμβας εις το ανατολικόν τμήμα αυτής προκαλέσαντα ανυπολογίστους καταστροφάς και ζημίας εις ακίνητα και πολλά θύματα εκ του αμάχου πληθυσμού»
Έτσι περιέγραφε η επίσημη ανακοίνωση των τοπικών διορισμένων αρχών της Φλώρινας την καταστροφή της πόλης από τον αεροπορικό Βομβαρδισμό της 28ης Ιουλίου του 1944. Εχθρικά αεροπλάνα βέβαια εννοούσαν τα συμμαχικά .
Για δεκαετίες ολόκληρες στην Ελλάδα οι περισσότεροι πίστευαν ότι τον βομβαρδισμό τον έκαναν Αγγλικά αεροπλάνα αφού ακόμα και ορισμένοι Άγγλοι αξιωματικοί- σύνδεσμοι με την Ελληνική Αντίσταση στις εκθέσεις τους περιέγραφαν το γεγονός σαν Αγγλικό κατόρθωμα . Συγκεκριμένα ο γνωστότατος Νίκολας Χάμοντ (1) βασισμένος σε λάθος πληροφορίες περιγράφει τις λαθεμένες πληροφορίες που του είχαν δώσει οι συμπατριώτες υφισταμενοί του .Αλλά το ίδιο λάθος έκανε σε άρθρο του και ο βουλευτής Φλώρινας Γ. Τζώρτζης σε λεύκωμα της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ το 1953
Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα από την αρχή .
Ο Άγγλος πράκτορας στην Δυτική Μακεδονία Έβανς πληροφορεί το συμμαχικό στρατηγείο στις 4 Ιουλίου 1944 ότι στην Φλώρινα έφτασαν με 20 τρένα με 670 βαγόνια μεταφέροντας από το Μαυροβούνιο 6000 Γερμανούς , 238 αυτοκίνητα ,240 άλογα, και 15 αντιαρματικά .
Ήταν τμήματα της διαβόητης μεραρχίας Εντελβάϊς που είχε αποστολή ήδη από το 43 να κάνει εκκαθαρίσεις στην Νότια Αλβανία και χτύπημα του Ελληνικού αντάρτικου της Πίνδου .Για την δολοφονική δράση της μεραρχίας Εντελβάϊς στην Πίνδο έχουν γραφτεί πολλά και τα πιο σοβαρά κατά την γνώμη μας από τον φιλέλληνα Γερμανό ιστορικό Christoph U. Schminck-Gustavus (2)
Για να δυσκολευτεί η Γερμανική επιχείρηση διατάχθηκε αεροπορικός βομβαρδισμός από αεροπλάνα που στάθμευαν στην κατεχόμενη τότε από τους συμμάχους Ιταλία, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουλίου.
Για τους συμμάχους η αποστολή του στέφθηκε με επιτυχία αφού οι εκθέσεις μιλάνε για 250 Γερμανούς νεκρούς, 750 τραυματίες και καταστροφή μεγάλου όγκου πολεμικού υλικού .
Δυστυχώς όμως δεν υπήρχαν μόνο Γερμανοί νεκροί . Υπήρχαν και παράπλευρες απώλειες . Απώλειες που εντέχνως αποσιωπήθηκαν αργότερα.Οι Έλληνες νεκροί ήταν 48 , οι τραυματίες 94 και καταστράφηκαν και 152 σπίτια . Συνολικά όμως οι νεκροί ήταν 63 αφού το επόμενο διάστημα πέθαναν από τα τραυματά τους άλλοι 15.
Σαν γεγονός η απώλεια τόσων θυμάτων από τις συμμαχικές βόμβες είχε ξεχαστεί στην πολύπαθη Φλώρινα τα επόμενα χρόνια
. Οι μετακατοχικές κυβερνήσεις δεν ήθελαν ιδιαίτερη προβολή αυτών των απωλειών . Πρωταρχικός στόχος στις επόμενες δεκαετίες ήταν να υποβαθμιστεί η Εαμική προσφορά στην αντίσταση και να υπερτονιστεί »η νίκη ενάντια στην Κομουνιστική ανταρσία 1947-1949»
Ας μη ξεχνάμε ότι στον νομό Φλώρινας διαδραματίστηκαν οι πιο δραματικές στιγμές του εμφυλίου .
Ο κ. Δημήτρης Μεκάσης απαντώντας σε κατηγορίες ότι ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ(3) είναι παράρτημα της ΣΙΑ γράφει σε άρθρο του σε τοπική εφημερίδα στις 2 -1- 21
« Τι ήταν όμως αυτή η Υπηρεσία Πληροφοριών της Αμερικής στην Φλώρινα; Ήταν μια υπηρεσία προπαγάνδας υπέρ των ΗΠΑ και γενικά του ελεύθερου κόσμου . Στεγάστηκε στο κατάστημα του πανδοχείου Καράντζα στην γωνία Μεγάλου Αλεξάνδρου και Ναούσης. Διέθετε μία θαυμάσια βιβλιοθήκη …….
Η Υπηρεσία Πληροφοριών ήταν στην Φλώρινα το 1950 μέχρι το 1956 περίπου, δηλαδή μετά τον εμφύλιο και στα χρόνια του ψυχρού πολέμου ,που ήταν πόλεμος προπαγάνδας. Οι δυτικοί κατηγορούσαν τους ανατολικούς και οι ανατολικοί τους δυτικούς. Αυτό έκανε και αυτή η υπηρεσία ,που υπάγονταν κατευθείαν στην Κυβέρνηση των ΗΠΑ»
Γράφει σε άλλο σημείο στο ίδιο άρθρο
«Διευθυντής ήταν κάποιος που ονομάζονταν Λύκος και ήταν Έλληνας. Υπήρχαν και μερικοί άλλοι υπάλληλοι για όλες τις δουλειές. Με μια κινηματογραφική μηχανή προβολής έκαμναν προβολές στην κεντρική πλατεία ,στον άσπρο τοίχο της οικίας του Τόρκου. Οι ταινίες διαφήμιζαν τον Αμερικάνικο τρόπο ζωής , τον πλούτο της Αμερικής και την ελευθερία της Αμερικής .Δεν έλειπαν και οι ταινίες από τον πόλεμο στην Κορέα»
Άρα οι Αμερικάνοι αν ήθελαν θα μπορούσαν να πληροφορήσουν σωστά τους Φλωρινιώτες αφού είχαν έντονη την παρουσία τους εκεί.
Το γεγονός του βομβαρδισμού έγινε ευρύτερα γνωστό τα τελευταία χρόνια και μάλιστα αποκαλύφτηκαν οι πραγματικοί πρωταγωνιστές του .
Το 1999 δημιουργήθηκε Σύνδεσμος Απομάχων Αμερικάνων Αεροπόρων που υπηρέτησαν στην 461η πτέρυγα η οποία στην διάρκεια του πολέμου έδρευε στην GERIGNOLA της Νότιας Ιταλίας και ήταν από τις πιο δραστήριες μονάδες τις Αμερικάνικης Αεροπορίας.
Μέσα από τα αρχεία και τις φωτογραφίες που συγκέντρωναν οι βετεράνοι αεροπόροι για να εμπλουτίσουν το αρχείο τους βρέθηκε και η διαταγή για τον βομβαρδισμό της Φλώρινας (την βλέπουμε στην φωτογραφία 5 )
Δεν ήταν για τους Αμερικάνους επτασφράγιστο μυστικό , απλά δεν έτυχε κανένας μέχρι τότε στην Ελλάδα να ερευνήσει το θέμα διεξοδικότερα . Είχαν αρκεστεί όλοι στις πληροφορίες του Νίκολας Χάμοντ πράγμα που εξυπηρετούσε την καλή εικόνα των Αμερικάνων.
Σύμφωνα με την διαταγή Νο 71 και τις μετέπειτα εκθέσεις των υπηρεσιών, από την Ιταλία ξεκίνησε μία μοίρα με 24 βομβαρδιστικά Β24 και ένα αναγνωριστικό . Στο μονοθέσιο αναγνωριστικό πιλότος ήταν ο Αντισμήναρχος HAWES . Σε ένα βομβαρδιστικό συγκυβερνήτης ήταν ο ίδιος ο διοικητής της Ομάδας 461 GLANTSBERG για να έχει ο ίδιος προσωπική εικόνα της αποστολής.
Στην επιστροφή δήλωσε στους άνδρες του ενθουσιασμένος και ότι αισθάνεται δέκα χρόνια νεότερος. Για τους αθώους νεκρούς δεν δήλωσε τα αισθηματά του . Είναι ο πόλεμος και οι σκοπιμότητες που κάνει τον άνθρωπο πολλές φορές απαθή και αδιάφορο μπροστά στον πόνο των άλλων.
Απαθείς και τραγικά αδιάφοροι στάθηκαν όμως δυστυχώς και οι αρχές του τόπου . Πέρασαν 75 χρόνια και δεν στήθηκε ένα μνημείο , έστω μια τιμητική πλάκα που να θυμίζει τον άδικο χαμό τόσων αθώων .
Πολιτικές σκοπιμότητες ; άγνοια ; η προσβλητική αδιαφορία;
Σημειώσεις :
1) Ο Νικόλας Τζέφρι Λεμπριέρε Χάμοντ (15 Νοεμβρίου 1907 - 24 Μαρτίου 2001) γνωστός ως N. G. L. Hammond ήταν Άγγλος μελετητής της αρχαίας Ελλάδας. Στα χρόνια του πολέμου ήταν ανώτερο στέλεχος της Βρετανικής αποστολής .
2) Ο Christoph U. Schminck-Gustavus καθηγητής Ιστορίας Δικαίου του Πανεπιστημίου της Βρέμης. Έχει γράψει σημαντικά βιβλία για την Ελλάδα περιγράφοντας την Γερμανική κατοχή και τις αγριότητες του Γερμανικού στρατού . Καθοριστική η συμβολή του στο βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Το Μπαλκόνι – Μνήμες Κατοχής» του Χρύσανθου Κωνσταντινίδη,
3) Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ όπως με πληροφορούν φίλοι από την Φλώρινα, τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί σημαντικές εκδηλώσεις αποφεύγοντας την έντονη πολιτική ανάμειξη όπως συνήθιζε παλιά.
Πηγές: .Αρχείο florinapast. Σοφία Ηλιάδου –Τάχου, Αρχείο /461st.org (Βετεράνοι Αεροπόροι )
Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας στο FB για να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου.
Η Αμερικάνικη διαταγή
Αξιωματικοί της 461ης πτέρυγας
Το σήμα των βετεράνων αεροπόρων
Τιμητική πλάκα στο μνημείο των σκοτωμένων αεροπόρων
Από την καθημερινή ζωή της προπολεμικής Φλώρινας .;Όρθιος ο πολιτικός Γεώργιος Μόδης
Δωρεά της ΣΙΑ στην βιβλιοθήκη του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
