ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ Μέρος 2ο

 ΑΛΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ  Μέρος 2ο

ο διοικητής του 2ου τάγματος  Γιώργος Σπυριδάκης

1944-2024 ΒΟΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Λίγο πριν τη χαραυγή.  Μέρος  β’

Δημοσιεύεται και εδώ >

https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid028sWDkww5Zqj22xEdTw2LWCcEusNtJkCbZmGMZMtpMjnanvN7qxq9vFFAbpZCgZYil

Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης

Παρά τις τεράστιες καταστροφές που έπαθαν οι Γερμανοί στο λιμάνι  του Βόλου και τις μεγάλες  ανθρώπινες απώλειες,   γρήγορα ανασυντάχθηκαν με την γνωστή πειθαρχία που τους διέκρινε και προετοίμασαν  δεύτερη έξοδο .

Βέβαια τον τελευταίο μήνα η προπαγάνδα του ΕΑΜ έπιασε τόπο και  αρκετοί στρατιώτες αυτομόλησαν (1) και παραδόθηκαν στον ΕΛΑΣ . Ανάμεσα σε αυτούς και ο υπολιμενάρχης  Όττο Έγκελ με αρκετούς υπαξιωματικούς και ναύτες  όπως μας πληροφορεί ο Επιτελάρχης του 54^ου Συντάγματος  Γρηγόρης Ρέντης. Το γεγονός αυτό κλόνισε το ηθικό  των Γερμανών στρατιωτών .

Ήδη το 2ο τάγμα του ΕΛΑΣ που η δράση του ήταν στο Πήλιο και είχε αποσπαστεί  για δύο μήνες σε περιοχές ανάμεσα  σε Δομοκό -Σμόκοβο και Καρπενήσι, επέστρεψε  στην περιοχή στις 29 Σεπτεμβρίου και έπιασε θέσεις στον  στον Κάκκαβο .

Ο καπετάνιος του 2ου τάγματος Αγγελος Οικονομίδης
 

 Το 3ο τάγμα που είχε περιοχή δράσης Μαυροβούνι -Κίσσαβο  επέστρεψε και αυτό στην περιοχή και κύκλωσε τον Βόλο από Μελισιάτικα μέχρι Αγριά .Μαζί τους  και ο 1^ος ουλαμός της 5^ης Πυροβολαρχίας  με κανόνια 47/50 .

 Έτσι σχεδίασε το επιτελείο του  54^ου συντάγματος την περικύκλωση του Βόλου . Μία  λαβίδα  που μπορούσε να ελέγξει την είσοδο και έξοδο της πόλης.

 Γιάννης Μενεέμης Διοικητής του 3ου τάγματος

Το επιτελείο του συντάγματος διέθετε πλέον έμπειρους αξιωματικούς  που μαζί με τον ενθουσιασμό και την τόλμη που έδειχναν οι καπεταναίοι της κάθε μονάδας, έκαναν θαύματα.   

Στις 15 Οκτωβρίου  οι Γερμανοί με  το πυροβολικό χτύπησαν τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ  που βρίσκονταν στο  Κάκκαβο με σκοπό  με σκοπό να υπερφαλαγγίσουν  την  δίοδο προς Λάρισα.  Είχαν μαζί τους  δύο   άρματα ( το ένα καταστράφηκε)  και τέσσερα αντιαρματικά  πυροβόλα. Ακολούθησαν σκληρές οι  μάχες  που κράτησαν τρεις μέρες με θύματα  πολλά από πλευράς Γερμανών. Από τον ΕΛΑΣ  τρεις νεκροί και δύο τραυματισμένοι Ελασίτες .Στην επιχείρηση πήρε μέρος και η ομάδα  του Πιπίνου (Κρασούλη ) που ναρκοθετούσε συνεχώς τα περάσματα . (2)  

 

Αυτές ήταν  οι τελευταίες ματωμένες μέρες των γερμανών .

Δυόμιση χιλιάδες γερμανοί  σε φάλαγγα , οι περισσότεροι  με αυτοκίνητα αλλά και με  τα πόδια, με ποδήλατα και με κάρα που κουβαλούσαν  λάφυρα από το πλιάτσικο που επιδόθηκαν τις τελευταίες μέρες .

Οι Γερμανοί που είχαν μπει στον Βόλο το Πάσχα του 41 αγέρωχοι και καλοντυμένοι , τώρα  αποχωρούσαν κακήν κακώς και μάλιστα πολλοί από αυτούς ρακένδυτοι .

Στις 17 Οκτωβρίου η  απομονωμένη φρουρά του Πλασιδίου  130 ανδρών  που δεν είχε καταφέρει να απεγκλωβιστεί στις 5 Οκτωβρίου, επιχειρεί  απελπισμένη κάθοδο  με σκοπό να φτάσει στον Βόλο έγκαιρα . Χωρισμένοι σε δύο ομάδες  , μία από τον δρόμο της Αλυκόπετρας  και μία από μονοπάτια για να φτάσει στο ρέμα της Άλλης Μεριάς. Κτυπήθηκαν και οι δύο  από την 1^η διμοιρία του 9^ου λόχου αφήνοντας πίσω δεκάδες νεκρούς και πλούσιο εξοπλισμό . Τις μεγαλύτερες απώλειες  τις είχε η ομάδα που εγκλωβίστηκε μέσα στο ρέμα . Κυριολεκτικά αποδεκατίστηκε .

 ο Χριστόφορος Δημητριάδης

Για την ιστορία . Διμοιρίτης ήταν ο Χριστόφορος Δημητριάδης  απόφοιτος της σχολής αξιωματικών Ρεντίνας  και καπετάνιος ο Αντώνης Βαΐτσης  . Στην μάχη πήρε μέρος και ομάδα της ΕΠΟΝ.

Τις ίδιες ώρες ο 9^ος λόχος  μείον την διμοιρία που  χτύπησε του γερμανούς του Πλιασιδίου,  είχε μπει στην Αγριά  και  έδωσε μάχη με τους Γερμανούς που ενώ είχαν αποχωρήσει  επέστρεψαν με μία ομάδα  SS προκειμένου  να συγκεντρώσουν τρόφιμα για τις ανάγκες  των αποχωρούντων .Στην μάχη της Αγριάς πήραν μέρος στο πλευρό του ΕΛΑΣ και είκοσι Γερμανοί αυτόμολοι αντιφασίστες . Διοικητής είχε αναλάβει ο υπολοχαγός  Νίκος Αμοργιανός και καπετάνιος ο Γιώργος Μπαλής. 

                                                               Αμοργιανός και Μπαλής
 

Από την μεριά των Αλυκών  διμοιρία του 2^ου τάγματος  με την βοήθεια  του Γερασιμίδη (2) έλεγχε τον δρόμο για Αγχίαλο –Αλμυρό .Δόθηκαν μάχες περιγράφει στο ημερολογιό του ο ίλαρχος

Όλες τις τελευταίες μέρες γίνονταν άκαρπες  προσπάθειες  να διασφαλιστούν οι υποδομές από την σχεδιαζόμενη  ανατίναξη που ετοίμαζαν οι Γερμανοί παρά την μεσολάβηση του Ερυθρού σταυρού .. Η μετακατοχική προπαγάνδα ισχυρίζεται ότι το λιμάνι και τα εργοστάσια σώθηκαν λόγω της παρέμβασης που έκανε ο Γερμανός επιχειρηματίας και πρόξενος ΕΛΜΟΥΤ ΣΕΦΕΛ . Η αλήθεια όμως είναι μισή .

Σίγουρα ο Σέφελ ήθελε να συνεχίσει στην μετακατοχική Ελλάδα τις εμπορικές δραστηριότητες που είχε προπολεμικά και τον συνέφερε να μην υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή . Σίγουρα ήθελε να δώσει εξετάσεις και στο ΕΑΜ που κυριαρχούσε στην κοινωνία του Βόλου, ότι ενδιαφέρθηκε για την πόλη που του έδωσε ευκαιρίες και πλούτη. Τον ενδιέφερε να κτίσει μία εικόνα μεταπολεμική σαν τον Γερμανό φιλέλληνα που αγαπούσε και τις δύο πατρίδες του . Ίσως να είναι και έτσι . Οι Γερμανοί όμως είχαν αποφασίσει να καταστρέψουν ότι μπορούσαν στην πόλη που τους έδιωξε τόσο ταπεινωτικά .

 

Ας δούμε τι γράφει αργότερα σε σημείωμα που δημοσιεύτηκε σε τοπική εφημερίδα ο επιτελάρχης της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ μόνιμος αντισυνταγματάρχης του στρατού, Δημήτρης Μπαλής.

 

»» Γιατί όμως οι Γερμανοί άφησαν ανέπαφο το ηλεκτρικό εργοστάσιο; Γιατί δεν κατέστρεψαν το εργοστάσιο των Τσιμέντων, Σιδηροδρομικού σταθμού, το Γκλαβάνη, του Παπαγεωργίου και μια άλλη σειρά άλλων εργοστασίων; Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων και μαζί με αυτούς και πολλοί άλλοι Βολιώτες και σήμερα αγνοούν πώς και διατί διεσώθησαν τα εργοστάσιά τους. Το αποδίδουν σε διάφορες αιτίες και μερικοί στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πόλη του Βόλου διαφόρων Γερμανών. Και όμως κανείς Γερμανός δεν πρόδωσε την πατρίδα του, χάριν του Βόλου. Προς μεγάλη τους τιμή ήταν τίμιοι πατριώτες και εξυπηρέτησαν τα συμφέροντα της πατρίδας τους.»»

Είναι καθαρό ότι ο Μπαλής χωρίς να λέει ονόματα ,αντικρούει με ευγενικό τρόπο τον μύθο που κτίστηκε μετακατοχικά γύρω από το πρόσωπο του ΣΕΦΕΛ.

Γράφει παρακάτω….

»» Δύο νεκροί αντάρτες ιππείς και ένας τραυματίας πότισαν με το αίμα τους το χώμα της Μελίας για να διασωθούν τα μηχανήματα των εργοστασίων του Βόλου. Εκεί στη Μελία διόλου συμπτωματικά κατεστράφησαν τα εκρηκτικά υλικά και εξοντώθη τελείως το γερμανικό απόσπασμα που ήρχετο στο Βόλο για να παρασκευάση τα εκρηκτικά γεμίσματα των εργοστασίων διά να πυροδοτηθούν όταν θα έφευγαν οι Γερμανοί. Πολλούς μήνες πρωτύτερα είχαν προπαρασκευάσει την ανατίναξη των κρηπιδωμάτων .(σ.σ. εννοεί το λιμάνι )

 

Η συνέχεια  το Σάββατο 19 Οκτωβρίου  που συμπληρώνονται τα 80 χρόνια

 

Σημειώσεις : 1)Περισσότερα για τους Γερμανούς αυτόμολους στο βιβλίο του Αλεξάνδρου

2) Αφιέρωμα στον ήρωα Κρασούλη. https://simea2016.blogspot.com/search/label/%CE%9A%CE%A1%CE%91%CE%A3%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%97%CE%A3

 

3) Αφιέρωμα στον  πρωτοπόρο  ίλαρχο  Γερασιμίδη  https://simea2016.blogspot.com/search/label/%CE%93%CE%95%CE%A1%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%9C%CE%99%CE%94%CE%97%CE%A3%20%CE%A3%CE%A0%CE%A5%CE%A1%CE%9F%CE%A3

4) Το 54^ο σύνταγμα δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 43 μετά την παράδοση των Ιταλών, αφού διέθετε  πλέον  αξιόλογο εξοπλισμό . Είχε τρία τάγματα ,λόχο διοικήσεως ,2^ο γραφείο (πληροφοριών)  και  το κάθε τάγμα διέθετε λόχο η διμοιρία μηχανικού . Διέθετε  και ουλαμούς πυροβόλων. Για τα  2^ο και 3^ο   περιγράψαμε την  περιοχή δράσης τους . Το 1^ο τάγμα που ήταν και το πολυπληθέστερο, είχε περιοχή δράσης  γύρω από την Όθρυ, Χωριά Λαμίας ,Φάρσαλα , Αλμυρός .  

                                                            Πηλιορείτης - Κατσαρός
 

Πηγές : Το βιβλίο του επιτελάρχη του συντάγματος Γρηγόρη Ρέντη  , Νίτσα Κολιού ,συγκρινόμενες  αφηγήσεις αγωνιστών που συμπίπτουν με τον Ρέντη , Λάζαρος Αρσενίου ,Νίκος Στουρνάρας ,Δημήτρης Μπαλής, Γιώργος Μπαλής ,Χαράλαμπος, Αλεξάνδρου,Αρχείο  Πολίτη 

 

Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,κοινοποιήστε το και δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας προκειμένου να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου

 

Αδμα Μουζενίδης . Πηλιορείτης , Καραγιώργης , Ρέντης, Κατσαρός ,Παπακώστας εθνοσύμβουλος

                                                                      Ο Λόχος διοικήσεως

                                      Νικος Ευαγγελίτσης Πρωτοπόρος στο Νότιο Πήλιο

                                                              Οι γερμανοί αυτόμολοι

                                                           Η χορωδία του συντάγματος