Ο ΜΕΤΑΞΑΣ

 

Ο ΜΕΤΑΞΑΣ και Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ

Κείμενο: Απόστολος Κ. Αποστολάκης

 

 

Μεθαύριο συμπληρώνονται 85 χρόνια από την επιβολή της φασιστικής δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου, γνωστής ως δικτατορία του Μεταξά   .
Η επιβολή της Μεταξικής δικτατορίας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία καθώς η οικονομική ελίτ της χώρας  και τα  Αγγλικά συμφέροντα που είχαν τον πρώτο λόγο στις ελληνικές υποθέσεις, προετοιμάζονταν χρόνια για μια τέτοια εξέλιξη. Στην ψυχολογική προετοιμασία του κόσμου δυστυχώς συνέβαλε και ο Βενιζελισμός.

Όλα τα κόμματα εκτός της αριστεράς (ΚΚΕ-Αγροτικό κόμμα) είχαν συμφωνήσει από τον Μάϊο του 36 να ανασταλούν οι εργασίες της Βουλής μέχρι το φθινόπωρο.

Ήδη ο Γεώργιος Παπανδρέου από το 1935 στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ζητούσε μία σύντομη δικτατορία για να βάλει φρένο στις διεκδικήσεις του αναπτυσσόμενου εργατικού κινήματος αν και ο ίδιος ήταν ο μοναδικός από την Βενιζελική παράταξη που διαφώνησε με την τοποθέτηση Μεταξά.

.Ο Ελ. Βενιζέλος δήλωνε την ικανοποιησή του από το Παρίσι όταν έμαθε ότι ο Βασιλιάς διόρισε υπουργό Στρατιωτικών τον Μεταξά τον Μάρτιο του 36. Αφελώς πίστευε ότι ο Μεταξάς θα απέτρεπε μία στρατιωτική δικτατορία Έγραφε στις 9 Μαρτίου στον φίλο του Λουκά Ρούφο .»» Με την ενέργειάν του αυτήν ο βασιλεύς απέκτησε πάλιν ακέραιον το κύρος του, τόσον απαραίτητον διά την αποκατάστασιν της ψυχικής ενότητος του ελληνικού λαού και την οριστικήν επάνοδον της Χώρας εις κανονικόν πολιτικόν βίον… Από μέσα από την καρδιά μου αναφωνώ: Ζήτω ο Βασιλεύς!»».

Τι ήταν λοιπόν ο Μεταξάς ; Ήταν ο μεγάλος Έλληνας πατριώτης που είπε το ΟΧΙ στον Μουσολίνι ; Ήταν ο πρώτος εργάτης και ο πρώτος αγρότης που με εντολή του τον προσφωνούσαν οι αυλοκόλακες και υποχρεωτικά οι εφημερίδες; Ήταν ο άνθρωπος που καθιέρωσε το οκτάωρο και δημιούργησε το ΙΚΑ όπως εντέχνως έχει καθιερωθεί στη συλλογική μνήμη ;

Ας αρχίσουμε από το λεγόμενο ΟΧΙ. Η αναμενόμενη απάντηση της Ελλάδας δια στόματος Μεταξά στα αιτήματα του Μουσολίνι και συγκεκριμένα στον Ιταλό πρέσβη ήταν μια διαπίστωση και τίποτα περισσότερο     «Λοιπόν έχουμε πόλεμον.»

ΟΧΙ έγραψαν τις επόμενες μέρες  οι εφημερίδες και αυτό το ΟΧΙ το καρπώθηκε ο Μεταξάς μετά τις θριαμβευτικές νίκες του Ελληνικού στρατού . Έγινε η κολυμπήθρα του Σιλωάμ για τον ίδιο και το καθεστώς του και ξέπλυνε την τετράχρονη φασιστική διακυβέρνησή του .Αν δεν υπήρχε το έπος στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας ο Μεταξάς θα είχε την τύχη των επίορκων συνταγματαρχών της επταετίας 1967-1974.

 
Το ΌΧΙ είχε αποφασιστεί ουσιαστικά από το 1934 όταν μετά την άνοδο του Χίτλερ όλοι οι αρχηγοί των τότε κομμάτων είχαν συμφωνήσει ότι σε περίπτωση πολέμου θα είναι με το μέρος της Αγγλίας . Αργότερα όταν το 1935 έγινε η παλινόρθωση της Βασιλείας με το νόθο δημοψήφισμα, αυτό επαναβεβαιώθηκε αφού ο Βασιλιάς Γεώργιος ο 2ος ήταν τοποτηρητής των Βρετανικών συμφερόντων στην Ελλάδα και βέβαια των Βρετανικών τραπεζών.

Ο Βρετανός υφυπουργός, Ρ. Βάνσιτταρτ, σημείωνε  σε υπόμνημά του το Μάϊο του 1937 ότι το καθεστώς Μεταξά ήταν «πολύ πιο συνεννοήσιμο από πολλά από τα προϋπάρχοντα καθεστώτα».

.Η δικτατορία βέβαια επιβλήθηκε  από τον Βασιλιά και τον στρατό, αρχηγός του οποίου ήταν ο Αλέξανδρος Παπάγος άνθρωπος της Βασιλικής οικογένειας από τα παιδικά του χρόνια, αφού και ο πατέρας του Λεωνίδας ήταν στρατιωτικός και Αυλάρχης του Βασιλιά Γεωργίου του 1ου.  Μαζί επέβαλαν την δικτατορία μετά βέβαια από ισχυρή πίεση των βιομηχάνων οι οποίοι ανησυχούσαν από την γιγάντωση του Εργατικού κινήματος. Δεν είναι τυχαία η ημερομηνία της κήρυξης της δικτατορίας . Στις 5 Αυγούστου είχε προκηρυχθεί Πανελλαδική πανεργατική απεργία. .
Ο Μεταξάς ήταν η βιτρίνα και έδρασε σε μία ευτυχή συγκυρία για την κυβερνησή του. Ήταν η εποχή της αξιοποίησης του Ραδιοφώνου που μετατράπηκε σε  ένα πανίσχυρο εργαλείο για την προπαγάνδα του .Μαζί και τα υποχρεωτικά ΕΠΙΚΑΙΡΑ στον ανθούντα τότε κινηματογράφο . (Ίδια ευτυχή συγκυρία κληρονόμησε και η Στρατιωτική Χούντα το 1967 με την νεοϊδρυθείσα το 1966 ΕΡΤ ( τότε ΕΙΡ )
Οι εφημερίδες υποχρεωτικά φιλικές με το καθεστώς , το ραδιόφωνο σε ρόλο καθημερινού κατηχητικού, η παπαδοκρατία ως συνήθως με την αντίδραση, οι πολιτικοί αντίπαλοι φυλακισμένοι ,εξορισμένοι , εκτοπισμένοι . Ιδανικό περιβάλλον για την δημιουργία ενός φασιστικού καθεστώτος .

 

Υποχρεωτική η στρατολόγηση στην φασιστική νεολαία ΕΟΝ από την παιδική ηλικία.(Με την υπ'αριθμό 92606/137 του ΥΠΘ).) Πρώτος αρχηγός ο χρηματοδότης του  τσιμεντοβιομήχανος Αλέξανδρος Κανελλόπουλος . Από το 1939 όταν απαγορεύτηκε ο Προσκοπισμός, αρχηγός της Φασιστικής νεολαίας διορίστηκε ο τότε διάδοχος Παύλος.   
Εν τω μεταξύ η οικονομία είχε αρχίσει από το 1934 να ανακάμπτει με γρήγορους ρυθμούς μετά την οικονομική κρίση 1929-1933. Η αγροτική οικονομία με τα προγράμματα της νεοσυσταθείσας Αγροτικής Τράπεζας(1929) γνώριζε τις καλύτερες μέρες της. Το συνάλλαγμα των ναυτικών και  των μεταναστών στην Αμερική είχε αρχίσει να αποδίδει.   
Σε αυτό το περιβάλλον ο Μεταξάς άρχισε να κτίζει ένα μύθο τον οποίο καλλιέργησαν και οι επιγονοί του μετά την ταραγμένη δεκαετία του Σαράντα .

Έκανε λένε το ΙΚΑ και εφάρμοσε το οκτάωρο . Μέγα ψεύδος . Το ΙΚΑ ήταν υποχρέωση της Ελλάδας μετά την κύρωση διεθνών συμβάσεων εργασίας το 1920 ( νόμος 2269) . Είχαν προηγηθεί η Ίδρυση του ΝΑΤ ( ναυτικοί) ΤΑΕ ( έμποροι) ΤΕΒΕ ( βιοτέχνες) η Εργατική Εστία και το 1934 με τον νόμο 6298, το ΙΚΑ .
Πρώτος διοικητής ο καθηγητής κοινωνιολογίας Παναγιώτης Κανελλόπουλος , μετέπειτα πολιτικός . Το ΙΚΑ άρχισε να εισπράττει εισφορές μόνο στις μεγάλες πόλεις το 1937 και όχι σε όλες . Π.χ. στην Λάρισα που δεν είχε τότε βιομηχανία το ΙΚΑ δημιουργήθηκε 1951 .
Καθολική επέκταση του ΙΚΑ ολοκληρώθηκε στην δεκαετία του ογδόντα . Παροχές το ΙΚΑ άρχισε να δίνει από το 1951 και μετά, με τον νόμο 1846|51.
Η καθολική εφαρμογή του οκταώρου αποφασίστηκε  επί  Βενιζέλου, με Προεδρικό Διάταγμα, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ υπ. αριθ. Α 212 19320704 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Ιουλίου του 1932.

Ολοκληρώθηκε η εφαρμογή του όπως είχε σχεδιαστεί,  από τον Βολιώτη Υπουργό Γεώργιο  Καρτάλη το 1935..

Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι για όλες αυτές τις εργατικές κατακτήσεις χρειάστηκαν αγώνες του εργατικού  κινήματος ποτισμένοι με το αίμα νεκρών πολλές φορές .Θυμίζουμε τα γεγονότα σε Θεσσαλονίκη , Βόλο , Καβάλα, Λαύριο , Σύρο.

Σχεδόν όλα τα έσοδα του ΙΚΑ πήγαν στα έργα της λεγόμενης και (αμφιλεγόμενης) Γραμμής Μεταξά, Ρούπελ κλπ .. Τρεις μέρες χρειάστηκαν οι Γερμανοί για να την καταλάβουν , παρά την ηρωική αντίδραση του Ελληνικού Στρατού .
Η προπαγάνδα της ακροδεξιάς έχει χαρακτηρίσει  τον Μεταξά στρατιωτική ιδιοφυία χωρίς ο ίδιος να έχει δώσει τέτοια δείγματα κατά την διάρκεια της στρατιωτικής του καριέρας μέχρι το 1916. Ο ίδιος  όμως αποφάσισε και κατασκεύασε ένα πολυδάπανο έργο που βασίζονταν σε λογικές του 19ου αιώνα , τότε δηλαδή που δεν υπήρχαν Τανκς και Αεροπλάνα. Πεταμένα λεφτά προς όφελος των κατασκευαστών.
Ο θρίαμβος του Ελληνικού στρατού γράφτηκε στην Ήπειρο και στην Αλβανία χωρίς τούνελ και τσιμεντοκατασκευές.

Και για την Μικρασιατική καταστροφή έχει τις ευθύνες του .Ενώ ήταν αντίθετος στα σχέδια του Βενιζέλου για προσάρτηση της Ιωνίας,  δεν πήρε καθαρή θέση όταν ήρθαν οι Βασιλικοί  στα πράγματα . Κράτησε αποστάσεις και δεν δέχτηκε την πρόταση να αναλάβει την Αρχιστρατηγία του μετώπου όταν του το ζήτησαν οι φίλοι του .Σιγουρατζής από πάντα. Για τον λόγο αυτό όταν θέλησε να κάνει τον τιμητή μετά την ταπεινωτική ήττα, ο Άγγελος Βλάχος έγραφε:

«Φύγε απ’ εδώ, άνθρωπε μικρέ, που περίμενες να κατασκευάσεις πρωθυπουργικόν φράκον από τα ράκη. Φύγε από εδώ, ανυπότακτε στρατιώτα των αναγκών μου, αυτόκλητε κηδεμόνα της ατυχίας μου, τέκνον άχρηστον, άνθρωπε μηδέν. Αυτό θα έλεγε εις τον Αντιστράτηγον κ. Μεταξάν, δακρύουσα η Ελλάς, αν έστρεφε ποτέ προς τον κ. Μεταξάν η Ελλάς τα βλέμματα». [ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, εφημ. «Καθημερινή», 25 Αυγούστου 1922]

Τι άλλο ήταν ο Μεταξάς ;
Θαυμαστής των μεθόδων του Μουσολίνι και του Χιτλερικού αφηγήματος. Τρίτο Ράιχ εκεί, Τρίτος Ελληνικός πολιτισμός εδώ .
Κάψιμο βιβλίων και εφημερίδων στα πρότυπα του Χιτλερισμού.
Καιροσκόπος πολιτικός ,διψασμένος για εξουσία που παρότι Γερμανόφιλος, δέχτηκε να παίξει το παιχνίδι των  Βρετανών. «Θα κάνουμε ότι μας πουν οι Βρετανοί δήλωνε σε συνέντευξη τύπου το 1938. Ουδέτεροι θέλουν , ουδέτεροι θα είμαστε . Πόλεμο θέλουν , στον πόλεμο θα μπούμε « έλεγε.

Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 36 , το κόμμα του είχε πάρει 3.94 % και επτά ( 7) βουλευτές . Τόση ήταν δημοφιλία του παρά την αμέριστη βοήθεια των βιομηχάνων . (Μποδοσάκης ,Κανελλόπουλος,  Χατζηκυριάκος ) (1)
Μία από τις μεγαλύτερες και πιο απάνθρωπες προδοσίες της Ελληνικής ιστορίας συντελέστηκε από το καθεστώς του . Παρά την έναρξη του πολέμου, κράτησε φυλακισμένους τους πολιτικούς του αντιπάλους ( κύρια Κομουνιστές ) και τους παρέδωσε στους Γερμανούς .
Δεν επέτρεψε στους περισσότερους απότακτους αξιωματικούς του 35 να πολεμήσουν στο μέτωπο.

Αυτός ήταν ο Μεταξάς με λίγα λόγια .Καιροσκόπος , κομπλεξικός,(2) και μαυρόψυχος. Ο Μεταξικός μηχανισμός συνεργάστηκε στην πλειοψηφία του με τους Γερμανούς και αργότερα εντάχθηκε στον κρατικό μηχανισμό της μεταπολεμικής δεξιάς . Έτσι χρειάστηκε να κτισθεί ο ΜΥΘΟΣ του ΜΕΤΑΞΑ για να ξεπλυθεί και ο δοσιλογισμός των φίλων του . Στα σχολικά βιβλία αναφέρονταν για δεκαετίες  σαν Κυβερνήτης και ΟΧΙ σαν δικτάτορας που καταπάτησε το σύνταγμα εφαρμόζοντας στυγνή δικτατορία.

Όσα ακολούθησαν στην κατοχή έχουν άμεση σχέση με το καθεστώς του . Οι Μεταξικοί Στρατηγοί (ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥκαι σια) και οι αυλοκολακές του συμμάχησαν ανοικτά από την πρώτη μέρα με τους Γερμανούς.

 Οι διωγμένοι στρατιωτικοί , Σαράφης, Ζέρβας, Περρίκος, Ψαρός, Αδελφοί Τσιγάντε, Μπακιρτζής, Μάντακας,Γρηγοριάδης και πολλοί άλλοι δημιούργησαν το Έπος της Εαμικής Αντίστασης και κάποιοι τον ΕΔΕΣ. την ΠΕΑΝ την ΕΚΚΑ.

Σημειώσεις:  
1) Οι βιομήχανοι ανταμείφτηκαν με το παραπάνω . Ο Μποδοσάκης με αποκλειστικότητα στα πυρομαχικά και οι Τσιμεντοβιομήχανοι με αθρόα αγορά τσιμέντου και Υπουργεία .( Χατζηκυριάκος ΑΓΕΤ Βόλου, ΟΛΥΜΠΟΣ τότε)

2)Στο ημερολόγιο που κρατούσε καθημερινά με μεγάλη σχολαστικότητα. έγραφε μετά την εκλογική αποτυχία του 1936  « Δεν με θέλει ο κόσμος,  ο αντιβενιζελισμός δεν με θέλει, με απέβαλεν εκ του μέσου του. Καλλίτερα». Σε άλλο σημείο συμπλήρωνε ,   « είμαι και κοντός!!!».

 Πηγές: Γιάννης Γκλαβίνας – Ελένη Θεοδωροπούλου

Το προσωπικό αρχείο του Ιωάννη Μεταξά στην Κεντρική Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους, Πετράκη Μαρίνα  , Σαμπατακάκης Θεόδωρος ,Κουτρουβίδης Στάθης,  Παπακωνσταντίνου Κατερίνα , Χάγκεν Φλάϊσερ. Μάρκ  Μαζάουερ,  Χατζηιωσήφ Χρήστος,  Λιάκος Αντώνης , Λιναρδάτος Σπύρος Γρηγοριάδης Φοίβος,  Πετρόπουλος Γιώργος, ,Ψυρούκης Σπύρος, Δ. Σάρλης, Δαφνής Γρηγόρης, Καραγιάννης Γιώργος, Αγγέλης Βαγγέλης,  αφιερώματα εφημερίδων

 

 

ο φασιστικός χαιρετισμός είχε επιβληθεί με νόμο

Με τον Παπάγο

Από αριστερά ο Άγγλος στρατηγός GABRIEL PARRY, ο Μεταξάς, ο Βασιλιάς Γεώργιος, ο Άγγλος πτέραρχος  D .ALBIAC, ο Παπάγος. Πολεμικό συμβούλιο 

Δουλοπρεπής η στάση του απέναντι στην Βασιλεία

Βολος Παραλία ,τράπεζα Ελλάδος

Κάψιμο Βιβλίων.

Η Φασιστικοποίηση άρχιζε από την τρυφερή ηλικία

Πίσω του ο αρχηγός της ΕΟΝ Αλέξανδρος Κανελλόπουλος

Με τον υπουργό προπαγάνδας της Χιτλερικής Γερμανίας, Γιόζεφ  Γκαίμπελς ο οποίος δήλωνε αργότερα στις Γερμανικές εφημερίδες >>«Είμαι σε θέσιν, ως υπουργός της Προπαγάνδας να διακρίνω τον ειλικρινή από τον παρασκευασμένον ενθουσιασμόν. Δύναμαι, δε, να διαβεβαιώσω ότι παντού, μέχρι και του τελευταίου ελληνικού χωριού, ήτο απολύτως ειλικρινής η ενθουσιώδης υποδοχή που μου έγινε…»

Για τον ΚΕΜΑΛ

Εντολή στα σωματεία 

" Αυθόρμητη "" συγκέντρωση φοιτητών της ΑΣΟΕ