ΜΠΛΟΚΟΣ του ΤΣΙΤΣΑΝΗ

 

Ο ΜΠΛΟΚΟΣ

   Ένα τραγούδι του Τσιτσάνη 

 

https://www.facebook.com/simea2016/posts/222515616546895

 

 

 

 Κείμενο : Απόστολος Κ.Αποστολάκης

«Την 13-8-44 και από της 4ης πρωινής ώρας και μέχρι της μεσημβρίας περίπου απεκλείσθη άπασα η περιφέρεια του ενταύθα ΙΑ' Αστυνομικού Τμήματος Συνοικισμού Καλαμαριάς υπό Γερμανών στρατιωτών... τμήματα δε των ενταύθα Εθνικιστικών Ομάδων ενήργησαν κατ' οίκον ερεύνας και εξετέλεσαν τους κάτωθι...»
Δημοσίευμα εφημερίδων της Θεσσαλονίκης από δελτίο τύπου της Αστυνομίας στις 16-8-44

Η ανακοίνωση βέβαια της Αστυνομίας που είχε αγαστή συνεργασία με την SD  δεν αναφέρει ότι οι λεγόμενες Εθνικιστικές ομάδες δεν ήταν άλλες από συμμορίες φιλοναζιστών που σκότωναν για να πλιατσικολογήσουν περιουσίες , προίκες και τρόφιμα . Η συμμορία του ΔΑΓΚΟΥΛΑ ήταν μία από αυτές που μπήκαν στην Καλαμαριά και σκότωσαν μέσα στα σπίτια τους Εαμικά στελέχη που είχαν σταμπαριστεί για την δράση τους. Μαζί τους και η συμμορία του Βήχου.

Η εντολή της SD ήταν να γίνει η επιδρομή μέρα μεσημέρι προκειμένου ο κόσμος να δει τις εκτελέσεις και να τρομοκρατηθεί περισσότερο .Θα σκότωναν πολύ περισσότερους αλλά έκαναν διάλειμμα για φαγητό που τους πρόσφερε ο Δήμαρχος ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ. Ίσως εκεί στην κουβέντα να μαλάκωσαν και έφυγαν χωρίς να εκτελέσουν τους υπόλοιπους που είχαν καταλογηθεί. (1).

Ο Αντώνης Δάγκουλας με καταγωγή από την Μικρά Ασία, είχε εκδιωχθεί και φυλακισθεί για τρεις μήνες από τον ΕΛΑΣ της Δυτικής Μακεδονίας γιατί συνεργάζονταν με τους Γερμανούς κουβαλώντας με τα πέντε φορτηγά του εφόδια των κατακτητών .
Μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη και οργάνωσε ομάδα τον Μάρτιο του 1944 την οποία ονόμασε «Εθνική Ελληνική Ασφάλεια Πόλεως Θεσσαλονίκης», Η ομάδα είχε εκατό άντρες οι οποίοι είχαν για σήμα ένα περιβραχιόνιο με νεκροκεφαλή. Εξοπλίστηκε και εκπαιδεύτηκε από τους Γερμανούς με έδρα την ΧΑΝΘ.
Η ομάδα εκτός από τις δεκάδες μεμονωμένες περιπτώσεις βιαιοπραγιών και δολοφονιών έκανε τα παρακάτω μπλόκα: Νέα Ευκαρπία, 31 Ιουλίου – 14 εκτελέσεις. Καλαμαριά, 13 Αυγούστου – 11 εκτελέσεις. Κάτω Τούμπα, 24 Σεπτεμβρίου – 7 εκτελέσεις. Επιδρομή 4ης Οκτωβρίου .

Ο Δάγκουλας και οι άντρες του ακολούθησαν τους Γερμανούς στην υποχωρησή τους και εγκλωβίστηκαν από τον ΕΛΑΣ στο ΚΙΛΚΙΣ. (2) Είχαν την τύχη που τους έπρεπε. Όπως και ο Βολιώτης ΕΑΣΑΔίτης Τάκης Μακεδόνας έτσι και ο Δάγκουλας βρήκε το τέλος του στην Μάχη του ΚΙΛΚΙΣ. Τραυματίστηκε βαριά και οι άντρες του ΕΛΑΣ τον συνέλαβαν και τον μετέφεραν στην Θεσσαλονίκη για να τον δικάσουν . Δεν πρόλαβαν γιατί πέθανε από τα τραυματά του . Όσοι σώθηκαν και δικάστηκαν από το Δικαστήριο των δοσιλόγων έπεσαν στα μαλακά . Οι ίδιοι αλλά και οι συγγενείς αυτών που σκοτώθηκαν ανταμείφθηκαν με τιμές και περιουσίες Εβραίων από το μετακατοχικό κράτος.

Ο Τσιτσάνης που εκείνα τα χρόνια ζούσε στην Θεσσαλονίκη ευαίσθητος δέκτης των λαϊκών παθών, εμπνεύστηκε και έγραψε το τραγούδι για το ΜΠΛΟΚΟ της ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ. Το τραγούδι τραγουδιόταν στις ταβέρνες για αρκετά χρόνια κρυφά και ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά μετά την πτώση της Χούντας. Δεν ήταν το μόνο τραγούδι του Τσιτσάνη που ήταν εμπνευσμένο από την κατοχή την αντίσταση και τον εμφύλιο .
Ήταν και τα: Αιώνες πέρασαν , Κάποια μάνα αναστενάζει, Κάνε λιγάκι υπομονή ,Ο τραυματίας και άλλα . Γνωστότερο όλων το εμβληματικό : ΣΥΝΕΦΙΑΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

Εδώ εισαγωγή του Μίκη Θεοδωράκη για το έργο του Τσιτσάνη
https://www.youtube.com/watch?v=B11n6uctHD4

Ο ΜΠΛΟΚΟΣ τραγουδισμένο από τον ίδιο τον ΤΣΙΤΣΑΝΗ
https://www.youtube.com/watch?v=30qVn5Mfd5M
Οι στίχοι του τραγουδιού:

Βγήκανε νωρίς τ' αστέρια,
βγήκανε και τα μαχαίρια,
για να μας καρφώσουν,
ωχ! μανούλα μου!
'Έφτασαν τα καραβάνια,
με σπαθιά και με γιορντάνια
για να μας σταυρώσουν,
ωχ! καρδούλα μου!
Εμείς το ξέραμε μια μέρα πως θα γίνει
μπλόκος!
Ωχ! μανούλα μου!
Είναι πολλοί αυτοί που χρόνια μας σταυρώνουν, χρόνια!
Ωχ! καρδούλα μου!
Κράτησε σφιχτά τα χέρια,
την καρδιά σου κάνε πέτρα, μην πονάς!
Μία χούφτα παλικάρια
πολεμούν σαν τα λιοντάρια,
μέσα στην αντάρα, μέσα στη σκλαβιά!
Το θεριό στα δυο να κόψουν
και τον τύραννο να διώξουν!
'Όλα θα τα δώσουν για τη λεφτεριά!
Εμείς το ξέραμε μια μέρα πως θα γίνει μπλόκος!
Ωχ! μανούλα μου!
Είναι πολλοί αυτοί που χρόνια μας σταυρώνουν, χρόνια!
Ωχ! καρδούλα μου!
Κράτησε σφιχτά τα χέρια,
την καρδιά σου κάνε πέτρα, μην πονάς!

Για την υπόθεση του Μπλόκου της Καλαμαριάς, ο σκηνοθέτης Μιχάλης Αγραφιώτης δημιούργησε το θαυμάσιο ντοκιμαντέρ με τον τίτλο « ΤΑ ΡΟΔΑ , ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ « το οποίο προβλήθηκε στο φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το 2019.

1) Ο Δήμαρχος Καλαμαριάς δικάστηκε στο τέλος Νοεμβρίου του 44 από Λαϊκό δικαστήριο και απαλλάχτηκε γιατί οι Δικαστές και οι ένορκοι έκριναν ότι με το τραπέζωμα των Δαγκουλαίων σώθηκαν οι υπόλοιποι προγραμμένοι Εαμίτες.

2) Η μάχη του ΚΙΛΚΙΣ ήταν η πιο πολύνεκρη μάχη για τους δοσίλογους. Περίπου 1500 σκοτώθηκαν μετά από μάχες με τον ΕΛΑΣ. Δεν είχαν δεχτεί να παραδοθούν και να σωθούν όπως προέβλεπε η συμφωνία της Καζέρτας για τους δοσίλογους.

Πηγές: Μάρκ Μαζάουερ, Νίκος Μαρατζίδης, Στράτος Δορδανάς, Δημήτρης Κουσουρής, Γιώγλου Θανάσης, Σπύρος Κουζινόπουλος, Τάσος Κοντογιανίδης,Γιώργος Σκαμπαρδώνης( Ουζερί Τσιτσάνη)

 

 

 

 Στο μνημείο έχουν προστεθεί και ονόματα πατριωτών που εκτελέστηκαν σε διαφορετικές ημερομηνίες