« η προσφορά προς την πατρίδα δεν αποτελεί κατάθεση σε τράπεζα για να ζητάμε τόκους» Μανώλης Γλέζος.
ΠΟΛΙΤΗΣ ΑΛΕΚΟΣ
Ο Δάσκαλος ο Αντάρτης
ΣΙΜΕΑ 12-6-21
https://www.facebook.com/simea2016/posts/1479480362393866
Κείμενο: Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Α! ο δασκαλός μας …. είναι σίγουρο ότι θα αναφωνήσουν όσες και όσοι διαβάσουν το αφιέρωμα και είχαν την τύχη να τον έχουν δάσκαλο .Οι περισσότεροι σίγουρα δεν γνώριζαν την αντιστασιακή του δράση και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έπαιξε στην διάρκεια της κατοχής .
Ήταν από την φύση του άνθρωπος σεμνός και όπως λένε άνθρωποι που τον γνώριζαν καλά, σπάνια μιλούσε για τους αγώνες του , και τις διώξεις του.
Δάσκαλος στο επάγγελμα ο Πολίτης είχε αποφοιτήσει από την Ριζάρειο Σχολή και στην στρατιωτική του θητεία εκπαιδεύτηκε στην Σχολή εφέδρων αξιωματικών Σύρου. Στην διάρκεια του πολέμου με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού υπηρέτησε στο 51ο και 5ο Σύνταγμα Πεζικού.
Όταν την άνοιξη του 43 το αντάρτικο του ΕΛΑΣ Πηλίου άρχισε να παίρνει μορφή συντεταγμένων ομάδων, ο Πολίτης ήταν ήδη ενταγμένος από άνοιξη του 42 στο ΕΑΜ της Ζαγοράς από όπου κατάγονταν .
Η αρχική του ευθύνη ήταν στην επιμελητεία και χρειάζονταν μεγάλη προσπάθεια να πείθει τους έχοντες και κατέχοντες ότι πρέπει να δίνουν παρακράτημα 10% για τις ανάγκες των αγωνιστών . Ήταν δυστυχώς αρκετοί που αδιαμαρτύρητα έβλεπαν τους Ιταλούς να πλιατσικολογούν το βιος τους αλλά βαρυγκωμούσαν όταν τους ζητούσε ο απελευθερωτικός στρατός.
Στην περιοχή του Ανατολικού Πηλίου κυρίαρχη μορφή τον πρώτο καιρό ήταν ο Ανθυπολοχαγός Φραγγινέας (1)που ήταν ο πρώτος μόνιμος αξιωματικός που προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και ανέλαβε Στρατιωτικός διοικητής στην μονάδα της περιοχής .Μαζί με αυτόν βέβαια ο μπουρλοτιέρης ΠΙΠΙΝΟΣ (2) πρωταγωνιστής στην μάχη της Τσαγκαράδας.
Μετά την πετυχημένη μάχη ( 24 Μαρτίου 43) πολλοί Πηλιορείτες αναθάρρησαν και κατατάχτηκαν στον ΕΛΑΣ . Οι ανάγκες αυξάνονταν και ο Πολίτης καθιερώθηκε στην συνείδηση των κατοίκων της περιοχής σαν ο έντιμος διαχειριστής των παρακρατημάτων που προορίζονταν για τους μαχητές.
Τον Αύγουστο του 43 ανέλαβε διοικητής Πολυβολαρχίας του ανεξάρτητου τάγματος Πηλίου με καπετάνιο τον Κώστα Μαλέτσικο.
Στην συνθηκολόγηση των Ιταλών με τις διαπραγματεύσεις αλλά και τις μάχες που ακολούθησαν με όσους συνέχιζαν να είναι με τον Μουσολίνι , ο Πολίτης έπαιξε καθοριστικό ρόλο . Στην μεγάλη μάχη που έδωσαν οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην ΛΥΚΟΠΕΤΡΑ ( ΑΛΙΚΟΠΕΤΡΑ) με πρώτη την διμοιρία εφόδου του Θωμά Καψάλη, πήρε μέρος ο Λόχος του Μενεέμη και η πολυβολαρχία του Αλέκου Πολίτη . Στην μάχη αυτή ο ΕΛΑΣ είχε έναν νεκρό και τραυματία του Καπετάνιο Μαλέτσικο .Πέντε μέρες αργότερα στις 13-14 Σεπτεμβρίου ,οι ίδιες δυνάμεις έδωσαν σκληρές μάχες επάνω από την Πορταριά για δύο ημέρες με τους Γερμανούς που κατέφθασαν με μεγάλες δυνάμεις από την Λάρισα για να καλύψουν το κενό που άφησαν οι Ιταλοί.
Μετά τον επιτυχή αφοπλισμό της Ιταλικής Μεραρχίας ΠΙΝΕΡΟΛΟ οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές . Το τάγμα του Πηλίου εξελίχτηκε σε Σύνταγμα (54ο) που τριπλασίασε τις δυνάμεις του δημιουργώντας τρία τάγματα . Οι ανάγκες του αγώνα έστειλαν τον Πολίτη στην περιοχή της Αγιάς όπου για λίγο καιρό δημιούργησε έδρα το 1ο Τάγμα του και αργότερα πήρε εντολή να καλύψει την περιοχή ΟΘΡΥΟΣ –ΑΛΜΥΡΟΥ –ΔΟΜΟΚΟΥ .
Ο Πολίτης διορίστηκε Στρατιωτικός Διοικητής με Καπετάνιο τον έφεδρο Ανθυπολοχαγό Βασίλη Τσανάκα
Χωρίς υπερβολή το 1ο Τάγμα ήταν το πολυπληθέστερο και το πιο δραστήριο από τα τρία του 54ου Συντάγματος. Έφτασε το φθινόπωρο του 44 να περιλαμβάνει 800 άντρες με τέσσερις λόχους , τμήμα Μηχανικού ,και τμήμα διαβιβάσεων με 25 άντρες που έπρεπε να καλύπτουν μια τεράστια περιοχή . Από Στυλίδα ,Δομοκό, Φάρσαλα,Αλμυρό και Βελεστίνο εκτείνονταν ο χώρος ευθύνης και η δράση του τάγματος που διοικούσε ο Πολίτης . Έδρα του Τάγματος , του Λόχου Διοικήσεως και του 3ου Λόχου επιλέχτηκε το χωριό Γούρα , σημερινή Ανάβρα . (Α)
Ο Πολίτης μας άφησε μέσω του βιβλίου της Νίτσας Κολιού αλλά και του πλούσιου προσωπικού αρχείου που μας εμπιστεύτηκε ο γιός του, πλούσιες πληροφορίες για το τάγμα του,
Αναφέρει ότι ο 1ος Λόχος είχε έδρα το χωριό Δίβρη βόρεια της Λαμίας , ο 2ος είχε έδρα το χωριό Χιλιαδού , σημερινή Φιλιαδώνα , ο 4ος ήταν Λόχος Πολυβόλων με έδρα και αυτός την Χιλιαδού και μετακίνηση ανάλογα τις ανάγκες που είχε ο κάθε Λόχος. Ο 2Ος και ο 4ος Λόχος είχαν χώρο ευθύνης μέχρι Δομοκό,Παλαμά Καρδίτσας και Φάρσαλα.
Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στην περιοχή ευθύνης του Πολίτη και στην θέση Τσουρνάτ, στον δρόμο προς Ιτζέκ (Νεοχωράκι ) τον Φεβρουάριο του 44 ,είχε δημιουργηθεί από τον πολυμήχανο Αλέκο Παπαγεωργίου (3) το ¨ εργοστάσιο¨ κατασκευής ναρκών και χειροβομβίδων .
Ιδιαίτερη μνεία κάνει για την άριστη οργάνωση του 1ου Τάγματος, ο Αρχηγός του ΕΛΑΣ Στέφανος Σαράφης.
Με αφορμή την αναχώρηση της αντιπροσωπείας της ΠΕΕΑ για τον Λίβανο η οποία έγινε από το άγνωστο αεροδρόμιο της Ευξεινούπολης και όχι της Νεράϊδας όπως γράφουν συχνά λαθεμένα πολλοί , ο Σαράφης περιγράφει το οδοιπορικό από την Βίνιανη μέχρι την Γούρα και με ευθύνη προστασίας το Τάγμα του Πολίτη στο μεγαλύτερο διάστημα . Μέχρι την περιοχή ευθύνης του Πολίτη την υψηλή αντιπροσωπεία συνόδευε ο Καπετάνιος Μπουκουβάλας με ίλη ιππικού. Σε διάφορα περάσματα είχε αναλάβει με ουλαμούς ιππικού ο Στρ. Διοικητής του Θεσσαλικού ιππικού Σπύρος Γερασιμίδης.(4)
Ο Σαράφης περιγράφει πόσο άψογα ήταν σχεδιασμένη η προστασία της αντιπροσωπείας παρά την ταλαιπωρία και τα καψώνια που τράβηξε λόγω κακής συνεννόησης του Άγγλου συνδέσμου για την άφιξη του αεροπλάνου που θα τους παρελάμβανε.
Στην περιοχή λειτούργησε και Σχολή Υπαξιωματικών εφεδρικού ΕΛΑΣ στην οποία φοίτησαν και 39 γυναίκες. Ανάμεσα στους αξιωματικούς του Τάγματος αναφέρει τον μετέπειτα Δήμαρχο Λάρισας Αριστείδη Λαμπρούλη.
Οι δραστηριότητες του Τάγματος ήταν δεκάδες στους δέκα μήνες παρουσίας του στην κρίσιμη περιοχή .Όλη η Ελλάδα τότε επικοινωνούσε από τον μοναδικό δρόμο που υπήρχε μέσω Δομοκού -Λαμίας . Στην ίδια περιοχή περνούσε όπως και τώρα το τρένο για Αθήνα Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές από τις πολλές που περιγράφει ο Πολίτης.
Μάχη και καταστροφή των μεταλλείων Δομοκού ,σαμποτάζ και μάχη στις αποθήκες καυσίμων κοντά στην Λαμία, μάχη της σοδειάς, κάλυψη και συμμετοχή στην μάχη του Βελεστίνου ,πολλά σαμποτάζ στην σιδ. Γραμμή , μάχη στην Αγχίαλο, μάχη στο Δεμερλί ( Σταυρός) Φαρσάλων στις αρχές Σεπτεμβρίου όπου κατατροπώθηκαν μεγάλες Γερμανικές δυνάμεις , ΕΑΣΑΔ και της συμμορίας Σούρλα. Συχνή συνεργασία με τον ανεξάρτητο στολίσκο του ΕΛΑΝ στον Μαλιακό που είχε διοικητή τον Σωτήρη Μπεγνή.
Συχνή ήταν η
συνεργασία του τάγματος με το 52ο Σύνταγμα που έδρευε στην Μακρακώμη και
διοικούσαν οι Κασλάς και Παπαδάμος από Πουρί και Βελεστίνο αντίστοιχα.
Τον Απρίλιο του 44 ειδικοί του Μηχανικού με τον Καπετάνιο Βασίλη Μποτζώρλο Τάγματος εκπαίδευσαν 25 άντρες της Ταξιαρχίας ιππικού στις δολιοφθορές.
Από 14-18 Σεπτεμβρίου οι Λόχοι του 1ου Τάγματος ελευθερώνουν Αλμυρό ,Δομοκό Φάρσαλα και όλη την περιοχή ευθύνης του .
Ο Αλέκος Πολίτης αποστρατεύτηκε από τον ΕΛΑΣ τον Φεβρουάριο του 45 χάνοντας σε λίγο καιρό την θέση του δασκάλου στην Δημόσια εκπαίδευση .Αυτή ήταν η τιμή που του επιφύλαξε η πατρίδα. Φυλακίζεται για κάποιους μήνες και το 1946 με τα μέτρα αποσυμφόρησης των φυλακών αποφυλακίζεται .
Αναγκάζεται να καταφύγει στην Θεσσαλονίκη όπου προσπαθεί να επιβιώσει. Στις 2 Μαρτίου του 48 επιστρατεύεται και στέλνεται εξορία σε κέντρο αναμόρφωσης εφέδρων αξιωματικών μέχρι τον Ιούλιο του 49.Με τα μέτρα ειρήνευσης του Πλαστήρα το 1951επανέρχεται στα διδασκαλικά του καθήκοντα . Παντρεύεται την συναδελφό του Περσεφόνη Στριφαντούρου και κάνουν δύο παιδιά . Απολύεται για δεύτερη φορά από την χούντα των συνταγματαρχών η οποία δεν συγχώρεσε την αναμειξή του στην Εθνική Αντίσταση αλλά και στα κοινά του κλάδου του . Από το πλούσιο υλικό εκατοντάδων σελίδων που μας εμπιστεύθηκε ο γιός του, συμπεραίνουμε ότι ο Πολίτης σκόπευε να γράψει βιβλίο γιατί συγκέντρωνε σημειώσεις και από συναγωνιστές του. Το υλικό είναι γραμμένο μεταξύ 82 και 86.
Ο Αντάρτης Δάσκαλος δεν πρόλαβε να τελειώσει την δουλειά του . Πέθανε στις 16-2-88 σε ηλικία 77 ετών .
Σημειώσεις : Α) Η Ανάβρα (Γούρα) κάηκε ολοσχερώς από τους Ιταλούς τον Απρίλιο του 43.
1)Για τον Φραγγινέα εδώ>https://www.facebook.com/simea2016/posts/1220712288270676
2)Για τον Πιπίνο εδώ>
https://www.facebook.com/simea2016/posts/1232089610466277
3)Για τον Παπαγεωργίου εδώ>
https://www.facebook.com/simea2016/posts/1132373370437902
4)Για τον Γερασιμίδη εδώ>
https://www.facebook.com/simea2016/posts/1260739860934585
Πηγές: Αρχείο Αλέκου Πολίτη, Νίτσα Κολιού , Γρηγόρης Ρέντης, Στέφανος Σαράφης, ,Χαράλαμπος Σουβλής, Λάζαρος Αρσενίου, Αρχείο Βασίλη Μποτζώρλου ,Θανάσης Τσαμπήρας. Νίκος Στουρνάρας
Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Γιώργο Πολίτη για την παραχώρηση του αρχείου του πατέρα του.
1965 3ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου . Αρχείο Πάνου Σκοτινιώτη
