ΣΙΜΕΑ
ΙΔΡΥΣΗ 
ΕΠΟΝ
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ .
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Σε σχέση με την ίδρυση του ΕΑΜ που ιδρύθηκε μόλις πέντε μήνες μετά την έναρξη της κατοχής από την Γερμανία, Ιταλία , Βουλγαρία , η ίδρυση ενιαίας οργάνωσης νέων άργησε να πραγματοποιηθεί . Ο κύριος λόγος ήταν διότι το ΕΑΜ ήδη είχε συγκεντρώσει στις γραμμές του πάρα πολλούς νέους .
Υπήρχε το ΕΑΜΝ ( Ενιαίο απελευθερωτικό Μέτωπο Νέων ) που είχε ιδρυθεί τον Φεβρουάριο του 42 αλλά όχι σαν ξεχωριστή αυτόνομη οργάνωση . Υπήρχαν όμως και αρκετοί νέοι ήδη οργανωμένοι σε άλλες νεολαιίστικες αντιστασιακές οργανώσεις που είχαν αρχίσει την πολιτική κυρίως δράση, με διάφορες μορφές κάθε φορά πού είχαν σχέση και με τα τοπικά δεδομένα .
Οι ανάγκες καλύτερου συντονισμού δράσης των διαφόρων οργανώσεων προκειμένου να μην υπάρχει άσκοπη σπατάλη δυνάμεων, οδήγησε την ηγεσία του ΕΑΜ να δρομολογήσει την ίδρυση της ΕΠΟΝ
Στις 23 Φλεβάρη στο σπίτι του δάσκαλου Παναγή Δημητράτου (1) στην οδό Δούκισσας Πλακεντίας στους Αμπελόκηπους, με πρωτοβουλία του ΕΑΜΝ πήραν μέρος στην ιδρυτική σύσκεψη οι αντιπροσωπείες από τις εξής οργανώσεις: μέλη της Κ.Ε. του ΕΑΜΝ, αντιπροσωπείες του ΕΑΜΝ Μακεδονίας και Πελοποννήσου, η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος ,ο Θεσσαλικός Ιερός Λόχος, η Αγροτική Νεολαία Ελλάδος, η Ενιαία Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλική Νεολαία, η Ενιαία Μαθητική Νεολαία, η Ένωση Νέων Αγωνιστών Ρούμελης, η Λαϊκή Επαναστατική Νεολαία, η Λεύτερη Νέα, Ελλάδος, η Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδος, Φιλική Εταιρεία Νέων.
Με την ίδρυση της ΕΠΟΝ οι οργανώσεις αυτές αυτοδιαλύθηκαν και συγχωνεύτηκαν στις γραμμές της.
Οι κύριοι σκοποί της ΕΠΟΝ σύμφωνα με την διακήρυξη ήταν
1). Η εθνική απελευθέρωση με βάση την ακεραιότητα της Ελλάδας.
2). Η εξόντωση του φασισμού τώρα και στο μέλλον και με οποιαδήποτε μορφή και αν παρουσιαστεί. Αποκατάσταση της Λαϊκής Κυριαρχίας έτσι που όλες οι εξουσίες να απορρέουν απ' την κυρίαρχη θέληση του Λαού και της νέας γενιάς.
3). Η καταπολέμηση των ιμπεριαλιστικών πολέμων και η υπεράσπιση της ειρήνης με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών και της αδελφικής συνεργασίας όλων των Λαών και Νεολαιών και ειδικά της Βαλκανικής.
4. Η υπεράσπιση των οικονομικών, πολιτικών, εκπολιτιστικών και μορφωτικών δικαιωμάτων και επιδιώξεων της νέας γενιάς (...)
5. Η Πανελλαδική σύσκεψη αποφασίζει την προσχώρηση της ΕΠΟΝ στο ΕΑΜ σαν εκπρόσωπος της νέας γενιάς, με συμμετοχή του αντιπροσώπου της στην ΚΕ του ΕΑΜ.
Στις γραμμές της ΕΠΟΝ οργανώθηκαν πάνω από 600000 νέες και νέοι . 35 χιλιάδες πέρασαν στον ένοπλο αγώνα κυρίως στον ΕΛΑΣ.
Προσωπικότητες που άφησαν αργότερα εποχή με την προσφορά τους στις τέχνες και στα γράμματα . Αναφέρουμε ενδεικτικά τον Μίκη Θεοδωράκη , τον Μάνο Χατζηδάκι , τον Γιάννη Ξενάκη, την Ελένη Γλύκατζη –Αρβελέρ, την Άλκη Ζέη τους σκηνοθέτες Γιώργο Σεβαστίκογλου,Νίκο Κούνδουρο, Μάνο Ζαχαρία , τους συγγραφείς Πέτρο Ανταίο, Αλέξη Πάρνη και τόσους άλλους .
Στην περιοχή μας πρωτοπόρος ήταν ο Κυριάκος Τσακίρης που είχε ιδρύσει τον Θεσσαλικό Ιερό Λόχο με δράση στις μεγάλες πόλεις της Θεσσαλίας, ο μετέπειτα πασίγνωστος λαογράφος Κίτσος Μκρής,(2) τα αδέλφια του , η Κυβέλη Ζημέρη η οποία έγινε αργότερα γυναίκα του , η μετέπειτα γνωστή μαέστρος Τερψιχόρη Παπαστεφάνου που την συναντάμε σε συναυλίες που οργάνωνε η ΕΠΟΝ με το πατρικό της όνομα Βολοβίνη , ο Νίκος Καβούρας, η Ελένη Κορμάζου και πολλοί άλλοι .
Από τις πρώτες μεγάλες κινητοποιήσεις που πήρε μέρος η ΕΠΟΝ με την ορμή της νιότης που διέθετε, ήταν ενάντια στην πολιτική επιστράτευση που προσπάθησε να κάνει ο δοσίλογος δοτός πρωθυπουργός Λογοθετόπουλος .
Πρώτη μέριμνα της ηγεσίας της ήταν η έκδοση νεολαιίστικης εφημερίας Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ. Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 22/3/1943 τρεις μέρες πριν την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821.
ΥΓ Σε κάθε περίπτωση δεν ξεχνάμε και πάντα μνημονεύουμε την δράση των δεκαενιάχρονων πρωτοπόρων Μανώλη Γλέζου και Απόστολου Σάντα που εξευτέλισαν τους Γερμανούς ναζί κατεβάζοντας την σημαία τους από την Ακρόπολη
1) Ο Παναγής Δημητράτος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς μετά από κάρφωμα δοσίλογου γειτονά του.
Το σπίτι που ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ επάνω , κάτω όπως είναι τώρα εγκαταλειμμένο 
