ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ

 

ΤΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΌΜΕΝΑ

της απελευθέρωσης του Βόλου

 

 

 

Μπροστά στην σημερινή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου . Αριστερά ο Καπετάνιος του 3ου Τάγματος Κώστας Θώμος και στο κέντρο ο Παναγιώτης Μήτσιου 

 

 

 

 

Κείμενο :  Απόστολος Κ. Αποστολάκης

 

»» Την Κυριακή θα γίνει στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου η επίσημη δοξολογία για την απελευθέρωση του Βόλου την οποία θα ακολουθήσει μνημόσυνο για όλα τα θύματα του φασισμού που έδωσε η πόλη μας.

Το μνημόσυνο γίνεται με πρωτοβουλία της Εθνικής Αλληλεγγύης , όλος ο λαός του Βόλου πρέπει να παρευρεθεί ««  ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 2^η έκτακτη έκδοση στις 20 Οκτωβρίου 44

 

 

 

Μετά  την ταπεινωτική αποχώρηση των Γερμανών και την θριαμβευτική είσοδο του ΕΛΑΣ στον Βόλο , η τοπική ηγεσία του ΕΑΜ δεν είχε να σκεφτεί μόνο τις πανηγυρικές εκδηλώσεις που θα ακολουθούσαν .

Έπρεπε να εμπεδωθεί στην κοινωνία της πόλης αλλά και της ευρύτερης περιοχής, κλίμα ασφάλειας, εμπιστοσύνης και να μην γίνουν πράξεις αντεκδίκησης. Η τοπική ηγεσία  ανέθεσε χρέη φρούραρχου στον Καπετάνιο του 54ου Συντάγματος Θανάση Κουφοδήμο (Πηλιορείτη) και παράλληλα έδωσε εντολή στην Πολιτοφυλακή του Φώτη Συρνιώτη να μην επιτρέψει καμία παρεκτροπή . Το ΕΑΜ επεδίωξε να καταδείξει ότι πίστευε στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στην οποία συμμετείχε με έξι υπουργούς και ότι θα σεβασθεί τις συμφωνίες και ιδιαίτερα την τελευταία της Καζέρτας .(1)

 

Ο Φώτης Συρνιώτης

 

Μετά την μεγαλειώδη υποδοχή που επεφύλαξε ο κόσμος  στους τιμημένους Ελασίτες στην πλατεία Ελευθερίας, η εφημερίδα ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ του ΕΑΜ Βόλου την ίδια μέρα που περιέγραφε την υποδοχή(2) ,  καλούσε τον κόσμο να παραβρεθεί μαζικά στο μνημόσυνο για τους νεκρούς του αγώνα την μητρόπολη στον Άγιο Νικόλαο  την Κυριακή 22-10-44.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το μνημόσυνο δεν το οργάνωνε το ΕΑΜ αλλά η Εθνική Αλληλεγγύη η οποία ήταν μεν βραχίονας του, αλλά  πιο ανοικτή σε διαφορετικές απόψεις και δεν συζητούσε ανοικτά πολιτικά ζητήματα της μετακατοχικής εποχής . Είχε καταφέρει στα προηγούμενα χρόνια να προσεγγίσει πολλά άτομα της αστικής κοινωνίας του Βόλου και ιδιαίτερα γυναίκες . Έτσι βλέπουμε ότι στο παλλαϊκό μνημόσυνο με εντολή της ηγεσίας δεν κυριαρχούν πλακάτ του ΕΑΜ , του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ. 

 

Το Δημοτικό Θέατρο ο σεισμός του 1955 το τραυμάτισε σοβαρά και ο Δήμος του κατεδάφισε
 

 

 Το ίδιο και στην κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο απέναντι από το  σημερινό Δημοτικό Ωδείο όπου ήταν το μνημείο τότε μπροστά στο κατεδαφισμένο αργότερα λόγω σεισμών Δημοτικό Θέατρο .

 

 

 

 

Παρόντος του μητροπολίτη Ιωακείμ  χιλιάδες κόσμου παρακολούθησαν την κατάθεση στεφάνων και στο τέλος της μία μικρή παρέλαση αγωνιστών του ΕΛΑΣ.

 

 

 

 

 

 

 

 

Συμμαχική αποστολή. Αριστερά ο Νίκος Δουνδουλάκης και δίπλα του ο Άγγλος επικεφαλής Ερρίκος Χιλ. Δεξιά ο Συνταγματάρχης Ιατρούλης με τον μικρό του γιο Σωτήρη.

Χαροκαμένες μάνες, γυναίκες, αδελφές.

Χωρίς πολλά πλακάτ και συνθήματα πάλι . Το ΕΑΜ έδινε εξετάσεις σύμπνοιας και τις κέρδιζε. Μέχρι και οι αμέτοχοι στην αντίσταση απόστρατοι αξιωματικοί έδιναν συγχαρητήρια στον ΕΛΑΣ (φωτο 9 )

Το απόγευμα της ίδιας μέρας εκατοντάδες Επονίτες ξεχύθηκαν στους δρόμους και καθάρισαν την πόλη.

 

Ένα άλλο παραλειπόμενο της απελευθέρωσης ήταν η σωτηρία των βασικών υποδομών της πόλης και ιδιαίτερα του λιμανιού . Η μετακατοχική προπαγάνδα  ισχυρίζεται ότι το λιμάνι και τα εργοστάσια σώθηκαν λόγω της παρέμβασης που έκανε ο Γερμανός επιχειρηματίας και πρόξενος ΕΛΜΟΥΝΤ ΣΕΦΕΛ . Η αλήθεια όμως είναι μισή .

 

 Σίγουρα ο Σέφελ ήθελε στην μετακατοχική Ελλάδα να συνεχίσει τις εμπορικές δραστηριότητες που είχε προπολεμικά και τον συνέφερε να μην υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή  . Σίγουρα ήθελε να δώσει εξετάσεις και στο ΕΑΜ που κυριαρχούσε στην κοινωνία του Βόλου, ότι ενδιαφέρθηκε για την πόλη που του έδωσε ευκαιρίες και πλούτη. .Τον ενδιέφερε να κτίσει μία εικόνα μεταπολεμική σαν τον Γερμανό φιλέλληνα που αγαπούσε και τις δύο πατρίδες του . Ίσως να είναι και έτσι . Οι Γερμανοί όμως είχαν αποφασίσει να καταστρέψουν ότι μπορούσαν στην πόλη που τους έδιωξε τόσο ταπεινωτικά .

Ας δούμε τι γράφει αργότερα σε σημείωμα που δημοσιεύτηκε σε τοπική εφημερίδα  ο επιτελάρχης της 1^ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ μόνιμος Ταγματάρχης του στρατού Δημήτρης Μπαλής.

 

 

»»  Γιατί όμως οι Γερμανοί άφησαν ανέπαφο το ηλεκτρικό εργοστάσιο; Γιατί δεν κατέστρεψαν το εργοστάσιο των Τσιμέντων, Σιδηροδρομικού σταθμού, το Γκλαβάνη, του Παπαγεωργίου και μια άλλη σειρά άλλων εργοστασίων; Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων και μαζί με αυτούς και πολλοί άλλοι Βολιώτες και σήμερα αγνοούν πώς και διατί διεσώθησαν τα εργοστάσιά τους. Το αποδίδουν σε διάφορες αιτίες και μερικοί στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πόλη του Βόλου διαφόρων Γερμανών. Και όμως κανείς Γερμανός δεν πρόδωσε την πατρίδα του, χάριν του Βόλου. Προς μεγάλη τους τιμή ήταν τίμιοι πατριώτες και εξυπηρέτησαν τα συμφέροντα της πατρίδας τους.»»

Είναι καθαρό ότι ο Μπαλής χωρίς να λέει ονόματα ,αντικρούει με ευγενικό τρόπο τον μύθο που κτίστηκε μετακατοχικά γύρω από το πρόσωπο του ΣΕΦΕΛ.

Γράφει παρακάτω….

 

»» Δύο νεκροί αντάρτες ιππείς και ένας τραυματίας πότισαν με το αίμα τους το χώμα της Μελίας για να διασωθούν τα μηχανήματα των εργοστασίων του Βόλου. Εκεί στη Μελία διόλου συμπτωματικά κατεστράφησαν τα εκρηκτικά υλικά και εξοντώθη τελείως το γερμανικό απόσπασμα που ήρχετο στο Βόλο για να παρασκευάση τα εκρηκτικά γεμίσματα των εργοστασίων διά να πυροδοτηθούν όταν θα έφευγαν οι Γερμανοί. Πολλούς μήνες πρωτύτερα είχαν προπαρασκευάσει την ανατίναξη των κρηπιδωμάτων .(σ.σ. εννοεί το λιμάνι )»»

Αφού αναφέρει ότι δύναμη από δύο ίλες ιππικού με διοικητή του 1^ου συντάγματος της θρυλικής ταξιαρχίαςτου Θεσσαλικού ιππικού, Σπύρο Γερασιμίδη (3)και τον καπετάνιο Περ. Παπαδημητρίου (ΙΤΑΜΟΣ) είχαν στήσει την ενέδρα,  συνεχίζει …

»» Απώλειες νεκροί αντάρτες δύο, οι Συμεών Παπαδόπουλος και Απόστολος Φασούλας από την Ευξεινούπολη, τραυματίας ο Ματθαίος από τη Λάρισα. Νεκροί Γερμανοί 44, 22 αιχμάλωτοι, το όλον 66. Από τους αιχμαλώτους μάθανε οι αντάρτες ότι η μεγάλη έκρηξη που έγινε στο πεδίο της μάχης προήλθε από την ανατίναξη 550 κιλών δυναμίτιδας που είχαν στο ένα αυτοκίνητο και ότι το απόσπασμα των 66 Γερμανών στρατιωτών κατηυθύνετο στο Βόλο για να προπαρασκευάσει την καταστροφή των εργοστασίων του Βόλου. Ποίων όμως εργοστασίων δεν εγνώριζον οι αιχμάλωτοι. Ο επικεφαλής αξιωματικός που σκοτώθηκε είχε τις σχετικές εντολές»»

Το ίδιο περιστατικό περιγράφει στην Κολιού και ο γνωστός γιατρός Βαγγέλης Γουλιανός που ήταν τότε διοικητής σε μία από τις δύο ίλες.

Προσπάθεια  να μην υπάρχουν μεγάλες καταστροφές είχαν κάνει και οι Γερμανοί αντιφασίστες που είχαν ενταχθεί στον ΕΛΑΣ (4)και έριχναν προκηρύξεις στους συμπατριώτες τους να μην κάνουν καταστροφές (φωτο 14-15)

Αλλά και ο ατρόμητος δυναμιτιστής   Νίκος Κρασούλης(Πιπίνος)(5) όταν ο Βόλος γλεντούσε και μεθούσε με την χαρά της νίκης, αυτός και οι άντρες του αποναρκοθετούσαν  ότι είχαν προλάβει η Γερμανοί να προετοιμάσουν  .Σε μία τέτοια επιχείρηση μάλιστα  έχασε το ένα του μάτι.

Στα παραλειπόμενα πρέπει να αναφέρουμε και την συμβολή του τοπικού ΕΑΜ  στον απόλυτα επιτυχή βομβαρδισμό του λιμανιού από αεροπλάνα της RAF SA( Νότιας Αφρικής). Σε συνεργασία με τον Ελληνοαμερικανό στρατιωτικό σύνδεσμο Νίκο Δουνδουλάκη(ΛΕΥΤΕΡΗΣ) έδωσαν ακριβή στοιχεία και συντεταγμένες στους πιλότους των συμμαχικών αεροπλάνων . Τα αεροπλάνα εφορμούσαν από του Παπαστράτου και ξέροντας ακριβώς στα πόσα μέτρα ήταν το λιμάνι με τα Γερμανικά πλοία, τα έπληξαν με χειρουργική ακρίβεια .(6)

 

Υ.Γ.Σωστά ο σπουδαίος ιστορικός ΈΝΤΟΥΑΡΤ ΚΑΡ αντικρούει στο βιβλίο του : ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ;  έναν παλαιότερο συναδελφό του ιστορικό (ΚΑΡΛΑΥΛ) που διετύπωσε το αξίωμα ότι….

 »»  ιστορία είναι η βιογραφία των μεγάλων ανδρών «« 

… όμως στην Ελλάδα επικράτησε η άποψη του δεύτερου . Ο Σέφελ τιμήθηκε με ονοματοδοσία δρόμου , για τον Παπαδόπουλο , τον Φασούλα και τον Ματθαίο δεν ακούσαμε τίποτα.  

Σημειώσεις 1) https://simea2016.blogspot.com/2021/09/blog-post_25.html

2) https://simea2016.blogspot.com/2021/10/19-1944.html

3) https://simea2016.blogspot.com/2020/08/blog-post_26.html

4) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1379060885769148&id=349248072083773

5) https://simea2016.blogspot.com/2020/07/blog-post_22.html

6) Στις 11 Ιανουαρίου του 44, έγινε βομβαρδισμός στο λιμάνι του Πειραιά από Αμερικανικά και Βρετανικά Αεροπλάνα. Όπως  δείχνει η φωτογραφία  η αποτυχία των πιλότων είχε τραγικά αποτελέσματα .Αντί για το λιμάνι έριξαν τι βόμβες στις συνοικίες της πόλης και μάλιστα ημέρα χωρίς νέφωση . Εκατοντάδες νεκροί ,περίπου 900. Κάποιες πηγές ανεβάζουν υπερβολικά τον αριθμό των νεκρών σε 5000 χιλιάδες. Δεν δόθηκε καμία εξήγηση , καμία συγνώμη . Το γεγονός ουσιαστικά αποσιωπήθηκε για να μην θιγούν οι σύμμαχοι .

 

Πηγές: Νίτσα Κολιού, Γρηγόρης Ρέντης, Νίκος Στουρνάρας, Λάζαρος Αρσενίου , Δημήτρης Μπαλής, Μητροπολίτης Ιωακείμ, Χαράλαμπος Κ. Αλεξάνδρου, Εφημερίδα ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ  

 

Αν σας άρεσε το αφιέρωμα  ,δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας  για να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου.

 

 

Το δημοτικό θέατρο βόλου .Καταστράφηκε από τον σεισμό του 55

Ο Αντώνης Πατσιαντάς του Εργατικού ΕΑΜ.

Δεξιά οι συνδικαλίστριες Άννα Κότα και Αλίκη Λομβέρδου 

 

Ο Πηλιορείτης εκ μέρους του ΕΛΑΣ

 

 

 

 

Η ΕΠΟΝ καθάρισε τον Βόλο

 

 

 

 

Οι απόστρατοι εξέφρασαν τον θαυμασμό τους για τον ΕΛΑΣ

η αντιφασιστική προκήρυξη 

Στα Ελληνικά

ο βομβαρδισμός στο λιμάνι του Βόλου

Στον Πειραιά ήταν καταστρεπτικός για την πόλη