ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ

 

 

 

 

Η Βολιώτισσα   Τερψιχόρη  Βολοβίνη –Παπαστεφάνου 

Από την νεολαία της ΕΠΟΝ ΒΟΛΟΥ  στις μεγαλύτερες μουσικές αίθουσες  του κόσμου

Τέτοιες μέρες  πριν πέντε χρόνια έφυγε από την ζωή η πασίγνωστη μαέστρος Τερψιχόρη Παπαστεφάνου .

Την γνώρισε όλη η Ελλάδα στην δεκαετία του εξήντα μέσα από τις διασκευές για χορωδία σε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη .

Η Ελλάδα την έμαθε σαν μία χαρισματική μουσικό που κατάγονταν από τα Τρίκαλα γιατί ήταν η μαέστρος της πιο δημοφιλούς τότε χορωδίας στην Ελλάδα .

Στην πραγματικότητα  η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Βόλο όπου πήρε τα πρώτα μαθήματά στο πιάνο  σε Ωδείο του Βόλου .

  Στα νεανικά της χρόνια την βλέπουμε να συμμετέχει με το πατρικό της όνομα Βολοβίνη σε συναυλίες που οργάνωνε η ΕΠΟΝ Βόλου  η οποία καλύπτονταν  λόγω της παράνομης δράσης της από τον σύλλογο ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΙΑ ΝΕΩΝ ( Νίτσα Κολιού )

Μετά τον πόλεμο το 1947 συνέχισε τις σπουδές στο πιάνο και στα θεωρητικά στην Αθήνα στο Εθνικό Ωδείο με τον Μανώλη Καλομοίρη .

Το 1952 ο Μανώλης Καλομοίρης της πρότεινε να αναλάβει την διεύθυνση και αναδιοργάνωση  παραρτήματος του Εθνικού Ωδείου στα Τρίκαλα  .

 Μέσα σε τρία χρόνια η νεαρή Τερψιχόρη δημιούργησε τρεις  χορωδίες στην  Θεσσαλική πόλη . Παιδική , εφηβική και ενηλίκων. Σύνολο 150 ατόμων .

Η φήμη των Τρικαλινών χορωδιών  έφτασε σε όλη την Ελλάδα .

 Η πρώτη εμφάνιση έγινε στο Παλλάς της Αθήνας  τον Δεκέμβριο  του 1955 και προκάλεσε ενθουσιασμό και  διθυραμβικές κριτικές.

Κάποιοι μουσικοκριτικοί έγραψαν   για «φως εκ Τρικάλων».

Το 1963, η Χορωδία Τρικάλων συνεργάστηκε  με τον  Μίκη Θεοδωράκη  και διασκεύασε αρχικά τον Επιτάφιο του Ρίτσου  για χορωδία. Ήταν η  Τερψιχόρη Παπαστεφάνου που τόλμησε πρώτη να συμπράξει χορωδία με λαϊκή ορχήστρα. Από τους δυτικοσπουδαγμένους  της λόγιας μουσικής αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη .  

 

 Υπήρξε η πρώτη που τόλμησε και  μπόλιασε  το έντεχνο ελληνικό τραγούδι σε χορωδιακή μορφή.

Η χορωδία Τρικάλων  έγινε η πιο δημοφιλής στην Ελλάδα και άρχισε  ηχογραφεί δίσκους πάνω σε τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη, διασκευασμένα από την ίδια.

Ευτυχής συγκυρία που η  νεολαία Λαμπράκη  εκείνη την εποχή δημιούργησε  πραγματική πολιτιστική έκρηξη στην Ελλάδα  και μετέφερε μέσα από  μεταφερόμενα πικάπ την μουσική του Θεοδωράκη και της Παπαστεφάνου στα καφενεία και τελευταίου χωριού .

Εν το μεταξύ   είχε παντρευτεί τον Τρικαλινό Λεωνίδα Παπαστεφάνου ο οποίος υπήρξε αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ. Ο συμβολαιογράφος σύζυγος υπήρξε ο πιο  πολύτιμος συμπαραστάτης της

«Ήταν ένα θαύμα κοιταγμένο πολύπλευρα», λέει η Τ. Παπαστεφάνου, αναφερόμενη στην περίφημη, ιστορική -και καλλιτεχνικά και κοινωνικοπολιτικά Χορωδία Τρικάλων. Στη μελαγχολική ατμόσφαιρα της δεκαετίας του '50 στις θεσσαλικές πόλεις, για άτομα της δικής μου ευαισθησίας, υπήρχαν δύο επιλογές» 'Η θα βούλιαζες μέσα στην κατάθλιψη και στην αδράνεια, ή θα οπλιζόσουνα με δύναμη για κάτι δημιουργικό. Διαλέγοντας τη δεύτερη επιλογή, δημιουργήθηκε με πολλή προσπάθεια το θαύμα της Χορωδίας Τρικάλων. Παράδειγμα και ερέθισμα και για άλλες μικρές ή μεγάλες πόλεις. Με τις χορωδιακές μου διασκευές στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη γεννήθηκε κάτι καινούριο. Η μεταφορά του έντεχνου τραγουδιού σε χορωδιακή μορφή. Έτσι άρχισε ο μύθος της Χορωδίας Τρικάλων».

Αυτά γράφει ίδια στο βιβλίο της «Ο μύθος μιας χορωδίας» (εκδόσεις «Προσκήνιο»):

Την πολιτιστική όμως άνοιξη  εκείνης της εποχής την σταμάτησε η στρατιωτική χούντα του 67 με απαγόρευση κάθε μουσικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και άλλων μορφών τέχνης . ποίηση , γραπτός λόγος .κλπ

Η Τερψιχόρη  βρίσκει διέξοδο και αρχίζει να μελοποιεί έργα μεγάλων μας ποιητών τα οποία ηχογράφησε μετά το 1974. Τα έργα της είναι: «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» του Πάνου Παναγιωτούνη, «Αδούλωτη» της Έλλης Παπαδημητρίου, «Άσμα ασμάτων» σε μεταγραφή Γιώργου Σεφέρη, «Πρελούδια» ποιήματα του Νικηφόρου Βρεττάκου, «Πόλεμος και Ειρήνη» του Γιάννη Ρίτσου και ένα ορχηστρικό «Καϋμοί στη γειτονιά».

Παράλληλα έγραψε και δική της μουσική και τραγούδια με πιο αντιπροσωπευτικό κατά τη γνώμη μας το  ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ. https://www.youtube.com/watch?v=KQJkU8VNkLY&t=15s σε ποίηση Νικηφόρου Βρετάκου.

Ο πολιτισμός της χώρας μας της οφείλει πολλά .

Εκτός από την μεγάλη μουσική παρακαταθήκη που μας κληρονόμησε, τα χνάρια της στην μουσική ακολούθησε και η κόρη της Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου πασίγνωστη πιανίστα με καριέρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό .

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΝΙΚΗ

      

Απαντώντας στην ανακοίνωση του κόμματος ΝΙΚΗ, ο Σύλλογος Ιστορίας και Μνήμης Εθνικής Αντίστασης δηλώνει τα εξής:

-Και μόνο το ότι αντέδρασαν  στην παρέμβασή μας εκπρόσωποι των ακροδεξιών κομμάτων (Ελληνική Λύση, ΝΙΚΗ, Σπαρτιάτες)  δικαιώνει την αντίδρασή μας, ως δημοκρατικών πολιτών,  σε μία απαράδεκτη ομιλία την ημέρα του μνημοσύνου των 115 αθώων εκτελεσμένων από τον Γερμανικό στρατό κατοχής. Η 18^η Δεκεμβρίου είναι ημέρα μνημόνευσης και όχι ευκαιρία για καπηλεία της μνήμης των νεκρών. Τα πολιτικά και κομματικά λογύδρια είναι για άλλους χώρους.

-Ο ΣΙΜΕΑ θα ασκεί πάντα καλοπροαίρετη κριτική προς όλες τις κατευθύνσεις, με παρρησία και τεκμηριωμένο λόγο, χωρίς συνθηματολογίες, με βάση πάντα την ιστορική αλήθεια. Αισθανόμαστε συνεπώς υπερήφανοι για την υπεύθυνη στάση μας. Δεν πολιτικολογήσαμε, παρά επισημάναμε ότι ο ομιλητής κάνει κατάχρηση χρόνου και χώρου. Χαρακτηρίσαμε άτοπο και καταχρηστικό τον συγκεκριμένο λόγο, χωρίς να θίξουμε την προσωπικότητα του ομιλητή.

-Το ότι ο ομιλητής ανέφερε την συμμετοχή 25 ανδρών της Δράκειας στην Αντίσταση χωρίς να αναφέρει την οργάνωση στην οποία συμμετείχαν, έδειξε από την αρχή τις προθέσεις του. Ο ομιλητής όφειλε να σεβαστεί την παράδοση των τελευταίων δεκαετιών, όφειλε να μην επιδοθεί σε προεκλογικού τύπου ομιλία. Από την πλευρά μας, πληροφορούμε τόσο τον ομιλητή όσο και τους εκπροσώπους της ΝΙΚΗΣ ότι στη Μαγνησία υπήρχε μία και μόνη αντιστασιακή οργάνωση που λέγονταν ΕΑΜ, με το στρατιωτικό του σκέλος, τον ΕΛΑΣ. Αυτό, για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.

-Δεν αντέδρασε μόνο ο εκπρόσωπος του ΣΙΜΕΑ. Διαμαρτυρήθηκαν και ο εκπρόσωπος της Περιφέρειας Θεσσαλίας περιφερειακός σύμβουλος κ. Νίκος Ντίτορας, η εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ κα. Ντίνα Βαΐτση, καθώς και η δημοτική σύμβουλος του συνδυασμού ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΟΛΟ κα. Φωτεινή Κοκκινάκη. Εμείς ακουστήκαμε καλύτερα στον ομιλητή, αφού με στεντόρεια φωνή δείξαμε την ευαισθησία μας στην ιστορία.  Άλλωστε, η ιερότητα ενός χώρου διαφυλάσσεται με την αξιοπιστία των λεγομένων και πραττομένων στον χώρο αυτό.

-Περί ‘ιδεοληψιών και δικτατοριών του προλεταριάτου’: Ο ΣΙΜΕΑ είναι σύλλογος ιστορίας που ανανεώνει τη συζήτηση για θέματα της δεκαετίας του 1940, παρουσιάζοντας το έργο σύγχρονων έγκριτων επιστημόνων ιστορικών και καταξιωμένων πανεπιστημιακών δασκάλων, συχνά σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Τα έργα και οι ημέρες της 8ετούς πορείας του ΣΙΜΕΑ αποτελούν την καλύτερη απόδειξη για την σοβαρή, ανεξάρτητη και ακομμάτιστη παρουσία του.

-Περί ‘ευπατριδών’: Ευπατρίδης δεν είναι ο πατριδοκάπηλος και ο διχαστικός, αλλά ο άνθρωπος που προσπαθεί να συγκεράσει, να συνενώσει τις δυνάμεις του τόπου για το κοινό καλό, με αλληλεγγύη και ανθρωπισμό.

 

 

 

ΔΡΑΚΕΙΑ 24

 

 

 

 

 

Ο ΣΙΜΕΑ τίμησε χθες με πολυμελή αντιπροσωπεία το μνημόσυνο των 115 δολοφονημένων στη Δράκεια Πηλίου, στις 18 Δεκεμβρίου 1943, από τον Γερμανικό στρατό.

Το στεφάνι του ΣΙΜΕΑ κατέθεσε το μέλος του συλλόγου Αντρέας Συκιώτης συνοδευόμενος από την πρόεδρο Αγγελική Νικολάου και τον Γραμματέα Απόστολο Κ. Αποστολάκη.

 

 

 

Είχε προηγηθεί, μετά το τέλος της λειτουργίας στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου, το ιστορικό της ημέρας.

Δυστυχώς φέτος η επιλογή του ομιλητή ήταν ατυχής. Ο λόγος  του, μακροσκελής και φλύαρος,  δεν κούρασε μόνο, αλλά δημιούργησε αντιδράσεις, καθώς ήταν λόγος διχαστικός.

Με λόγο ισοπεδωτικό και απαξιωτικό για όλα τα κόμματα και τις κυβερνήσεις,  λόγο που παρέπεμπε σε λογική Κασιδιάρη, Βελόπουλου και του νεοσύστατου βυζαντινολάγνου κόμματος «Νίκη»,  προσπάθησε να δώσει μαθήματα ψευτοπατριωτισμού και ηθικοπαιδαγωγικής, ισομοιράζοντας τις ευθύνες «για την οικονομική και ηθική κατάπτωση της χώρας» και παροτρύνοντας να ακούσουμε τα διδάγματά του.

Κάτι σαν τους λόγους  του Μπέου, με ευγενικό όμως περιτύλιγμα.

Κάποιοι αντιδράσαμε για τον άτοπο και καταχρηστικό λόγο. Η μέρα και ο τόπος δεν προσφέρονται για ακροδεξιές λαϊκιστικές κορώνες.

Κάποιοι από τα ακροδεξιά κόμματα (Βελόπουλου, «Νίκης»  και ένας υποψήφιος των «Σπαρτιατών») τον υποστήριξαν και  μας προέτρεψαν να φύγουμε αν δεν μας αρέσει. Δεν τους κάναμε το χατίρι και έτσι ο ομιλητής αναγκάστηκε να τελειώσει το λογύδριό του.

Γνωρίζουμε τις καλές προθέσεις και τις προσπάθειες του τοπικού κοινοτικού συμβουλίου να αναδείξει τη σημαντική αυτή μέρα μνήμης και να τιμήσει τους νεκρούς πατριώτες της Δράκειας. Οτιδήποτε άλλο αμαυρώνει και εκτρέπει τον σκοπό των εκδηλώσεων. Ως σύλλογος για τη μνήμη της Αντίστασης και των θυσιών του λαού μας ελπίζουμε ότι δεν θα ξανασυμβεί.

Αξίζουν συγχαρητήρια στον Αναπτυξιακό και Πολιτιστικό Σύλλογο ‘’ Η ΔΡΑΚΕΙΑ ‘’ για την διοργάνωση των εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες μέρες στο μαρτυρικό χωριό και ιδιαίτερα στις ακούραστες αδελφές Λύτρα

 

 

ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟ

 

 

Κωστής Καρπόζηλος, Νικόλας Φιλάρετος,Πολυμέρης Βόγλης,Ιωάννα Λαλιώτου

 

 

 

Στην κατάμεστη αίθουσα του αμφιθέατρου ΣΑΡΑΤΣΗΣ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, παρουσιάστηκε χθες το βιβλίο του Κωστή Καρπόζηλου: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ Μία διεθνική ιστορία (1912-1974)

Το βιβλίο παρουσίασαν οι καθηγητές ιστορίας του Παν. Θεσσαλίας Ιωάννα Λαλιώτου και Πολυμέρης Βόγλης, οι οποίοι συνομίλησαν με τον συγγραφέα και τους παρευρισκόμενους φίλους μας .

Ευρηματικός ο διάλογος της Ιωάννας Λαλιώτου με τον συγγραφέα και κατατοπιστική η παρουσίαση της δράσης άγνωστων στο ευρύ κοινό πρωταγωνιστών του Ελληνικού Κομμουνισμού από τον από τον Πολυμέρη Βόγλη.

 

 

Η ιδιαιτερότητα του βιβλίου είναι η εστίαση στα πρόσωπα και στις γεωγραφικές περιοχές που έδρασαν και μας προτείνει μία νέα οπτική, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την δράση του Ελληνικού κομουνισμού στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.

Ο συγγραφέας τόνισε ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την προέλευση των ιδρυτών του Ελληνικού κομμουνισμού ( Εβραίοι της Θεσσαλονίκης Αβραάμ Μπεναρόγια , πρόσφυγες της πρώην Οθωμανικής Τουρκίας Νίκος Ζαχαριάδης .)

Η Οθωμανική και Ελληνική Θεσσαλονίκη ,οι προσφυγικές πόλεις της Ελλάδας Καβάλα , Βόλος , η Μόσχα ,οι Ελληνόφωνες κοινότητες της Μαύρης Θάλασσας στην περίοδο του Μεσοπολέμου , η συμμετοχή των αριστερών Ελλήνων στον Ισπανικό Εμφύλιο , η Μέση Ανατολή στα χρόνια του πολέμου , το Βουκουρέστι , η Τασκένδη των πολιτικών προσφύγων μετά τον εμφύλιο ,οι καπιταλιστικές μητροπόλεις Παρίσι ,Βερολίνο στα χρόνια της Χούντας, πλέκουν τον καμβά της διεθνικής ιστορίας του Ελληνικού κομμουνισμού .

ο

 

 Ο Γραμματέας του ΣΙΜΕΑ Απόστολος Κ.Αποστολάκης στο καλωσόρισμα

 

Είναι ένα βιβλίο εξαιρετικό, κατανοητό από όλους , ένα βιβλίο που δεν κουράζει τον αναγνώστη και αξίζει να διαβαστεί ακόμα και από αυτούς που έχουν γνώση της ιστορίας.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το τμήμα Ιστορίας ,Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας ( ΙΑΚΑ) και από τον Σύλλογο Ιστορίας Μνήμης Εθνικής Αντίστασης ( ΣΙΜΕΑ) 

 

Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Αντιπρόεδρος του ΣΙΜΕΑ Νικόλας Φιλάρετος και το καλωσόρισμα του κοινού ο Γραμματέας Απόστολος Κ. Αποστολάκης , ο οποίος ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους καθηγητές για την συμβολή τους στην γόνιμη συνεργασία που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια .