ΤΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΑΝΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ

 

 

 

 

ΤΑ ΦΕΒΡΟΥΡΙΑΝΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ

Κείμενο : Απόστολος Κ.Αποστολάκης

Για Δεκεμβριανά και Ιουλιανά έχουμε ακούσει πολλές φορές, για Φεβρουαριανά όχι και ίσως γιατί αφορούσαν μόνο τον Βόλο στο μακρινό 1921 .

Αφορούσαν ένα ξέσπασμα οργής διαδηλωτών  ενάντια στην αδικία και στις άσχημες συνθήκες διαβίωσης που βίωνε τότε η πλειοψηφία του κόσμου.

Η θρυαλλίδα για να ανάψει ο δυναμίτης της οργής, ήταν η μεγάλη αύξηση της τιμής του ψωμιού που έφτασε να φτάνει έως και στις δύο δραχμές η οκά (1), όταν το μεροκάματο κυμαίνονταν από επτά έως δεκατρείς δραχμές . ( Μια οκά ψωμιού ίση με  τρία περίπου  σημερινά φραντζολάκια )  

Είναι γνωστό ότι το πρώτο εργατικό  κέντρο στην Ελλάδα ιδρύθηκε στον Βόλο το 1908 σε μια προσπάθεια να συνενωθούν δυνάμεις που είχαν αρχίσει να οργανώνονται σε σωματεία ανά κλάδο, αλλά η δράση τους ήταν ασύνδετη.

 

 

Δεν μακροημέρευσε η προσπάθεια αυτή στον Βόλο παρότι ήταν  το παράδειγμα να οργανωθούν τέτοιες συλλογικότητες και στην υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και στην Οθωμανική τότε Θεσσαλονίκη αφού η πόλη είναι γνωστό ότι ελευθερώθηκε το 1912 . Η δράση του  εργατικού κέντρου Βόλου πέρασε από χίλια κύματα επειδή στις τάξεις του δεν υπήρχε σαφής πολιτικός και ταξικός προσανατολισμός  .Χαρακτηριστικό είναι ότι στα πρώτα βηματά του βοηθήθηκε και από προοδευτικούς αστούς που στην πορεία δεν συμμερίζονταν  τις ολοένα και περισσότερο ριζοσπαστικές ιδέες των εργατών .

Έτσι διαλύθηκε , επανασυστάθηκε , άλλαξε διοικήσεις και προσανατολισμούς και βρέθηκε να είναι  υποδεέστερο της Πανεργατικής Ένωσης που συνένωσε  δυναμικά στην οργανωσή της τους περισσότερους εργάτες, αλλά και αγρότες της περιοχής .

Συγκεκριμένο ιδεολογικό προσανατολισμό, η Πανεργατική δεν είχε καταφέρει ακόμα να παγιώσει, αφού από δημοσιεύματα της εποχής βλέπουμε να καλεί τον κόσμο στις 14 Δεκεμβρίου του 1916   »  Να προσέλθουν την 3^ηνμ.μ φέροντες μεθ’αυτών λίθους δια το ανάθεμα του προδότου και λαοπλάνου Ελευθερίου Βενιζέλου». 

Ήταν στην διάρκεια του 1^ου Παγκόσμιου πολέμου  που το ιερατείο στην Ελλάδα συντάχτηκε με την βασιλική οικογένεια στην διαμάχη της με τον Βενιζέλο . Ο βασιλιάς με τους Γερμανούς και ο Βενιζέλος με την συμμαχία Αγγλίας ,Γαλλίας και τσαρικής Ρωσίας. Της  γνωστής ως ΑΝΤΑΝΤ./Κινητοποιήθηκε όλος ο κλήρος προκειμένου να απαξιωθεί ο Βενιζέλος και να ηρωοποιηθεί  ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος του οποίου η γυναίκα ήταν αδελφή του Γερμανού αυτοκράτορα. 

Στο μεταξύ το εργατικό κίνημα του Βόλου όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα είχε αρχίσει τις προσπάθειες για πολιτική και κομματική έκφραση, αφού έβλεπε ότι στην βουλή υπήρχαν μόνο εκπρόσωποι μεγάλων τζακιών που μόνο τα συμφεροντά τους είχαν σαν κύρια προτεραιότητα. Τα πολιτικά τζάκια στον Βόλο και την περιοχή, ήταν οι Καρτάληδες , οι Τοπάληδες,οι  Κασσαβέτηδες,ο Λαναράς, ο Μπαλντατζής.

Οι συνθήκες είχαν ωριμάσει πλέον και  τον Σεπτέμβριο του 1918 αναγγέλλεται η ίδρυση τμήματος  Θεσσαλίας του Σοσιαλιστικού κόμματος Ελλάδας από τριάντα περίπου εργάτες οι οποίοι αντιπροσώπευαν διάφορα εργατικά σωματεία .

 

 

Η ενέργεια αυτή δεν πέρασε απαρατήρητη από τον διορισμένο νομάρχη Καλεύρα, αφού διαβάζουμε ότι μέσω των τοπικών εφημερίδων  απηύθυνε  σύσταση στους εργάτες να μην ανεχθούν την διείσδυση  ξένων στοιχείων στα  σωματεία τους .

Στα επόμενα χρόνια έγιναν πολλές απεργίες από την Πανεργατική και το Εργατικό Κέντρο με αιτήματα την καλυτέρευση των μισθών ,την μείωση της τιμής του ψωμιού,το οκτάωρο, αλλά και την μόρφωση των ίδιων και των παιδιών τους . 

Στα χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ του 1918 και 1921 η Πανεργατική πρωτοστατούσε σε δυναμικές κινητοποιήσεις με αποτέλεσμα να αναγνωρίζεται από τους εργάτες , αγρότες αλλά και μικροεπαγγελματίες, σαν η μοναδική δύναμη που μπορούσε να κινητοποιήσει τις μάζες .

Η μεγαλύτερη κινητοποίηση που έγινε ποτέ στην ιστορία του Βόλου ήταν στις 15 φεβρουαρίου 1921 με το παλιό ημερολόγιο ( 28 Φεβρουαρίου με το νέο που εφαρμόστηκε αργότερα ).Έμεινε για πολλά χρόνια  στην μνήμη των Βολιωτών σαν τα ΦΕΒΡΟΥΡΙΑΝΑ φωτο 9

 

 

 Η συγκέντρωση έγινε στην συμβολή των οδών  Δημητριάδος και Αλονήσου μπροστά στα γραφεία της Πανεργατικής με ομιλητές τον  Γ.Γραμματέα Θωμά Αποστολίδη (2), τον καπνεργάτη Σπ.Σταυράκη (3)και τον πασίγνωστο τότε συνδικαλιστή Αβραάμ Μπεναρόγια Εβραίο της Θεσσαλονίκης και ιδρυτή της Φεντερασιόν(4) η οποία  υπήρξε το πρόπλασμα για την δημιουργία του ΣΕΚΕ ( από το 1924 ΚΚΕ)

Η συγκέντρωση εξελίχθηκε όχι απλώς σε συλλαλητήριο, αλλά σε ένα οργισμένο ποτάμι που δεν μπόρεσαν να ελέγξουν  οι διοργανωτές, αλλά ούτε η χωροφυλακή και ο στρατός που κλήθηκε να βοηθήσει την κατάσταση .

Διαβάζουμε στις εφημερίδες τις εποχής ότι ένας χείμαρρος λαού από 6 έως 10 χιλιάδες άτομα ( ο πληθυσμός του Βόλου τότε δεν ξεπερνούσε τις 30 χιλιάδες ) ξεχύθηκε στους δρόμους της Δημητριάδος ,Ιάσονος ,Ερμού και της σημερινής παραλίας, σπάζοντας βιτρίνες καταστρέφοντας μαγαζιά .

 Πρωτοφανή για την πόλη αλλά και για όλη την Ελλάδα περιγράφει η εφημερίδα Θεσσαλία δύο ημέρες μετά τα γεγονότα . ‘’ Ενώ τίποτα δεν προμήνυε για την εξέλιξη , με ταχύτητα αστραπής εξερράγη μία τρομερά καταιγίς ήτις επί ώρας και μέχρι την επόμενη 9^η πρωινή, σάρωσε τα πάντα και άφησε πίσω της συντρίμμια ‘’. 

Όλο σχεδόν το κέντρο του Βόλου έπαθε μεγάλες καταστροφές .Μαγαζιά , βιοτεχνίες , σπίτια , ξενοδοχεία , καφενεία . Μόνο το καφενείο  του Κυρίτση γλύτωσε επειδή εκεί σύχναζαν εργάτες και ο ιδιοκτήτης του  είχε την πρόνοια  να κρεμάσει ένα κόκκινο πανί .

Ανάμεσα στα σπίτια που λιθοβολήθηκαν ήταν τα σπίτια του Κλ.Καρτάλη .Κ.Γκλαβάνη  , Σπυρίδη που βρίσκονταν  στην παραλία.

Γράφει ανάμεσα σε πολλά άλλα ο γνωστός Τάκης Οικονομάκης ‘’ Η προχθεσινή νύχτα ήτο άκρως επικίνδυνος ,διότι υπήρχε φόβος μήπως διάφορα άτακτα στοιχεία επωφελούντο της καταστάσεως και προέβαινον εις νυκτοκλοπάς και διαρρήξεις, αλλά ευτυχώς ουδέν συνέβη’’   

Για χρόνια παρέμεινε το ερώτημα για ποιο λόγο έγιναν όλα αυτά .

Οι εφημερίδες που ελέγχονταν από τους κατέχοντες προκειμένου να παρουσιάσουν την Πανεργατική ως ανεύθυνη, έγραφαν ότι το πλήθος οργίστηκε επειδή δήθεν την ώρα που μιλούσε ο Μπεναρόγια, στο απέναντι σπίτι ένα κοριτσάκι έπαιζε πιάνο. 

Ο Μπεναρόγια εξιστορώντας ο ίδιος τα γεγονότα μετά την αποφυλάκισή του,  περιγράφει ότι την ώρα του που άρχισε η πορεία και περνούσαν μπροστά από το μακαρονοποιείο του Σκαρίμπα, οι διαδηλωτές  χλευάστηκαν  από τους ιδιοκτήτες του οι οποίοι είχαν έγκλειστους τους εργάτες τους μέσα στην βιοτεχνία  .Μια επιτροπή απαίτησε να αφεθούν οι εργάτες να λάβουν μέρος στην διαδήλωση . Ακολούθησε λεκτικός καβγάς με αποτέλεσμα κάποιοι θερμόαιμοι  να σπάσουν πόρτες παράθυρα και τζάμια . Από εκεί ξεκίνησε ανεξέλεγκτη η οργισμένη και τυφλή διαδήλωση που άφησε τραύματα στις μνήμες του κόσμου.

Μάταια φώναζε ο Μπεναρόγια. ‘’Σας συγχαίρω για την αγανακτησή σας αλλά σταματήστε, εμείς οργανώνουμε την κοινωνία επί νέων βάσεων και έχουμε ανάγκη δημιουργίας και όχι καταστροφής’’

Το Εργατικό Κέντρο Βόλου συμμετείχε σε ισχνό  αντισυλλαλητήριο που οργανώθηκε κυρίως από τους καταστηματάρχες την επόμενη ημέρα και εξέδωσε ψήφισμα αποδοκιμασίας. Έδειχνε έτσι καθαρά ότι ήταν αντίθετο με την Πανεργατική. 

Την επομένη έγιναν 119 συλλήψεις και βέβαια των διοργανωτών συλλαλητηρίου .Μπεναρόγια , Θ.Αποστολίδη, ,Σπ.Σταυράκη , Κώστα Θέο, Ραφαήλ, Βασ.Κανάβα , Κ.Μαράβα .Αντ.Σαρόγλου , Σαμπετάι Λεβή  και πολλών άλλων. Η Πανεργατική μιλούσε για 300

Ήταν μία προβοκάτσια τα γεγονότα; η ήταν ένα τυχαίο γεγονός που το ξεκίνησαν κάποιοι θερμοκέφαλοι ; Ποτέ δεν αποδείχτηκε .

Η Πανεργατική χρέωσε τα έκτροπα στην χωροφυλακή και στον στρατό ‘’ Αν ο στρατός και οι χωροφύλακες έδειχναν διάθεση να εμποδίσουν τα έκτροπα ,ασφαλώς τίποτα δεν θα γίνονταν ‘’Διατύπωνε  ακόμα την υπόνοια ότι όσοι έριξαν τις πρώτες πέτρες ήταν βαλτοί  για να δυσφημήσουν την διαδήλωση. Συμβαίνουν συχνά και σήμερα τέτοιες προβοκάτσιες .

Το 1924 οι διασπασμένες συνδικαλιστικές δυνάμεις της ήδη απαγορευμένης από το 1922 Πανεργατικής και του Εργατικού κέντρου, συγχωνεύθηκαν στο Πανεργατικόν Κέντρον Βόλου με αναγνώριση του πρωτοδικείου Βόλου ( απόφαση  550/19.8.1924).

 

Υ.Γ Τα ΦΕΒΡΟΥΡΙΑΝΑ του 1921 καμία σχέση δεν έχουν με το αυριανό συλλαλητήριο που ΜΟΝΟ και ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ  αίτημα πρέπει να έχει την απόδοση δικαιοσύνης στο έγκλημα των Τεμπών . Τα κόμματα και οι συνδικαλιστικές παρατάξεις δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καπηλευτούν την μεγάλη συγκέντρωση που σίγουρα θα γίνει με την αυθόρμητη προσέλευση του κόσμου . 

Σε κάθε περίπτωση όλοι , όλοι μας οφείλουμε να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας σε προβοκάτορες και σε ανεύθυνους θερμοκέφαλους.

 

 

Σημειώσεις :1) Η οκά Οθωμανικός τρόμος μέτρησης βάρους, αντιστοιχούσε σε 1282 γραμμάρια και το δράμι σε 3,205 γραμμάρια. Καταργήθηκε στην Ελλάδα το 1959.

2)Ο Αποστολίδης εκλέχτηκε ΓΓ του ΣΕΚΕ αλλά διαγράφτηκε λόγω της διαφορετικής θέσης που είχε για το Μακεδονικό. Στην κατοχή διετέλεσε στέλεχος του ΕΑΜ και εκτελέστηκε τον Σεπτέμβριο του 44 από τους Γερμανούς.

3) Ο Σταυράκης 35 χρόνων ακριβώς ένα χρόνο μετά βρέθηκε κρεμασμένος στο κελί του.

 

    

 

 

 4)   Η Φεντερασιόν ιδρύθηκε το 1909(πλήρης επωνυμία στα ελληνικά Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης - Φεδερασιόν Σοσιαλίστα Οβραδέρα δε Σαλονίκι στα ισπανοεβραϊκά) ήταν μια μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της πόλης της Θεσσαλονίκης, με ιδρυτή και ηγέτη τον σοσιαλιστή Αβραάμ Μπεναρόγια, και μέλη σοσιαλιστές εργάτες.

Πηγές : Πηγές : Νίτσα Κολιού , Χαράλαμπος Χαρίτος Ηλίας Λεφούσης ,Κωστής Καρπόζηλος, Πληροφορίες από τα βιβλία των διδακτόρων ιστορίας Αντώνη Αντωνίου , Αντώνη Τσολάκη , Δημοτικό κέντρο ιστορίας Δήμου Βόλου (ΔΗΚΙ) εφ.ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ,ΘΕΣΣΑΛΙΑ WIKIPEDIA

  

 

        

ΕΒΡΑΙΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ

 

 

 

 

 

ΕΒΡΑΙΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ

Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης

Με αφορμή το έργο του Χανς Κράσα που ακούσαμε στην προχθεσινή συναυλία στο Πορφυρογένειο Αγριάς .(α)

............................................................................................................................

Είναι γνωστό ότι στα στρατόπεδα της ναζιστικής φρίκης ανάμεσα στα έξι εκατομμύρια νεκρών υπήρχαν και εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες καλλιτέχνες .

Ζωγράφοι , ποιητές, χορευτές, ηθοποιοί, μουσικοί.

Πολλοί από τους μουσικούς δεν οδηγήθηκαν στους θαλάμους αερίων για άμεση εξόντωση, γιατί αξιοποιήθηκαν από τα αρρωστημένα μυαλά των ναζιστών ποικιλοτρόπως.

Το κινηματογραφικό έργο του Ρόμαν Πολάνσκι Ο ΠΙΑΝΙΣΤΑΣ (2002)που προβλήθηκε και στα Ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια με πρωταγωνιστή τον Άντριεν Μπρόντι, υποψίασε το πλατύ κοινό για την τύχη των αιχμαλώτων Εβραίων μουσικών . Μας έμαθε την ιστορία του Πολωνο-εβραίου πιανίστα Βλαντισλάβ Σπίλμαν, ο οποίος κατάφερε να επιζήσει στο γκέτο της Βαρσοβίας χάρη στο καλό όνομα που είχε στους κύκλους της μουσικής και την εκτίμηση που του έδειξε ένας Γερμανός μουσικόφιλος λοχαγός .

 

 

Είχαν ειπωθεί περισσότερα στην τηλεοπτική σειρά που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία, Playing for Τime (Αναβολή για την Ορχήστρα) των σκηνοθετών Joseph Sargent και Daniel Mann (1980). Πρωταγωνιστούσε η διάσημη τότε Βανέσα Ρεντγκρέϊβ. Η πασίγνωστη ηθοποιός ήταν από τότε γνωστή και για τις αριστερές απόψεις της. 

 

 

Το σενάριο της τηλεοπτικής σειράς βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Εβραίας τραγουδίστριας και πιανίστριας Fania Fenelon.

Η Fania Fenelon ήταν από τους λίγους τυχερούς καλλιτέχνες που διασώθηκαν στο Άουσβιτς και της δόθηκε η ευκαιρία να περιγράψει τη ζωή της στο κολαστήριο αλλά και την δραστηριότητα και άλλων μουσικών που συμμετείχαν στις άλλες ορχήστρες του στρατοπέδου.

 

 

 

Ακόμα ένας μουσικός, ο Ιταλοεβραίος τενόρος Emilio Jani, δημοσίευσε την αυτοβιογραφική αφήγησή του με τίτλο :Η Φωνή μου με έσωσε, Άουσβιτς 180046. αλλά η περιπτωσή του ελάχιστα έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό.

Οι ορχήστρες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δημιουργήθηκαν με εντολές των SS, αφού ήταν γνωστό ότι η μουσική εκτός από την ψυχική απόλαυση που δημιουργεί στους ακροατές , βοηθούσε και στην αύξηση της παραγωγής στα εργοστάσια που λειτουργούσαν μέσα στα στρατόπεδα .

Πολλοί ανώτεροι ναζί αξιωματικοί είχαν κλασική μουσική παιδεία όπως και ίδιος ο Χίτλερ ο οποίος όμως αν και αντισημίτης και εξολοθρευτής των Εβραίων και Ρομά ( Τσιγγάνων) είχε στην συλλογή του δίσκους με εβραϊκές και τσιγγάνικες μελωδίες. Είχε ακόμα και του διάσημου Ρώσου συνθέτη Tchaikovsky( Τσαϊκόφσκι ) τον οποίο το ναζιστικό καθεστώς θεωρούσε παρακμιακό .

 

Πολλά από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είχαν τον δικό τους ύμνο σύμφωνα με τα αρχεία που διασώθηκαν. Οι μουσικοί δεν είχαν προλάβει όλοι βέβαια να πάρουν και τα όργανα μαζί τους και έτσι τα SS έκαναν πλιάτσικο σε όποιο ωδείο μπορούσαν, στα άδεια σπίτια των Εβραίων, αλλά και άλλων ομάδων που είχαν την ίδια τύχη με τους Εβραίους . Δηλαδή κομουνιστές ,Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι . (2)

 

 

Από τα αρχεία που έχουν διασωθεί γνωρίζουμε ότι στα τα στρατόπεδα των Mauthausen ,Auschwitz, Theresienstandt( TEREZIN ), Dahaou, Buchenwald, είχαν συχνές μουσικές δραστηριότητες .Διασώθηκαν πολλές φωτογραφίες, παρτιτούρες και πάρτες (3). Οι οικογένειες των αιχμαλώτων δώριζαν μουσικά όργανα (κυρίως βιολιά) που λόγω μικρού όγκου είχαν καταφέρει να κρύψουν στα λίγα εφόδια που τους επιτράπηκε να πάρουν μαζί τους .Αυτό το έκαναν κυρίως ελπίζοντας σε ευνοϊκότερη μεταχείριση, δηλαδή καλύτερη τροφή και απαλλαγή από βαριές καταναγκαστικές εργασίες. Σε κάθε περίπτωση πάντως από τις φωτογραφίες που έχουν διασωθεί είναι φανερό πως οι μουσικοί των στρατοπέδων ήταν υποσιτισμένοι, καχεκτικοί ,και δείχνουν δυστυχισμένοι.

 

 

Οι Γερμανοί ναζί εξανάγκαζαν τους μουσικούς Εβραίους( και Ρομά), να παίζουν μπροστά στους νεοεισερχόμενους αιχμαλώτους που μόλις είχαν φτάσει στα στρατόπεδα. Την ίδια ώρα γίνονταν και η επιλογή αν θα οδηγούνταν κατευθείαν σε θαλάμους αερίων η στα εργοστάσια που λειτουργούσαν .

Συνήθως η μουσική που παιζόταν στην περίπτωση αυτή ήταν λαϊκοφολκλορική από τα μέρη της καταγωγής των νεοεισερχομένων.Πολωνική Τσέχικη , Ουγγρική ,Ρουμανική , Ρώσικη,Τσιγγάνικη . Αυτό το επέβαλαν προκειμένου να τους κάνουν να πιστέψουν πως είχαν φτάσει σε όχι επικίνδυνο περιβάλλον και να οδηγηθούν αμέριμνοι στους θαλάμους αερίων ήρεμοι χωρίς τον κίνδυνο ανταρσίας .

Υπάρχουν όμως και μαρτυρίες ότι οι αιχμάλωτοι έπαιζαν μουσική και σαν πράξη αντίστασης και τραγουδούσαν τραγούδια ελπίδας και τραγούδια που μιλούσαν για τον έρωτα .Αυτά δηλαδή που τους έλλειπαν .

 

 

Παράλληλα αυτό είχε αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να δημιουργηθεί ένα αίσθημα αλληλεγγύης ανάμεσα στις εθνοτικές ομάδες που κρατούνταν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης .Οι Εβραίοι άρχισαν να βλέπουν τους Ρομά χωρίς το αίσθημα ανωτερότητας (που τους διακατέχει λόγω της θρησκείας τους (περιούσιος λαός ), αλλά και αντίστροφα οι Ρομά που στην ολοτητά τους ήταν χριστιανοί και ήταν διαπαιδαγωγημένοι με αντιεβραϊκό μίσος . Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως μέχρι την έναρξη του 2ου παγκόσμιου πολέμου οι περισσότεροι κρατούμενοι στα στρατόπεδα, ήταν πολιτικοί κρατούμενοι (κυρίως Γερμανοί κομμουνιστές) και τα τραγούδια που τραγουδούσαν ήταν στρατευμένα στην ιδεολογίας τους και μάλιστα μερικές φορές πολύ μαχητικά .

Αλλά και οι Έλληνες Εβραίοι κρατούμενοι, όπως μας πληροφόρησε πρόσφατα η Βολιώτισσα υψίφωνος Μαριάντζελα Χατζησταματίου μετά από πολυετή έρευνά της τραγουδούσαν : Κι εσείς παιδιά της λευτεριάς/ που μάθατε το δράμα/ ξοντώσετε τον φασισμό/ σας το αφήνω τάμα». Το τραγουδούσαν στον σκοπό του παραδοσιακού τραγουδιού και ήδη τροποποιημένο από το πολιτιστικό ΕΑΜ : ΑΧ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ΓΛΥΚΙΑ . https://www.youtube.com/watch?v=dEHL8a3rUCk

Είναι ίσως το πιο συγκλονιστικό μήνυμα που μας έστειλαν από τα κολαστήρια του Αουσβιτς – Μπιργκενάου Ολοκαυτώματος». Η Μαριάντζελα Χατζησταματίου συγκέντρωσε προφορικές μαρτυρίες επιζώντων Εβραίων στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

 

 

Ένας Εβραίος μουσικός που εξοντώθηκε στα στρατόπεδα των Γερμανών ήταν και ο Τσεχοεβραίος Χάνς Κράσα ο οποίος αν και δεν είναι πολύ γνωστός στο ευρύ Ελληνικό κοινό, τιμήθηκε με επιλογή έργου του (Thema con variazioni) από το εξαιρετικό κουαρτέτο εγχόρδων L’ANIMA . Αξίζουν συγχαρητήρια στους καλλιτέχνες που φιλοξενήσαμε πριν λίγες μέρες στο ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΕΙΟ ΑΓΡΙΑΣ .

‘’Ο Κράσα ανάμεσα στα άλλα έργα ,συνέθεσε και την περίφημη όπερα «Brundibar» για παιδιά, ερμηνευμένης από παιδιά που κατατροπώνουν τον κακό Μπρούντιμπαρ, ο οποίος χειρίζεται το κακόηχο όργανο της βαρβαρότητας. Γεννημένος στην Πράγα, σπούδασε στη Γερμανική Ακαδημία Μουσικής, όπου και γνωρίστηκε με τον Αλ. φον Ζεμλίνσκι, δάσκαλο και πνευματικό καθοδηγητή του. Αφοσιωμένος στον αγώνα της Τσεχοσλοβακίας για την ανεξαρτησία και λάτρης του εθνικού συνθέτη Λ. Γιάνατσεκ, μελετά τους Γάλλους ιμπρεσιονιστές Μιγιό και Ονεγκέρ αλλά και τους Σένμπεργκ, Βέμπερν και Μπάρτοκ. Ο κριτικός Εμίλ Βιλερμόζ τον συγκρίνει μαζί τους. Κλείστηκε αρχικά στο Τσέχικο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Theresienstadt Τερεζίν (3) τον Απρίλιο του 1942. Ήδη καταξιωμένος τον Αύγουστο του 1944 ολοκληρώνει το τελευταίο του έργο «Πασακάλια και Φούγκα» ακριβώς δύο μήνες προτού μπει στο τρένο για το Αουσβιτς όπου κάηκε στα απάνθρωπα κρεματόρια ‘’( πηγή: Κώστας Ζερμπίνης)

Με την περίπτωση της αξιοποίησης Εβραίων μουσικών από τους Γερμανούς ναζί, δυστυχώς καταρρίπτεται το αξίωμα ότι η μουσική σίγουρα διαπλάθει ευγενείς χαρακτήρες . Λέει σε συνέντευξη της η F. Fenelon : ‘Ο διοικητής του στρατοπέδου Kramer ξέσπασε σε κλάματα όταν παίξαμε το Oνειροπόλημα του Schumann. . Όταν κουραζόταν από τη δουλειά του, ερχόταν σε μας και άκουγε την μουσική μας. O Kramer έριξε στους θαλάμους αερίων 24.000 ανθρώπους.

Δυστυχώς ο αρρωστημένος φανατισμός ανεξάρτητα αν προέρχεται από θρησκευτικά ή ιδεολογικά αίτια, σαρώνει τα πάντα . Έχουμε πρόσφατο παράδειγμα από ΄επιστήμονα΄ το οποίο δημιούργησε αλγεινές εντυπώσεις.

ΣΗΜΕΊΩΣΕΙΣ : α) https://www.facebook.com/Porphyrogeneio/posts/pfbid0w44cgc1MiX2kkcy68mzCRASG3wLqFY3gwjh6LUzNCvGGFgcEXjRy4KPgPTNs7R5Dl

1) Δυστυχώς η ιστορική βιβλιογραφία είναι σχετικά φτωχή για το θέμα της εξόντωσης των Ρομά ,ομοφυλόφιλων και κομμουνιστών. Αυτοί δεν έχουν ισχυρά οικονομικά λόμπυ να χρηματοδοτήσουν έρευνες.

2) Παρτιτούρα, αυτά που έχει μπροστά του ο μαέστρος και αφορούν όλα τα όργανα της ορχήστρας ,πάρτες αυτά που έχουν οι επιμέρους μουσικοί σε μία ορχήστρα

3) Αρχικά, το Theresienstadt-Τερεζίν ήταν ένα θέρετρο διακοπών για τους Τσέχους ευγενείς. Βρίσκεται μέσα στο περίφημο φρούριο Theresienstadt, που χτίστηκε προς τιμήν της αυτοκράτειρας Μαρίας Τερέζα από τον αυτοκράτορα Ιωσήφ Β΄στα χρόνια της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας .

Μετά την προσάρτηση της Τσεχίας από την Γερμανία το 1938 με την σύμφωνη γνώμη Άγγλων και Γάλλων στην συμφωνία του Μονάχου, η Γκεστάπο μετέτρεψε το θέρετρο σε εβραϊκό γκέτο και στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, κρατούσε Εβραίους κυρίως από την Τσεχοσλοβακία, δεκάδες χιλιάδες Εβραίους που είχαν απελαθεί κυρίως από τη Γερμανία και την Αυστρία, καθώς και εκατοντάδες Ολλανδούς και Δανούς Εβραίους. Πάνω από 150.000 Εβραίοι στάλθηκαν στο στρατόπεδο Τερεζίν, συμπεριλαμβανομένων 15.000 παιδιών που κρατήθηκαν εκεί για μήνες ή και χρόνια πριν μεταφερθούν σε άλλα στρατόπεδα για εξόντωση

Άλλες πηγές:

http://holocaustmusic.ort.org

https://www.poiein.gr/ ,

εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,κοινοποιήστε το και δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας προκειμένου να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ κ.ΜΑΡΣΕΛ ΣΟΛΟΜΩΝ

 

 

 

 

 

Απάντηση του ΣΙΜΕΑ στο δημοσίευμα του προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου κ. Μαρσέλ Σολομών

Σε συνέντευξή του στην ιστοεφημερίδα ΓΕΓΟΝΟΤΑ (11-2-25) ο πρόεδρος της τοπικής Ισραηλιτικής κοινότητας, κ. Μαρσέλ Σολομών, εκφράζει την πικρία του προς τον ΣΙΜΕΑ διότι διαμαρτυρηθήκαμε δημόσια ( εδώ στην σελίδα μας 3-2-25) για την απουσία ονομαστικής αναφοράς στους πραγματικούς διασώστες των Εβραίων του Βόλου στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Διαμαρτυρηθήκαμε διότι τα τελευταία χρόνια συστηματικά ξεχνιέται το όνομα της αντιστασιακής οργάνωσης που συνέβαλε στην διάσωση, δηλαδή το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ. Απολογητικά αναφέρει ότι στον περσινό χαιρετισμό του ο ίδιος το ανέφερε. Πραγματικά έτσι είναι. Πέρυσι το ανέφερε αφού όμως είχαμε πρόπερσι διαμαρτυρηθεί και προειδοποιήσει δημόσια. Ξέρουμε ότι υπάρχουν δυνάμεις που δεν θέλουν να ακούγονται οι λέξεις ΕΑΜ –ΕΛΑΣ. Είναι αυτές που δεν αναγνώρισαν την ΕΑΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ και αποχώρησαν από τη Βουλή όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ την αναγνώρισε με νόμο το 1982. Δεν περιμένουμε όμως τέτοια στάση και από ορισμένους απογόνους των διασωθέντων Εβραίων συμπολιτών μας. Θεωρούμε ότι το ΔΣ της τοπικής Ισραηλιτικής κοινότητας όφειλε να είναι πιο προσεκτικό στη διατήρηση της ιστορικής αλήθειας και της συλλογικής μνήμης.

Σε ότι αφορά τον καλεσμένο ομιλητή, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι ο κ. Βιτάλ με την συνέντευξή του στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ την ίδια μέρα, είχε προϊδεάσει για τον φανατισμό του, όταν χαρακτήριζε «άθλια» την εκεχειρία στην πολύπαθη Παλαιστίνη, με την οποία ωστόσο όλες οι πλευρές είχαν ανακουφιστεί.

Στην ομιλία του δε ο κ. Βιτάλ αναφέρθηκε επιλεκτικά στα ιστορικά γεγονότα. Αγνόησε ότι όσοι παρευρισκόμαστε στο μνημόσυνο του ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ το κάνουμε για έναν και μόνο λόγο: για να τιμήσουμε τα έξι εκατομμύρια αφανισμένων Εβραίων από τα αρρωστημένα μυαλά της ναζιστικής θηριωδίας. Αντιεπιστημονική, τέλος, και αποκρουστική η αναφορά του ομιλητή, και μάλιστα καθηγητή ιατρού, σε αντισημιτισμό «γονιδιακής» προέλευσης! Ιδιαίτερα μάλιστα όταν το ακροατήριο περιλαμβάνει και μαθητές.

Σε κάθε περίπτωση ο ΣΙΜΕΑ, ως σύλλογος Ιστορίας και Μνήμης, θα συνεχίσει να τιμά τα έξι εκατομμύρια των αφανισμένων Εβραίων του Ολοκαυτώματος ανεξάρτητα από τις σύγχρονες πολιτικές του κράτους του Ισραήλ. Περαιτέρω αντιδικία με την τοπική κοινότητα δεν επιθυμούμε. Ας αφουγκραστούν μόνοι τους την κοινωνία.

Η προπέρσινη ανακοίνωση 5-2-23 του ΣΙΜΕΑ εδώ: https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid02RZieCHSrXpTdt7Les957RmrQLVuC5QFiHak2HCsK4ssvEnzStb3DhWanBeGWiPykl

Η ανακοίνωση του ΣΙΜΕΑ στις 3-2-25 εδώ

https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid02DctcZ2gpdnWi8qKrHJmmqQswTuGvbuVCkPjEP5ye98R7FyBPtBRjQQSMsyrmNYK4l

Το ΔΣ του ΣΙΜΕΑ

 

 

 

 Η ομιλία στην εκδήλωση