« η προσφορά προς την πατρίδα δεν αποτελεί κατάθεση σε τράπεζα για να ζητάμε τόκους» Μανώλης Γλέζος
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΟΝΤΖΩΡΛΟΣ
Ο Λαρισαίος ήρωας
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Ο Βασίλης Μποντζώρλος γεννήθηκε στην Αγιά το 1916 και τέλειωσε το Γυμνάσιο της Λάρισας το 1936.
Στην συνέχεια σπούδασε λογιστικά και οικονομικά σε σχολή της Θεσσαλονίκης από όπου αποφοίτησε το 1937 . Υπηρέτησε στον Ελληνικό στρατό σαν έφεδρος Ανθυπολοχαγός ειδικευόμενος σε τεχνικά –οχυρωματικά έργα . Μετά την κατάληψη της Αλβανίας από την Ιταλία το 1939 και εν όψει του πολέμου, συμμετείχε στην κατασκευή οχυρωματικών έργων στα σύνορα .
Στην διάρκεια του ΕλληνοΙταλικού πολέμου πήρε μέρος σαν διοικητής διμοιρίας μηχανικού κατασκευάζοντας γέφυρες για τις ανάγκες της Ελληνικής προέλασης . Πρεμετή –Τεπελένι –Κλεισούρα .
Μετά την ατιμωτική συνθηκολόγηση των στρατηγών του Μεταξά , αποστρατεύθηκε και γυρίζοντας στην Λάρισα εντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 1942 στο τοπικό ΕΑΜ . Για την δράση του προδόθηκε από δοσίλογους και αναγκάστηκε να καταφύγει στα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ .
Το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της αντάρτικης δράσης του το υπηρέτησε στο 1ο Τάγμα του 54ου Συντάγματος το οποίο είχε έδρας την ΚΕΡΑΣΙΆ Πηλίου με ακτίνα δράσης από τα ανατολικά της Λαμίας ,Φάρσαλα, όλη την Μαγνησία και το Μαυροβούνι του νομού Λάρισας .Το Σύνταγμα είχε καπετάνιο τον Πέτρο Πηλιορείτη σε όλη την διάρκεια της δράσης του (1)
Η αρχική δράση του Βασίλη Μποντζώρλου ξεκίνησε σαν διοικητής Λόχου που είχε έδρα το Καροπλέσι Καρδίτσας παίρνοντας μέρος σε αρκετές μάχες μέχρι την μεταθεσή του στο 1ο Τάγμα τον Ιανουάριο του 44.
Το 1ο τάγμα που εντάχθηκε ο Μποντζώρλος είχε περιοχή δράσης γύρω από το όρος ΟΘΡΥΣ (Γούρα) με δύναμη δράση 4 Λόχων, Λόχο Πολυβόλων , Διμοιρία εφόδου και Διμοιρία μηχανικού με 50 άντρες . Την μονάδα αυτή διοικούσε ο Βασίλης Μποντζώρλος με καπετάνιο τον Βαγγέλη Καρπέτη από την Νέα Ιωνία Βόλου.
Η μονάδα που διοικούσε ο Μποντζώρλος ήταν η πιο δραστήρια λόγω της ειδίκευσης που είχε και της γεωγραφικής θέσης που ήταν εγκατεστημένη . Συχνά έπρεπε να προχωρήσει σε δολιοφθορές και σαμποτάζ στην σιδ.γραμμή που περνούσε από Λιανοκλάδι και κατέβαινε στον Θεσσαλικό κάμπο με προορισμό την Λάρισα και Θεσσαλονίκη . Ήταν όλες επιχειρήσεις επικίνδυνες που απαιτούσαν ψυχραιμία και κυρίως γενναιότητα.
Με το Αγγλικό κλιμάκιο στρατιωτικών συμβούλων που ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή είχε σχέσης καλής συνεργασίας αλλά και καχυποψίας . Συνεργάστηκε με τον Υπολοχαγό Τόμας και τον Λοχία Κεν σε αρκετά σαμποτάζ -εκτροχιασμού Γερμανικών τρένων. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά όπως καταγράφηκαν στο αρχείο του διοικητή του Τάγματος Αλέκου Πολίτη (2)αλλά και από τον επιτελάρχη του Συντάγματος Γρηγόρη Ρέντη(3)
Στην γραμμή Λιανοκλάδι –Δομοκός στην θέση Στίρφακα-Καρυά , στην θέση ανάμεσα στους σταθμούς Δοξαρά –Ορφανά , στην γραμμή του Θεσσαλικού ανάμεσα στους σταθμούς Κοκκίνα –Ρήγαιον ( Μουσαφακλί και Αϊβαλί ),αλλά και άλλων .
Με τους Τόμας και Κεν εκπαίδευσαν και άλλους αντάρτες από το 1ο τάγμα στα καινούρια όπλα δολιοφθορών που έφερναν οι Άγγλοι
Ο Μποντζώρλος πρωτοστάτησε στην ανακάλυψη κρυμμένων πολεμοφοδίων σε σπηλιές που είχαν κρύψει οι Άγγλοι που πιθανά τα έκρυβαν για να τα χορηγήσουν σε παρακρατικές ομάδες της δεξιάς που είχαν κάνει την εμφανισή τους εκείνο τον καιρό στην περιοχή ( Τα γνωστά ΕΑΣΑΔ και οι Σούρληδες )
Τελικά ο αρχηγός της Αγγλικής αποστολής ΙΑΝ αναγκάστηκε να τα παραδώσει στο 1ο Τάγμα.
Μεγάλη ήταν και συμβολή του Βασίλη Μποντζώρλου στην ανατίναξη των μεταλλείων χρωμίτη(4) στον Δομοκό . Οι Γερμανοί που είχαν στερηθεί το μετάλλευμα μετά την δολιοφθορά που έγινε από τον ΕΛΑΣ στο μεταλλείο της Ερέτριας Φαρσάλων (Τσαγκλί), εντατικοποίησαν την εξόρυξη στον Δομοκό . Το μεταλλείο και οι εγκαταστάσεις φυλάγοντας πολύ καλά από Γερμανική δύναμη που έπρεπε πάση θυσία να το προστατέψει . Η επιχείρηση σχεδιάστηκε πολύ προσεκτικά με συνεργασία πολλών δυνάμεων του 1ου Τάγματος .
Μία δύναμη οκτώ αντρών από την διμοιρία που διοικούσε ο Μποτζώρλος με καπετάνιο τον Βαγγέλη Καρπέτη, έκοψε τα συρματοπλέγματα της μονάδας και εξουδετέρωσε τις νάρκες που είχαν τοποθετήσει οι Γερμανοί .Ο Λόχος πολυβόλων επιτέθηκε στην Γερμανική φρουρά , ομάδα δολιοφθορέων με τον Μποτζώρλο έκοψε κάθε επικοινωνία με άλλες Γερμανικές φρουρές που έσπευσαν να βοηθήσουν την φρουρά των Μεταλλείων.
Στην επιχείρηση πήραν μέρος και δύο διμοιρίες του 2ου Λόχου με διοικητή τον Αριστείδη Λαμπρούλη(5) που έκοψαν τον δρόμο της Γερμανικής βοήθειας στον μοναδικό τότε οδικό δρόμο που υπήρχε από τον κάμπο της Θεσσαλίας προς Λαμία και Αθήνα .
Μία ακόμα διμοιρία εφόδου που διοικούσε ο Βαγγέλης Καλέμης φύλασσε τον δρόμο κοντά στα μεταλλεία .
Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία όπως σχεδιάστηκε . Όσοι Γερμανοί διασώθηκαν εγκατέλειψαν τις εγκαταστάσεις του μεταλλείου και αποχώρησαν με μεγάλες απώλειες στην Λαμία .
Τριπλή ήταν η επιτυχία της αντάρτικης επιχείρησης.
1) Οι Γερμανοί στερήθηκαν το πολύτιμο μετάλλευμα που χρειάζονταν για τα κανόνια και τις μηχανές τους.
2) Σώθηκε Εθνικός πλούτος αφού μετά τον πόλεμο τα μεταλλεία ξαναλειτούργησαν όπως και αυτά τις Ερέτριας Φαρσάλων δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες μεταλλωρύχους.
3) Η σιδηροδρομική γραμμή Λαμίας –Λάρισας καταστράφηκε και χρειάστηκε αρκετές μέρες για να επισκευαστεί . Ο τρίτος στόχος εντάσσονταν στην επιχείρηση Κιβωτός του Νώε (Operation Noah's Ark) που σχεδίασε το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής σε συνεργασία με τον ΕΛΑΣ .
Το όνομα του Μποντζώρλου έμεινε στην ιστορία όπως και άλλων αξιωματικών του ΕΛΑΣ χωρίς βέβαια να ξεχνάμε τους χιλιάδες ανώνυμους απλούς αντάρτες που συμμετείχαν σε ανάλογες επιχειρήσεις
.
Σημειώσεις : 1) Για τον Πηλιορείτη εδώ > https://www.facebook.com/simea2016/posts/1395470260794877
2)Για τον Αλέκο Πολίτη εδώ > https://www.facebook.com/simea2016/posts/1479480362393866
3) Για τον Γρηγόρη Ρέντη εδώ > https://www.facebook.com/simea2016/posts/1410574745951095
4) Από τον χρωμίτη παράγεται το χρώμιο, μέταλλο ιδιαίτερα σκληρό κατάλληλο για την κατασκευή κανονιών και μηχανών.
5) Ο Αριστείδης Λαμπρούλης διετέλεσε για πολλά χρόνια Δήμαρχος Λαρισαίων .
Πηγές: Νίτσα Κολιού , Λάζαρος Αρσενίου, Γρηγόρης Ρέντης, Χαράλαμπος Σουβλής ,Αρχείο Αλέκου Πολίτη που ευγενικά μας παραχώρησε ο γιός του Γιώργος, Εισήγηση Αναστάσιου Μποντζώρλου σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Λάρισα το 2004 από την Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Νομού Λάρισας .
