Σαν σήμερα 1944: Στην μνήμη της δεκαεξάχρονης Αντωνίας που δεν πρόλαβε να χαρεί την ζωή
....................................................................................................................................
Οικογένεια Αθανασίου Ιατρούλη
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
Ο πατέρας Αθανάσιος Ιατρούλης ήταν στρατιωτικός καριέρας με πλούσια δράση από τον καιρό των Βαλκανικών πολέμων . 
Πήρε μέρος σαν υπαξιωματικός στις μάχες του Μπιζανίου και στον Ελληνοβουλγαρικό πόλεμο στις μάχες Λαχανά, Μπέλες, Κρέσνας, Τζουμαγιά . Διακρίθηκε για το θάρρος του και τιμήθηκε με το παράσημο του Φοίνικα.
Στην εμφύλια διαμάχη Βενιζελικών –Βασιλικών το 1916, συντάχθηκε με τους πρώτους και πολέμησε στο Μακεδονικό μέτωπο εναντίον πάλι των Βουλγάρων και Γερμανών .
Στην περίοδο των Μικρασιατικών πολέμων υπηρέτησε με τον βαθμό υπολοχαγού . Ήταν από τους Βeνιζελικούς αξιωματικούς που δεν απολύθηκαν από το στράτευμα το 1935 , εξαναγκάστηκε όμως σε παραίτηση το 1939 παρά την μεγάλη ανάγκη σε αξιωματικούς που διαφαίνονταν να παρουσιαστεί ενόψει του 2ου Παγκοσμίου πολέμου.
Ο Ιατρούλης γεννήθηκε το 1891 στο Στόμιο Λαρίσης και λόγω της στρατιωτικής του καριέρας έζησε σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας. Στην δεκαετία του τριάντα η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά τους εγκαταστάθηκαν οριστικά στον Βόλο από όπου ήταν η καταγωγή της .
Παραμερισμένος από το καθεστώς Μεταξά μετά την αποστρατευσή του εγκαταστάθηκε και ο ίδιος στον Βόλο, μένοντας άπραγος στον πόλεμο του σαράντα .
Ο μεγάλος γιός Νίκος είχε γίνει δεκτός στην σχολή Ευελπίδων το 1940 .
Ο Νίκος (γεν 1920) ήταν πρωτοετής στην σχολή και ήταν ένας από τους ηρωικούς Ευέλπιδες που με δική τους πρωτοβουλία μεταφέρθηκαν μέσω Λακωνίας στην Κρήτη, δίνοντας ηρωικές μάχες που έμειναν στην ιστορία . Σκοτώθηκε σε μάχη κοντά στο Κολυμπάρι Χανίων στις 20-5-1941. (1)
Τον Αντισυνταγματάρχη Ιατρούλη τον συνέλαβαν οι Ιταλοί τον Φεβρουάριο του 43 προκειμένου να τον στείλουν όμηρο μαζί με άλλους αξιωματικούς στην Ιταλία .Είχε αρχίσει να φουντώνει το αντάρτικο και έκαναν προληπτικές συλλήψεις . Δεν συμβιβάστηκε με το προδιαγεγραμμένο τέλος του και δραπέτευσε από τις φυλακές Ιωασαφάτ .(2)
Είχε προηγηθεί άλλη μία αποστολή ομήρων στην Ιταλία με τραγικά αποτελέσματα . Το ιταλικό πλοίο CITΤA DI GENOVA που μετέφερε 152 Έλληνες αξιωματικούς, τορπιλίστηκε από το Αγγλικό υποβρύχιο TIGRIS στις 21 Ιανουαρίου 1943. Ανάμεσα στους πνιγμένους βρίσκονταν 71 αξιωματικοί εκ των οποίων οκτώ κατάγονταν ή κατοικούσαν στον Βόλο. Ήταν οι Συνταγματάρχες Γεωργούλας Νικόλαος, Σινιώρης Δημήτριος, Σύρρος Σπύρος, οι Αντισυνταγματάρχες Γιαταγάνας Ιωάννης και Σινιώρης Ευάγγελος, ο Ταγματάρχης Ανέστης Κώστας, ,ο Λοχαγός, Αδαμόπουλος Ανδρέας, και ο Υπολοχαγός Λιλλής Θεόδωρος. Μαζί τους και ο υπερασπιστής της Πίνδου Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης.
Ο Ιατρούλης με τον δευτερότοκο γιό του Κώστα (γεν 1924)κατέφυγαν στην Κερασιά όπου είχαν δημιουργηθεί αντάρτικα σώματα του ΕΛΑΣ .
Ακολούθησε τον ΕΛΑΣ Πηλίου στην λεγόμενη σύμπτυξη στην Πίνδο και στην μεγάλη μάχη της Πόρτας (8-9/Ιουνίου 1943) αν και δεν είχε προλάβει να αναλάβει διοίκηση μονάδας, μαζί με τον επίσης Συνταγματάρχη Πετρουλάκη (3) βοήθησαν τόσο σε συμβουλές, όσο και στο ανέβασμα του ηθικού των Ελασιτών
.
Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ του ανέθεσε αρχικά την οργάνωση των υπαρχηγείων της Δυτικής Μακεδονίας σε τάγματα και συντάγματα . Τον αναβάθμισε σε διοικητή του 51ου Συντάγματος και στην συνέχεια του ανέθεσε την διοίκηση του 42ου..
Το 51ο συγχωνεύτηκε με το 52ο σε ένα και την διοίκηση ανέλαβε ένας ήρωας του Αλβανικού μετώπου (ύψωμα 731), ο θρυλικός Ταγματάρχης Δημήτριος Κασλάς από το Πουρί Πηλίου .
Σύμφωνα με την ‘’περίφημη’’ έκθεση Μακρίδη , ο Ιατρούλης έπεσε άδικα σε δυσμένεια μετά από την αποτυχημένη έκβαση της μάχης Καστελλίων Γραβιάς, διότι στελέχη δύο λόχων δεν υπάκουσαν και δεν εφάρμοσαν το σχέδιο μάχης που είχε καταρτίσει το επιτελείο του Συντάγματος. Ο Καπετάνιος της 13ης Μεραρχίας Ρούμελης Τάσος Λευτεριάς, στην δύναμη της οποίας άνηκε το 42ο , δεν αναφέρει τίποτα για το θέμα .
Η κακή ψυχολογική κατάσταση του Ιατρούλη επιδεινώθηκε και έπαθε ψυχολογικό σοκ όταν τον Αύγουστο πληροφορήθηκε ότι οι Γερμανοί εκτέλεσαν την γυναίκα του Μαρίκα και την κόρη του Αντωνία( γεν 1928) . Οι γυναίκες της οικογένειας είχαν προδοθεί από ντόπιο δοσίλογο εξ αιτίας της δικής του συμμετοχής στον ΕΛΑΣ και εκτελέστηκαν στις 10-8-44 στον σιδηροδρομικό σταθμό Ορφανά Νομού Καρδίτσας.
Ζήτησε άδεια και γύρισε εσπευσμένα στον Βόλο προκειμένου να μάθει για την τύχη του μικρού γιού του Σωτήρη (γεν1931). Ευτυχώς τον μικρό τον είχε κρύψει μια γειτόνισσα στην αυλή της και αργότερα τον φυγάδεψε στο βουνό η τοπική οργάνωση του ΕΑΜ.
Λίγες εβδομάδες από την άφιξη του Ιατρούλη στον Βόλο, η πόλη ελευθερώθηκε και έτσι ο Συνταγματάρχης μπόρεσε να γιορτάσει την απελευθέρωση με τους δύο επιζώντες γιους του
.
Η συνέχεια για την οικογένεια Ιατρούλη ήταν η συνηθισμένη . Η πατρίδα τίμησε τον Συνταγματάρχη και τον γιο του Κώστα με εξορίες στο Τρίκερι, Ικαρία , Μακρόνησο ,
Οι πολίτες του Βόλου στις Δημοτικές εκλογές που έγιναν στις 15-4-1951 τον τίμησαν εκλεγοντάς τον Δημοτικό Σύμβουλο ΠΑΓΑΣΩΝ ( Έτσι ονομάζονταν τότε ο Δήμος Βόλου ) και το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από πρόταση του Δημάρχου Κοντοστάνου με την υπ΄αριθμό 246 απόφαση, τον τίμησε με το αξίωμα του Αντιπροέδρου . Επανεκλέχτηκε με το κεντροαριστερό συνδυασμό του Γιώργου Καρτάλη στις 21-11-1954.
Έφυγε από την ζωή στις 4-3-1958 νικημένος από τον καρκίνο. Είχε ξαναπαντρευτεί με την Ευαγγελία Χαλκιά ή οποία έζησε μέχρι το 1992.( Δημοτολόγιο Δήμου Βόλου)
Στον προαύλιο χώρο της σχολής Ευελπίδων υπάρχει άγαλμα του Νίκου Ιατρούλη.
Σημειώσεις :
Μετά την πρώτη ανάρτηση για την οικογένεια Ιατρούλη που έγινε στις αρχές του 2021 μπόρεσα να έρθω σε επαφή με τις εγγονές του Αθ. Ιατρούλη . Μαρίες και οι δύο κόρες του Κώστα και του Σωτήρη . Μιλήσαμε σε ιδιαίτερο συγκινητικό κλίμα για τον παππού τους . Η κόρη του Σωτήρη μου χάρισε ένα μικρό βιβλιαράκι που έγραψε και εξέδωσε ο πατέρας της, από το οποίο άντλησα νέα στοιχεία και αρκετές φωτογραφίες .. Η χειρονομία της Μαρίας Σωτήρη Ιατρούλη καταδεικνύει πόσο μπορούν να βοηθήσουν οι απόγονοι των Αντιστασιακών να σωθούν και να συμπληρωθούν στοιχεία ου αφορούν την δράση των προγόνων τους . Την ευχαριστώ από καρδιάς .
Απελευθέρωση .Βόλος 22-10-23.Αριστερά ο Ελληνοαμερικανός αξιωματικός σύνδεσμος με τον ΕΛΑΣ Νίκος Δουνδουλάκης και ο Άγγλος Ερρίκος Χιλ. Δεξιά ο Ιατρούλης με τον μικρό Σωτήρη .Η φωτογραφία είναι βγαλμένη μπροστά στο σημερινό Δημοτικό Ωδείο με πλάτη το παλιό Δημοτικό θέατρο όπου βρίσκονταν τότε το ΗΡΏΟΝ
1) Για την συμμετοχή των Ευέλπιδων στην μάχη της Κρήτης έχουν γραφεί πολλά άρθρα με απίθανες υπερβολές .Κατά την γνώμη μου από αυτά που είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο αυτό είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα . https://www.ekriti.gr/.../mahi-tis-kritis-o-epikos-agonas...)
2) Οι φυλακές Ιωασαφάτ ήταν πρώην καπναποθήκη
3) Αφιέρωμα για τον Πετρουλάκη https://www.facebook.com/simea2016/posts/1238676289807609
Πηγές:Σωτήρης Αθ.Ιατρούλης (α1) Νίκος Στουρνάρας, Νίτσα Κολιού, Λάζαρος Αρσενίου, Δημήτρης Μπαλής, Γρ. Φαράκος, Φ. Γρηγοριάδης, Χαρ. Σουβλής, Πάνος Σκοτινιώτης ,,Γιώργος Καλογεράκης. Οι φωτογραφίες είναι του Νίκου Στουρνάρα.
Πηγές:Σωτήρης
Αθ.Ιατρούλης (α1) Νίκος Στουρνάρας, Νίτσα Κολιού, Λάζαρος Αρσενίου,
Δημήτρης Μπαλής, Γρ. Φαράκος, Φ. Γρηγοριάδης, Χαρ. Σουβλής, Πάνος
Σκοτινιώτης ,,Γιώργος Καλογεράκης. Οι φωτογραφίες είναι του Νίκου
Στουρνάρα.
.
Αν σας άρεσε το αφιέρωμα , δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας στο F B για να ενημερώνεστε για τις νέες αναρτήσεις καθώς και την δραστηριότητα του συλλόγου ΣΙΜΕΑ
