ΦΡΟΥΖΕΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Η ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΚΙΝ.ΤΑΙΝΙΑ
Κείμενο: Απόστολος Κ.Αποστολάκης
.....................................................................................................................................
Η περίπτωση του αγωνιστή Βασίλη Φρουζέ διαφέρει από την ζωή και την δράση των δεκάδων χιλιάδων άλλων αγωνιστών , όχι τόσο για την δράση του στην αντίσταση , αφού υπήρξαν χιλιάδες τέτοιοι μαχητές, αλλά για την ιδιαιτερότητα της μετεμφυλιακής ζωής του.
Δεν είναι συνηθισμένο γεγονός να κρύβεται κάποιος για πέντε χρόνια σε σπηλιές και άλλα δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια σε σπίτια φίλων του χωρίς να τον ανακαλύπτουν οι διώκτες του .
Ας πιάσουμε όμως το νήμα της πολυτάραχης ζωής του από την αρχή .
Ο Φρουζές οργανώθηκε από τους πρώτους στην οργάνωση του Θεσσαλικού Ιερού Λόχου στην Νέα Ιωνία Βόλου, που είχε υπεύθυνο τον Τάκη Χιωτάκη .Σε συνέντευξη που έδωσε στην Νίτσα Κολιού στην δεκαετία του ογδόντα, αφηγείται πολλά . Παραθέτει πολλά ονόματα και δεν ξεχνάει τους πρώτους συναγωνιστές του ,Βασίλη Μπεκατώρο και Σωτήρη Μπουμπουλίδη που αργότερα εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς.
Θυμάται ότι όταν ο Ιερός Λόχος προσχώρησε στην ΕΠΟΝ, πήρε μέρος στην 1η Νομαρχιακή συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στα Άνω Λεχώνια σε αίθουσα της Ηλεκτρικής εταιρίας στο ρέμα προς τον Άγιο Βλάσιο .Στην όλη οργάνωση της συνδιάσκεψης βοήθησε πολύ μία γνωστή γυναίκα της περιοχής , η κ. Καλαμακιώτου, η οποία προτάθηκε να προεδρεύσει την πρώτη μέρα. Στην πρώτη συνδιάσκεψη εκλέχτηκε Γραμματέας του Βόλου και αργότερα και του Πηλίου ο Νίκος Καβούρας ο οποίος άφησε μεγάλο αποτύπωμα με την δράση του
Ο Φρουζές πήρε μέρος και στην Πανθεσσαλική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ στην Πίνδο όπου συμμετείχαν αντιπροσωπείες και από άλλα μέρη της Ελλάδας .
Όταν αποφασίστηκε η συγκρότηση υποδειγματικών διμοιριών της ΕΠΟΝ που θα προσχωρούσαν στον ΕΛΑΣ , ανατέθηκε στον Φρουζέ να οργανώσει την πρώτη της πόλης.
Θυμάται και εξιστορεί στην Νίτσα Κολιού αρκετά ονόματα . Τον Μανώλη Κοτζαγιώτη.Μανώλη Κασιόρα , Νίκο Κοκαλά , Γιώργο Δεμίρη ,Στέλιο Καραφύλογλου, Γιάννη Σαρόγλου ,Νίκο Μπεχλιβάνογλου, Παυσανία Παυσανία , Στέλιο Ππαγιάννη, τους αδελφούς Δήμο και Χαρίλαο Κωστάμη ,Νάκη Μακρή, Θεμιστοκλή Μυλωνά , Αντώνη Αραχωβίτη ,Κ. Δουζένη, Βαγγέλη Παπακυρίτση ,Ντίνο Παπαγεωργάκη, Αθανασίου, Γουργιώτη, Ξάφη, και Δοξαρά .
Ξεκίνησαν για να ενταχθούν σε υποδειγματική διμοιρία στην Πίνδο, αλλά λόγω κακής συνεννόησης διατάχτηκαν να γυρίσουν πίσω στο Πήλιο, ή να διαχυθούν σε άλλες μονάδες. Επέστρεψαν μόνο ο Φρουζές και ο Δεμίρης .
Μέρες πολλές ποδαρόδρομο με κίνδυνο να πέσουν σε μπλόκα κυρίως των Ιταλών που εκείνη την εποχή έδρευαν και διοικούσαν όλη τη Θεσσαλία .
Στον γυρισμό τους πρόλαβε η παράδοση των Ιταλών (Σεπτέμβρης 43)και λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της ΕΑΜΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ δημιουργήθηκε το 54ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ .
Εντάχθηκαν στο 54ο με άλλους νέους και δημιούργησαν την πρώτη ανταρτοεπονίτικη διμοιρία με καπετάνιο τον Φρουζέ και στρατιωτικό διοικητή τον Στέλιο Καραφύλογλου από την Νέα Ιωνία που είχε την οργανωτική εμπειρία σαν πρώην λοχίας στον στρατό .
Οι ανταρτοεπονίτες παρακολούθησαν δύο κύκλους μαθημάτων στην σχολή υπαξιωματικών που λειτουργούσε στον Αη Γιάννη Πηλίου .
Η διμοιρία του Φρουζέ πήρε μέρος σε πολλές μάχες .Στον Κισσό , στο Καλαμάκι Αγιάς στην μάχη της σοδειάς στον κάμπο . Η μονάδα του πήρε μέρος και στην γνωστή μάχη που έγινε στο Δεμερλί ( Σταυρός) Φαρσάλων τον Σεπτέμβρη του 44, όπου οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατατρόπωσαν τους Γερμανούς και τους Σουρλικούς .
Προβιβάστηκε σε Καπετάνιο μηχανοκίνητου τμήματος της θρυλικής ταξιαρχίας ιππικού με συνδιοικητή τον Γ, Χαλκιαδάκη . Η αποστολή τους ήταν κυρίως να μεταβιβάζουν πληροφορίες, συλλογή ανταλλακτικών και ότι άλλο χρειάζονταν ο ΕΛΑΣ της Θεσσαλίας . Έδρα τους ο Πλάτανος Φαρσάλων .( Τσακερλί)
.
Ο Φρουζές και η διμοιρία του σαν τμήμα της θρυλικής ταξιαρχίας ιππικού του Καπετάνιου Μπουκουβάλα και του Αντισυνταγματάρχη Κασσάνδρα, μπήκαν σαν απελευθερωτές στην Λάρισα στις 23 Οκτωβρίου του 1944.
Οι πραγματικές όμως περιπέτειες όμως του Φρουζέ άρχισαν μετά τις απελευθέρωση .
Γνωστό το κύμα της ‘’ λευκής τρομοκρατίας ‘‘ που άρχισε από τους παρακρατικούς του μετακατοχικού κράτους αμέσως μετά την συμφωνία της Βάρκιζας . Οι συμμορίες του Καλαμπαλίκη ( Σπύρου Ραυτόπουλου) του Σούρλα , του Μπίσδα αλλά και μεμονωμένων ακροδεξιών, άρχισαν να γίνονται ο φόβος και ο τρόμος και στην πόλη του Βόλου . Όταν άρχισαν οι πρώτες επίσημες συλλήψεις, ο Φρουζές ήταν από τους πρώτους που πιάστηκε.
Όπως δηλώνει ο ίδιος στην Νίτσα Κολιού η διαταγή της συλληψής του ήταν η πρώτη .
Στάλθηκε εξορία στην Ικαρία με πολλούς ακόμα γνωστούς Βολιώτες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους Αντώνη Πατσιαντά , Κίτσο Μακρή , Λαυρέντη Μαχαιρίτσα , Θαν. Ξάνθη, Θαν. Πολυχρόνου. Δημήτρη Λέτσιο, Θανάση Κατσαγιώργη ,Νίκο Κουντούρη, και δεκάδες ακόμα .
Το 1949 τον βρίσκει ακόμα εξόριστο στην Ικαρία ενώ αρκετοί είχαν μεταφερθεί σε διάφορα άλλα μέρη εξορίας ή για να εκτελεστούν όπως ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας (1) .
Την άνοιξη του 49 παίρνει εντολή από το ΚΚΕ στο οποίο ήταν μέλος, να διαφύγει μαζί με άλλους και να περάσουν στην Ηπειρωτική Ελλάδα για να ενταχθούν στον Δημοκρατικό στρατό . Δραπετεύουν αλλά μέχρι να βρεθεί σίγουρο μέσο διαφυγής τελειώνει ο Εμφύλιος.
Εννιά δραπέτες πρώην εξόριστοι, ερμηνεύοντας με τον δικό τους τρόπο την διαταγή του ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ » Το όπλο παρά πόδας « και κάτω από τον φόβο της εκτέλεσης , κρύβονταν σε θαλάσσιες σπηλιές και διάφορα άλλα κρησφύγετα στα κακοτράχαλα βουνά της Ικαρίας .
Όλο το νησί το ήξερε και τους βοήθαγε παρά τα αυξημένα μέτρα της χωροφυλακής και του στρατού . Κάποιοι από τους δραπέτες ήταν από την Ικαρία και αυτό βοήθησε να έχουν επαφή με τους κατοίκους του ανυπότακτου νησιού.
Ο Φρουζές φυγαδεύτηκε στον Πειραιά το 1954 , οι υπόλοιποι βρήκαν τρόπο και έφυγαν το 1955 για τις Σοσιαλιστικές χώρες . Μόνο με την ζωή των δύο Κρητικών που παραδόθηκαν το 1974 μπορεί να συγκριθεί η ζωή τους (2) .
Το 1999 ο Ικαριώτης σκηνοθέτης Λεωνίδας Βαρδαρός έκανε την ζωή τους ταινία με τίτλο ‘’’ ΟΥΛΟΙ ΕΜΕΙΣ ΕΦΕΝΤΗ ‘’(3). Πρόλαβε και γνώρισε πέντε από τους εννέα δραπέτες οι οποίοι του διηγήθηκαν την ζωή τους και έτσι γράφτηκε το σενάριο με αρκετά βέβαια στοιχεία μυθοπλασίας.
Ο Φρουζές όταν γύρισε παράνομος στην Νέα Ιωνία ,κρύφτηκε αρχικά σε ένα γειτονικό του σπίτι ,στην συνέχεια για αρκετά χρόνια στο σπίτι του Γιώργου Μπαλή, Δημάρχου Νέας Ιωνίας και όταν αυτός εξορίστηκε από την χούντα , κρύφτηκε σε ένα άλλο σπίτι μέχρι το 1972. Ο γιός του Δημάρχου Μπαλή ,ο γνωστός δημοσιογράφος του Βόλου Μάκης Μπαλής ,μου έχει αφηγηθεί πολλά για τα χρόνια της φιλοξενίας στον Φρουζέ .
Μετρημένοι στα δάκτυλα ήταν αυτοί που ήξεραν .
Από τα χρόνια της εξορίας και της καταφυγής στα ανήλιαγα κρησφύγετα ,αλλά και του εγκλεισμό του για δέκα οκτώ χρόνια σε σπίτια χωρίς το φώς του ήλιου, έπαθαν βλάβη τα μάτια του . Κάνοντας χρήση ενός νόμου που παράγραφε τα σχετικά ‘’αδικήματα ‘’, ο Φρουζές παραδόθηκε στην Ασφάλεια Χωροφυλακής Βόλου . Τον περίμεναν νέες περιπέτειες . Ανακρίσεις , φυλάκιση στον Κορυδαλλό για τρεις μήνες , δίκη στην Σύρο και επίσημη απόφαση παραγραφής. Στις 15 Ιανουαρίου του 1973 επιτέλους ελεύθερος .
Το 1959 το Ελληνικό κράτος θεωρώντας ότι είχε καταφύγει και αυτός στην Σοβιετική Ένωση, του στέρησε την ιθαγένεια με την υπ’αριθμό 57144/709 απόφαση . Την ξαναπόκτησε το 1975 με την απόφαση 77967/917 στις 3-9-1975 .
Ανήσυχος πολίτης ο ΑΚΡΙΤΑΣ ( το αντιστασιακό του ψευδώνυμο) δεν βολεύτηκε . Δραστηριοποιήθηκε μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού δίνοντας με τον δικό του τρόπο την μάχη για τις ιδέες του . Πέθανε από καρκίνο των πνευμόνων στις 23 Νοεμβρίου του 1999 σε ηλικία 79 χρόνων .Δεν έκανε οικογένεια και ζούσε στα ελεύθερα χρόνια του στην οδό Ραιδεστού 22 στην Νέα Ιωνία Βόλου.
...........................................................................................................................
Σημειώσεις : 1) Αφιέρωμα για τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα παππού>
2) Η ιστορία των δύο Κρητικών > https://archive.ert.gr/73980/
3) Η ταινία του Λεωνίδα Βαρδαρού.> https://youtu.be/NtxoQJHSL1I
.............................................................................................................................
Πηγές: Νίτσα Κολιού , ΓΑΚ Μαγνησίας , Λάζαρος Αρσενίου , Αρχείο ΕΡΤ, πληροφορίες από Λεωνίδα Βαρδαρό (4)και Μάκη Μπαλή
4) Ο ΣΙΜΕΑ φιλοξένησε δύο φορές τον Λεωνίδα Βαρδαρό προβάλλοντας τα ντοκιμαντέρ του
Ο ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ 26-2-20
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΑΧΗΤΡΙΕΣ 15-3-23
.................................................................................................................................
