ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΔΑΛΗΣ

 

Κώστας Βιδάλης 

 

.ΗΡΩΑΣ , ΜΑΡΤΥΡΑΣ,  ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ

 

 

Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης

 

 «Λογαριάζω να 'μαι αυτού Παρασκευή βράδυ, 16 του μηνός. Μάζεψα φοβερό υλικό. Θα τα πούμε».

 

 Ήταν το τελευταίο μήνυμα που πήραν στον Ριζοσπάστη από τον δημοσιογράφο τους Κώστα Βιδάλη . Ήταν 13 Αυγούστου  του 1946.

Ο Βιδάλης είχε ξεκινήσει από Λάρισα για Βόλο με το τρένο της γραμμής και από εκεί σκόπευε να επιστρέψει στην Αθήνα . Δεν πρόλαβε …..

 Τον πρόλαβε η συμμορία του Σούρλα στον σιδ. σταθμό του Πλατύκαμπου κοντά στο γνωστό χωριό ΚΙΛΕΡΕΡ και τον κατέβασαν από το τρένο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των άλλων επιβατών και αρκετών στρατιωτικών που ταξίδευαν για Βόλο όπου ήταν η έδρα της Μεραρχίας. 

 

Η συμμορία με τον καθοδηγητή της ΤΖΏΡΤΖ ΜΙΛΕΡ

Στο κοντινή Μελία  που τον οδήγησαν για να εκφοβίσουν τους ντόπιους , αυτός ακόμα και λίγη ώρα πριν την δολοφονία του, ρωτούσε στο καφενείο του χωριού για τα προβλήματα της αγροτιάς .

 Από το καφενείο της Μελίας οι παρακρατικοί συμμορίτες τον οδήγησαν στο νεκροταφείο του χωριού όπου τον δολοφόνησαν, αφού πρώτα τον βασάνισαν απάνθρωπα προκειμένου να του αποσπάσουν πληροφορίες.

Όλο το προηγούμενο διάστημα στον καιρό της λευκής τρομοκρατίας μετά την Βάρκιζα, είχε προηγηθεί μεγάλη κουβέντα στην Αθήνα για την δράση της συμμορίας Σούρλα στην ανατολική Θεσσαλία σε βάρος των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης . Ο δημοκρατικός δημοσιογραφικός  κόσμος ανάστατος μεν, διστακτικός δε . Δεν ήταν εύκολο πράγμα να κάνουν δημοσιογραφική έρευνα για την δράση της ομάδας  Σούρλα (1)αλλά και άλλων ακροδεξιών παρακρατικών ομάδων που δρούσαν στην Ελληνική ύπαιθρο . Ο Σούρλας είχε την ανεπίσημη προστασία της χωροφυλακής και του στρατού .Οι αρχές επίσημα τον κατάγγελλαν αλλά του έκαναν πλάτες   Γνωρίζοντας την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί  στην Αθήνα,  κανείς δεν έπαιρνε την ευθύνη να στείλει στο στόμα του λύκου κάποιον δημοσιογράφο για ρεπορτάζ. Ακόμα και στον Ριζοσπάστη 

 

Ο Βιδάλης τόλμησε . Πήρε μόνος την  απόφαση λένε εκ των υστέρων σύντροφοί και συναδελφοί του στον Ριζοσπάστη . Λίγη σημασία έχει αν τον έστειλε ο διευθυντής Καραγιώργης η έφυγε μόνος του. Σημασία έχει ότι πήγε να υπηρετήσει το λειτουργημά του και πλήρωσε με την ζωή του την προσήλωση που έδειχνε  σ’αυτό .   

 

Ο Βιδάλης ήταν οπαδός του καθαρού δημοσιογραφικού λόγου   «Να γράφεις, συνάδελφε, για τους απλούς ανθρώπους. Καθαρά, όχι συννεφώδη, σύντομα και περιεκτικά. Άφηνε στην άκρη τις φλυαρίες και δώσε το λόγο στα γεγονότα. Αυτά πείθουν.»»

 

Μόνο που το γεγονός της δολοφονίας του δεν μπόρεσε να το περιγράψει ο ίδιος .

Την δολοφονία του  την περιέγραψε λίγες εβδομάδες αργότερα στους δημοσιογράφους,  ο οδηγός ενός λεωφορείου που ήταν επιταγμένο από την ομάδα Σούρλα για τις μετακινήσεις της

 

«Είχαμε κατασκηνώσει, είπε, στα Αλώνια, ανάμεσα Μελία-Χάλκη, εφτακόσια μέτρα από την σιδηροδρομική γραμμή. Εκείνο το βράδυ φέρανε εκεί ένα δημοσιογράφο... Εγώ δεν τον είδα. Ήτανε νύχτα, κοντά δέκα η ώρα, και δεν μπορούσα να πλησιάσω για να ιδώ ποιος είναι, ούτε και να ρωτήσω για το όνομά του γιατί φοβόμουνα το κεφάλι μου. Από τους συμμορίτες, όμως, άκουσα να λένε μεταξύ τους, ότι αυτόν που φέρανε είναι συντάκτης του Ριζοσπάστη και ότι θα περάσει από το μαχαίρι τους. Άκουσα ότι τον άρπαξαν από το τραίνο από την Θήβα, που πέρασε ανεβαίνοντας από την Αθήνα στην Λάρισα. Αν λέγονταν Βιδάλης, δεν ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι ότι ο άνθρωπος αυτός μαρτύρησε μέχρι να ξεψυχήσει

Τον έφεραν στις δέκα το βράδυ. Τον πήγανε εκεί κοντά, κάπου εκατό μέτρα. Τον γδύσανε. Του βγάλανε τα παπούτσια και τον άφησαν μόνο με το σώβρακο και την φανέλα. Τα ρούχα του τα πήρε ένας από τους συμμορίτες, ο Κωνσταντάρας. Την βαλίτσα του και τις σημειώσεις που είχε μαζί του, τις πήρε ο Τζώρτζης (2). Αυτός ανακρίνει όσους πιάνουν και αποφασίζει για την τύχη τους. Είναι μορφωμένος και ξέρει αγγλικά.

Αφού τον γδύσανε και του πήρανε τα χαρτιά, άρχισαν να τον χτυπούν με ρόπαλα και να τον ρωτούν. Τι τον ρωτούσαν, όμως, δεν μπόρεσα να ακούσω. Τον βασάνιζαν έτσι ως τις τέσσερις το πρωί και αφού έπεσε νεκρός, τον άφησαν και αποτραβήχτηκαν, για λίγα λεπτά. Κάτι είπαν μεταξύ τους και μετά ξαναπήγαν, του έριξαν τέσσερις-πέντε σφαίρες και μετά πήραν το πτώμα του σε αυτοκίνητο. Πού το πήγαν δεν ξέρω».

 

Την σωρό του οι δολοφόνοι την πέταξαν στην θέση Κούμια και το πρωί όλο το χωριό  έμαθε για την δολοφονία κάποιου, χωρίς να γνωρίζει λεπτομέρειες .Το έμαθε  από ένα πιτσιρίκο που πέρασε τυχαία από το μέρος και είδε το πτώμα του Βιδάλη.   Από τον φόβο των Σούρληδων κανένας δεν πλησίαζε  . Το πτώμα του διαμελίστηκε  από τα σκυλιά και τα αγρίμια της περιοχής . Μέρες μετά μία αγρότισσα η Σουλτάνα Τζουβάρα, με πρόσχημα ότι έβγαλε για βοσκή τα μισίρια της ( γαλοπούλες) έφτασε στο μέρος και συγκέντρωσε κάποια από τα οστά του τα οποία έθαψε κρυφά στο νεκροταφείο . Κάποιες γυναίκες του χωριού έκαναν για τον Βιδάλη τρισάγιο ανώνυμα . 

Το σημείο όπου πετάχτηκε το πτώμα του Βιδάλη
 

Ο Βιδάλης γράφτηκε στο πάνθεο της δημοσιογραφικής ιστορίας με ανεξίτηλα γράμματα.

Το 1986 επί δημαρχίας Αριστείδη Λαμπρούλη (3)διοργανώθηκε μεγάλη εκδήλωση προς τιμή του στην Λάρισα όπου  μίλησαν εκπρόσωποι των δημοσιογραφικών ενώσεων .Στην εκδήλωση μίλησε και η δική μας Νίτσα Κολιού (4)εκπροσωπώντας την Ένωση Συντακτών Θεσσαλίας –Στερεάς και Εύβοιας . Ο Δήμος Λαρισαίων τον τίμησε με προτομή στον λόφο του φρουρίου δίπλα σε άλλες εξέχουσες προσωπικότητες της περιοχής . Στην ίδια θέση υπάρχει και προτομή του Θεσσαλάρχη του ΕΑΜ Κώστα Καραγιώργη διευθυντή του Ριζοσπάστη στις μέρες της δολοφονίας του Βιδάλη .

Λίγα λόγια για τον Βιδάλη

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1904.Από μικρός στη βιοπάλη, αλλά ποτέ δεν  σταμάτησε να διαβάζει. Τέλειωσε το Γυμνάσιο και έδωσε εξετάσεις  στη Νομική Σχολή χωρίς να τελειώσει τις σπουδές του . Τον κέρδισε η δημοσιογραφία και ειδικά το οικονομικό ρεπορτάζ μέσα από το οποίο συνειδητοποίησε τις κοινωνικές ανισότητες  επιλέγοντας ιδεολογικά τον χώρο του κομουνιστικού κινήματος . Συνεργάστηκε  με  περιοδικά και εφημερίδες και εντάχθηκε στην δημοσιογραφική ομάδα του Ριζοσπάστη
. Το καλοκαίρι του 1936 βρέθηκε  απεσταλμένος της εφημερίδας  για να παρακολουθήσει τη «Σπαρτακιάδα» της Βαρκελώνης. Εκεί τον βρήκε  το φασιστικό πραξικόπημα του Φράνκο, ενώ όταν γύρισε στην Ελλάδα, είχε εγκαθιδρυθεί πλέον η  Βασιλομεταξική δικτατορία.

Ήταν  ιδρυτικό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Συντακτών, και  συνδικαλιστής του χώρου . Εξορίστηκε στα Κύθηρα του , όταν αποκάλυψε σκάνδαλο με πρωταγωνιστή τον φίλο και οικονομικό υποστηρικτή του Μεταξά,  Μποδοσάκη.

Στην περίοδο της  Εθνικής Αντίστασης έγινε  γραμματέας της Επιτροπής Κεντρικής Διαφώτισης του ΕΑΜ. Έβαλε την σφραγίδα του  στην κυκλοφορία του παράνομου Τύπου στην Κατοχή. Συμμετείχε  στην έκδοση των εφημερίδων της Αντίστασης, Ελεύθερη Ελλάδα, Απελευθερωτής,  Επιμελητεία του Αντάρτη και άλλων, .

 

Ο ξένος τύπος για τον Βιδάλη 

 

Κάπου στην ελεύθερη  Ελλάδα. Όρθιος ο Θανάσης Χατζής Γραμματέας του ΕΑΜ , καθιστοί από αριστερά, Νίκος Καρβούνης, Βάσος Γεωργίου, Κώστας Βιδάλης, Σόλων Γρηγοριάδης, Δημήτρης Χ

Πηγές : Λάζαρος Αρσενίου , Νίτσα Κολιού , Βασιλική Λάζου ,Σπύρος Κουζινόπουλος ,αφιερώματα εφημερίδων ,ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ ,ΑΥΓΗ , ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ,

1)       Για τους Σούρληδες εδώ >https://simea2016.blogspot.com/2020/05/blog-post_27.html

2)      Ο Τζώρτζης ήταν ο Αγγλοκύπριος αξιωματικός Τζώρτζ Μίλερ που το 44 έδρασε αντιεαμικά στην ανατολική Μακεδονία και μετά την Βάρκιζα ανέλαβε την καθοδήγηση των Σουρλαίων

3)      Ο Αριστείδης Λαμπρούλης Δήμαρχος Λαρισαίων  για τρεις τετραετίες,  υπηρέτησε  αξιωματικός του ΕΛΑΣ στο 1^ο Τάγμα του 54^ου Συντάγματος με περιοχή ευθύνης την Όθρυ.

4)      Η Νίτσα Κολιού δημοσιογράφος και ερευνήτρια μας άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο με κορωνίδα το δίτομο έργο 1500 σελίδων : Άγνωστες πτυχές  Κατοχής και Αντίστασης  1941-44 

 

Η Κάτια Βιδάλη