ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΑΜΠΡΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ
( Συμπτώματα ηθικής κατάπτωσης )
Κείμενο : Απόστολος Κ. Αποστολάκης
»Είμαι ο Βαρδέκης ,έχω πολλά χρήματα , τα κέρδισα με την επιτηδειοτητά μου . Είχα όσφρηση και ικανότητα προσαρμογής .Δεν άφησα τις περιστάσεις ανεκμετάλευτες»
Από το μυθιστόρημα του Γιώργου Θεοτοκά Ασθενείς και Οδοιπόροι (α)
Κατά καιρούς έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά για το φαινόμενο του
προκλητικού πλουτισμού κάποιων επιτήδειων στην διάρκεια της κατοχής .
Στην σημερινή μας ανάρτηση δεν θα επικεντρωθούμε αποκλειστικά στην μαύρη αγορά
και στους μαυραγορίτες που πλούτισαν σε βάρος των εξαθλιωμένων Ελλήνων της
κατοχικής περιόδου, αλλά στις αγοραπωλησίες ακινήτων .
Το θέμα του παράνομου πλουτισμού το είχαμε θίξει και στην ιδρυτική μας
διακήρυξη στην πρώτη μας εκδήλωση τον Νοέμβριο του 2016 .
Στον πρώτο χρόνο της κατοχικής περιόδου εξαιτίας της ολοκληρωτικής έλλειψης τροφίμων είχαμε το αποτέλεσμα χιλιάδων θανάτων .Σε εκατοντάδες χιλιάδες ανεβάζουν τους νεκρούς της κατοχής εξαιτίας της πείνας .
Το BBC μιλούσε για 500.000 νεκρούς , ο καθηγητής Κων. Δοξιάδης για 260.000, ο Ερυθρός Σταυρός σε 250.000, οι Ελληνικές υπηρεσίες σε 300.000. Όποιο και να είναι το νούμερο είναι εξ ίσου ανατριχιαστικό να ακούμε ότι ο κόσμος πέθαινε από την πείνα .Στους δρόμους της Αθήνας ακούγονταν καθημερινά οι λέξεις ΠΕΙΝΑΩ . Το εξιστορεί και ο Κων. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην τηλεόραση (1)>
Μέσα σε αυτή
την πρωτόγνωρη και τραγική κατάσταση
βρήκαν ευκαιρία αρκετοί καιροσκόποι να κάνουν περιουσίες . Η μαύρη αγορά
οργίαζε με την ανοχή και συνεργασία των αρχών Κατοχής .
Στην πρώτη περίοδο του τρομερού χειμώνα 41-42 άρχισε και το φαινόμενο του
ξεπουλήματος περιουσιών από μικρούς και μεσαίους ιδιοκτήτες .Οικογενειάρχες για
να εξασφαλίσουν μια φρατζόλα ψωμί έδιναν ότι πολύτιμο είχαν . Στην αρχή τιμαλφή
,λίρες , έπιπλα, ραπτομηχανές σερβίτσια και άλλα . Στην συνέχεια σπίτια και
ακίνητα πάσης φύσεως . Χωράφια , οικόπεδα ,αμπέλια , καταστήματα .
Η εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου προειδοποιούσε ότι μετά την απελευθέρωση δεν θα
ισχύσει καμία αλλαγή ιδιοκτησίας που πραγματοποιήθηκε στην διάρκεια της κατοχής
. Προειδοποιούσε τους αδίσταχτους
καιροσκόπους ότι θα αναγκαστούν να
επιστρέψουν όποια περιουσία έκαναν εκμεταλλευόμενοι τις συγκυρίες .
Μετά την απελευθέρωση από την βραχύβια κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα (2) εκδόθηκε ο Αν. Νόμος 182 ΦΕΚ 56 - 12.03.1945 «ΠΕΡΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ ΠΛΟΥΤΗΣΑΝΤΩΝ».
Ο νόμος ήταν αυστηρός, καθώς προβλεπόταν όπως και για τους δοσίλογους, η εκτόπιση, η φυλάκιση και η δήμευση της περιουσίας τους η μέρους αυτής .
Ο Α .Ν. νόμος όμως ουσιαστικά υπονομεύτηκε στις 21/12/45 με τον Α.Ν. 753/45 « περί αποσυμφορήσεως των φυλακών», ο οποίος συμπληρώθηκε αργότερα με τους Α.Ν. 1204/46 και 428/47, διά του οποίου παραγράφηκαν ( ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ) όλα τα αδικήματα που είχαν διαπραχθεί από τις 27 Απριλίου 1941 μέχρι και τη 12η Φεβρουαρίου 1945 (Συμφωνίας της Βάρκιζας) και με αυτόν διατάσσονταν οι δικαστικές αρχές να εκδώσουν σε διάστημα 30 ημερών νέα εντάλματα για όσους δεν ευεργετούνταν από το νόμο και ταυτόχρονα καταργούσαν όλα τα ανεκτέλεστα εντάλματα….
Είναι γεγονός ότι η τροποποίηση αυτή ( δηλ. του αρχικού νόμου ) επέτρεψε σε πολλούς μαυραγορίτες και δοσίλογους να απαλλαγούν με βουλεύματα αντίθετα δεν ίσχυσε επί της ουσίας για την αριστερά .
Παράλληλα δημιουργήθηκε ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΩΛΗΣΑΝΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ επί ΚΑΤΟΧΗΣ η οποία συγκέντρωσε στοιχεία από όλη τη χώρα . Σε κάθε νομό σχηματίστηκαν επιτροπές οι οποίες εργάστηκαν συστηματικά για την συλλογή των απαραίτητων στοιχείων . Σε 350.000 ακίνητα ανέβηκε ο αριθμός ακινήτων που άλλαξαν χέρια στα χρόνια 41-44.
Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΩΛΗΣΑΝΤΩΝ με συνεχή υπομνήματα, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, πίεζε τις πρώτες μετακατοχικές κυβερνήσεις να εφαρμοστεί ο πρώτος νόμος.
Σε μία τέτοια συγκέντρωση των πωλησάντων παραβρέθηκε ένας μεταμελημένος αγοραστής σπιτιού και τάχθηκε με το μέρος τους .Ο (αγοραστής) Επαμ. Ιωαννίδης παραδέχτηκε ότι αγόρασε σπίτι με 50 ΚΟΥΤΙΑ ΣΑΡΔΕΛΕΣ και κάλεσε όλους τους αγοραστές να τον μιμηθούν αφού ο ίδιος επέστρεψε το σπίτι στον αρχικό ιδιοκτήτη. Δεν ήταν όμως ο μοναδικός που αγόρασε ακίνητο με αυτή την τιμή . Ήταν οι περισσότεροι αγοραστές .
Μετά από μεγάλη πίεση η κυβέρνηση αναγκάστηκε να θέση σε εφαρμογή την 114/46
Συντακτική πράξη η οποία προέβλεπε ότι ΘΑ….. ψηφιστεί νόμος που θα δικαιώνει
όσους έχασαν τις περιουσίες τους .
Στον αντίποδα οι αγοραστές μαυραγορίτες οργανώθηκαν και αυτοί σε ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΑΓΟΡΑΣΤΩΝ πιέζοντας τις Κυβερνήσεις που λόγω των ανώμαλων εξελίξεων άλλαζαν
συχνά .
Πίεζαν να μην ψηφιστεί νόμος και επικαλούνταν το Σύνταγμα που προστατεύει την
ιδιοκτησία ( άρθρο 17).Είχαν την προκλητική άποψη ότι η ιδιοκτησία είναι ιερή
ΜΟΝΟ γι’αυτούς και όχι για τους άλλους.
Οι αντίπαλοι εξέδιδαν και εφημερίδες . Ο ΑΓΩΝ των ΠΩΛΗΣΑΝΤΩΝ για τους
πωλήσαντες και η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ για τους αγοραστές . Μέσα στο κλίμα της λευκής
τρομοκρατίας και αργότερα του Εμφυλίου, οι
αγοραστές είχαν το πάνω χέρι αφού πολλοί από αυτούς ήταν και δωσίλογοι
και βρήκαν την ευκαιρία να πουλήσουν επαγγελματικό πατριωτισμό . Κατηγορούσαν
εκ του ασφαλούς τους πωλήσαντες ότι ήταν όργανα του ΕΑΜ και του ΚΚΕ .
Σημειώνουμε ότι η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΩΛΗΣΑΝΤΩΝ είχε ΔΣ από όλους τους πολιτικούς χώρους και πρόεδρο τον Αντώνιο Αθηνογένη ο οποίος ήταν μέλος της επιτροπής υπέρ της Βασιλείας . Καθαρή θέση υπέρ των πωλησάντων είχαν μόνο τα ΕΑΜΙΚΑ κόμματα (3)
Στην ηθική κατάπτωση των αγοραστών προστέθηκε και ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΑΜΠΡΩΝ που κατέθεσε εκβιαστικά τον πρώτο
καιρό στην Αρχιεπισκοπή 500 αιτήσεις διαζυγίων και απειλούσε με άλλες 2000. Οι
γαμπροί ισχυρίζονταν ότι δεν ήταν δυνατόν να χάσουν την προίκα πού πήραν όταν
παντρεύτηκαν τις κόρες των αγοραστών. Απειλούσαν ότι θα εγκαταλείψουν έξω από
την αρχιεπισκοπή τα παιδιά τους σε περίπτωση που ψηφιστεί νόμος που θα δικαίωνε
τους πωλήσαντες .
Μετά από μία Οδύσσεια πολιτικών και νομικών κωλυσιεργιών ,το καλοκαίρι του 49 ο
Αναγκαστικός νόμος πήρε την έγκριση του Υπουργικού συμβουλίου και δημοσιεύτηκε
στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με αριθμό 1323/1949 . Ο νόμος τροποποιημένος ουσιαστικά
έβαζε πολλά εμπόδια στους πωλήσαντες να διεκδικήσουν την περιουσία τους . Το
κυριότερο έπρεπε μέσα σε έξι μήνες να
προσφύγουν δικαστικά .Έπρεπε να αποδείξουν ότι είναι Εθνικόφρονες και επιπλέον
έβαζε και κάποια οικονομικά κριτήρια που ουσιαστικά ακύρωναν το όποιο θεωρητικό
δικαίωμα τους έδινε . Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι πωλήσαντες ήταν
μικροϊδιοκτήτες και πολλοί από αυτούς προσκείμενοι στην διωκόμενη τότε αριστερά.
Από την άλλη πλευρά οι αγοραστές εκμεταλλευόμενοι την διπλοπροσωπία των
βουλευτών που έδιναν δίκιο και στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις ,προσέφυγαν
στον Άρειο Πάγο προκειμένου να ακυρωθεί ο νόμος ως Αντισυνταγματικός . Με ισχνή
πλειοψηφία ο Α.Π κάτω από την κοινωνική πίεση απέρριψε την προσφυγή των αγοραστών και αυτοί
με την σειρά τους προέβησαν σε τραμπουκισμούς σε βάρος του Προέδρου και δύο
μελών του. Στις 13 Μα’ί’ου του 1950 συνελήφθηκαν αρκετοί και παραπέμφθηκαν σε
δίκη για απειλές και εκφοβισμό.
Οι δικαστικές ενέργειες κράτησαν μέχρι το 1964 . Από τις 350.000 μεταβιβάσεις
ακινήτων πρόλαβαν στα στενά χρονικά περιθώρια του εξαμήνου να προσφύγουν 74.548
.Οι 32.000 οδηγήθηκαν σε συμβιβασμό στα συμβολαιογραφία. Από τις υπόλοιπες
42.000 στις αίθουσες των Δικαστηρίων έφθασαν μόνο 10.427 . Με λίγα λόγια οι
(αγοραστές ) βγήκαν τελικά κερδισμένοι. Όπως και οι δωσίλογοι…….
α) Το ασθενείς και οδοιπόροι έγινε σήριαλ το 2000 στην ΕΡΤ
1)https://youtu.be/3-sU5uuTGxg
2) Ο Νικόλαος Πλαστήρας διορίστηκε πρωθυπουργός στις 3 Ιανουαρίου 1945, ως πρόσωπο ευρείας αποδοχής. Στην κυβέρνησή του (έως τις 8 Απριλίου 1945 τριών μηνών περίπου) συμμετείχαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις εκτός του ΕΑΜ
3 Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ δεν είχαν χαρακτηρισθεί τυπικά ακόμα παράνομα .Αυτό έγινε με τον νόμο 509/47
4) . Για την περίπτωση του Βόλου ασχολήθηκε στην μεταπτυχακή του εργασία ο υποψήφιος διδάκτορας ιστορίας Δημήτρης Σκαλτσής μέλος του ΣΙΜΕΑ
Πηγές :
Πολυμέρης Βόγλης , Μενέλαος Χαραλαμπίδης
. Γιώργος Μαργαρίτης,Παναγιώτης Σάμιος .Βασιλική Λάζου , Χάγκεν Φλά’ι’σερ, Αντώνης Λιάκος , Ραϋμόνδος Αλβανός, Νίκος Καρκάνης, Δημήτρης Κουσουρής, Μαρκ
Μαζάουερ , , Δημήτρης Σκαλτσής, Κώστας Τσουκαλάς, , Αμαλία, Ηρ. Σκούρα, Φοίβος Γρηγοριάδης
Αν σας άρεσε το αφιέρωμα ,δηλώστε ακόλουθοι της σελίδας για να ενημερώνεστε για κάθε νέα ανάρτηση καθώς και για την δραστηριότητα του συλλόγου.
