ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ

 

 

 

 

 

 

 

 

Στην ανταρτομάνα Τσαριτσάνη βρέθηκε αντιπροσωπεία του ΣΙΜΕΑ προκειμένου να τιμήσει τους 45 εκτελεσμένους πατριώτες από τα φασιστικά Ιταλικά στρατεύματα κατοχής στις 12 Μαρτίου του 1943 . Το χωριό πλήρωσε ακριβά την συμμετοχή του στον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας . Από εδώ κατάγονταν και ο μόνιμος υπολοχαγός Θεόδωρος Καλλίνος πρωτοπόρος στην αντίσταση που έφτασε να διοικεί την 16η μεραρχία του ΕΛΑΣ σαν καπετάνιος και από τον Σεπτέμβριο του 44, την 13 μεραρχία Ρούμελης σαν στρατιωτικός διοικητής . Αφιέρωμα για τον Καλλίνο > https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid09nTB1BB6xPW45KPc48TshQLWpU99MC7AbiQHqY5Yo5oSafjT9v5ZwqimMobVorrMl

 

Το χωριό στις 12 Μαρτίου του 43 μετά από προδοσία Ελλήνων δοσίλογων περικυκλώθηκε από τον Ιταλικό στρατό που αφού συνέλαβε 45 άντρες, τους εκτέλεσε στην πλατεία του χωριού σαν αντίποινα επειδή οι περισσότεροι Τσαριτσανιώτες είχαν οργανωθεί στο ΕΑΜ και στο στρατιωτικό του σκέλος στον ΕΛΑΣ . Φεύγοντας οι Ιταλοί έκαψαν 360 από τα 600 σπίτια .Άφησαν πίσω συντρίμμια και η Τσαριτσάνη δεν μπόρεσε ποτέ να ξαναβρεί την προπολεμική της αίγλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 20 Αυγούστου του 44, άλλοι επτά πατριώτες εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ναζί .

Αρκετοί επίσης Τσαριτσανιώτες σκοτώθηκαν σε μάχες μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ .

 

 

Δυστυχώς στην προδοσία και καταστροφή της Τσαριτσάνης βρώμικο ρόλο έπαιξαν οι Βλαχολεγωνάριοι συνεργάτες των Ιταλών .(1)

Το στεφάνι εκ μέρους τους ΣΙΜΕΑ κετέθεσε το μέλος του συλλόγου FRANSESCO VIANELLO (Φρανσέσκο Βιανέλλο ). Τον συνόδευαν το ιδρυτικό μέλος του συλλόγου Κατερίνα Μιλτιάδη Πορφυρογένη και ο Γραμματέας Απόστολος Κ. Αποστολάκης.

Το ιστορικό της ημέρας διαβάστηκε από την εκπαιδευτικό Αγαθή Παπαδήμου

 

 

Ευχαριστούμε για την ζεστή υποδοχή και φιλοξενία τον δήμαρχο Ελασσόνας Νικόλαο Γάτσα, τον αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλίας Ευάγγελο Αποστόλου και τον πρόεδρο του τοπικού συμβουλίου Μενέλαο Σκάντζα.. Άψογη ήταν η οργάνωση από τον τελετάρχη Ευάγγελο Σαπουνά ο οποίος με ένα μαθητή του γυμνασίου διάβασαν το προσκλητήριο νεκρών .

ΥΓ. Πάγια άποψη του ΣΙΜΕΑ είναι να ονοματίζεται η αντιστασιακή οργάνωση που αναφέρεται σε κάθε εκδήλωση . Στην περίπτωση της Τσαριτσάνης ήταν φυσικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ. Γενικά και αόριστα ο όρος Εθνική αντίσταση δεν αντιπροσωπεύει την πραγματική ιστορία στην ολοτητά της.

Απόστολος Κ.Αποστολάκης ΓΓ του ΣΙΜΕΑ.

1)Βλαχολεγεωνάριοι > https://simea2016.blogspot.com/.../%CE%92%CE%9B%CE%91%CE... ΄΄΄΄΄΄΄΄η https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid0ZnSiEP2VxHwWbt5e4BETpjeciK3R5Qixz4d5PLDRV173orvJbZMdTfC6Eu3et65kl

 Διαβάζεται και εδώ >

https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid02xMSMfkDczqxLJvPEQghjqPcLGxdWeNjapUVL4A1MjheoeJCu94AAE9PfPJSLFkpDl

 

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

 

 

 

 

Μέλη και φίλοι του ΣΙΜΕΑ πραγματοποίησαν χθες, 17 Μαρτίου, επίσκεψη στο Μουσείο Τύπου της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας & Εύβοιας (Δημητριάδος 251-Φιλελλήνων, 1^ος όροφος). Τα μέλη του συλλόγου ενημερώθηκαν και ξεναγήθηκαν στις σημαντικές συλλογές του μουσείου από το μέλος ΔΣ της Ένωσης, δημοσιογράφο κ. Μάκη Μπαλή τον οποίο ευχαριστούμε θερμά  

Το Μουσείο Τύπου ιδρύθηκε τον Μάιο του 2023 στον Βόλο. Είναι ένας χώρος που αναδεικνύει την ιστορία του τοπικού Τύπου και αποτυπώνει τον ρόλο του στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική εξέλιξη όλης της Θεσσαλίας. Είναι ένας χώρος φιλικός και ανοιχτός στον δημόσιο διάλογο και αναδεικνύει την πολύπλευρη λειτουργία του Τύπου στις νεότερες κοινωνίες. Σημαντικό του κομμάτι αποτελεί η συλλογή του παράνομου-αντιστασιακού Τύπου της Κατοχής στη Θεσσαλία, με τις πολύτιμες εκδόσεις του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και άλλων αντιστασιακών οργανώσεων.

 

Την ξενάγηση παρακολούθησαν και 15 φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με την καθηγήτριά τους κ. Ιφιγένεια Κόκκαλη, μέλος του ΣΙΜΕΑ.

Σημειώνουμε πως είναι η δεύτερη επίσκεψη του ΣΙΜΕΑ στο Μουσείο Τύπου της πόλης μας, από τον Μάιο του 2023 που άρχισε να λειτουργεί και να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία γνώσης και δημόσιου διαλόγου στους πολίτες του Βόλου.

 

ΙΔΡΥΣΗ ΠΕΕΑ

 

 

 

 

 https://www.facebook.com/simea2016/posts/pfbid0MtffnGoeTXyCf7RRiJ4LFG67FbyJeKWCieXZM1WX77YSWSvTAfeveg9swR4NAfdol

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ

Κείμενο : Απόστολος Κ.Αποστολάκης .

Στις 10 Μαρτίου του 1944 συγκροτήθηκε η ΠΕΕΑ . ( Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) γνωστή και ως Κυβέρνηση του Βουνού. Πρωτεύουσα της Ελεύθερης Ελλάδας επιλέχτηκε η ΒΙΝΙΑΝΗ (1).

Μετά από άκαρπες συζητήσεις, και προτάσεις εκ μέρους του ΕΑΜ προς τον ΕΔΕΣ του Ν. Ζέρβα και την ΕΚΚΑ του Γ. Καρτάλη, οι πολιτικές δυνάμεις που επρόσκειντο στο ΕΑΜ καθώς και μεμονωμένες προσωπικότητας, ανέλαβαν την προσωρινή διοίκηση με έδρα την Βίνιανη . Η Βίνιανη ένα χωριό 31 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι ήταν σε μια περιοχή που ήδη είχε απελευθερωθεί από τον ΕΛΑΣ .

Στην προσωρινή Επιτροπή η οποία είχε πέντε μέλη συμμετείχαν οι εξής.

Πρόεδρος ο Συνταγματάρχης Ευριπίδης Μπακιρτζής, ο Κρητικός Υποστράτηγος Μανώλης Μάντακας, καθώς και οι: Γιώργης Σιάντος (Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας), Κώστας Γαβριηλίδης (Γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος), Ηλίας Τσιριμώκος (Γραμματέας της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας). Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ευρ. Μπακιρτζής μέχρι πριν λίγες εβδομάδες συμμετείχε στην ΕΚΚΑ από όπου αποχώρησε διαφωνώντας με την διστακτικότητα της ηγεσίας της να πάρει καθαρή θέση στις πολιτικές εξελίξεις .

 

Ο Καρτάλης και ο Ψαρός της ΕΚΚΑ ήταν κάπως θετικοί, αλλά δεν είχαν την έγκριση των Βρετανών. Στον ΕΔΕΣ είχε αρχίσει η αποσύνθεση αφού οι άκαπνοι αξιωματικοί του που βρίσκονταν στην Αθήνα είχαν πλέον κρυφή ή ανοιχτή συνεργασία με τους Γερμανούς . Πολλοί δε από αυτούς είχαν αναλάβει αξιώματα στα προδοτικά Τάγματα Ασφαλείας. Ανάμεσα στους δοσίλογους αξιωματικούς του ΕΔΕΣ ήταν και ο μετέπειτα γνωστός κολυμβητής μεγάλων αποστάσεων, Ιάσων Ζηργάνος από τον Βόλο.

Με την παρουσία κάποιων ανταρτικών μονάδων και κατοίκων των γύρω περιοχών τα μέλη της ΠΕΕΑ έδωσαν τον παρακάτω όρκο:

«Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω πιστά τα καθήκοντά μου σαν μέλος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας μου και του ελληνικού λαού, ότι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας μου από το ζυγό των κατακτητών, ότι θα υπερασπίζω παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για τη λευτεριά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα».

Ήταν τέτοια η απήχηση της ίδρυσης της ΠΕΕΑ, ώστε πολλοί Δημοκράτες που μέχρι τότε είχαν επιφυλάξεις, έσπευσαν να δηλώσουν και την δική τους συμμετοχή . Έτσι στις 18 Απριλίου 1944, προκειμένου να επιτευχθεί μια πιο πλατιά και ενωτική αντιπροσώπευση, έγινε ανασύνθεση με τη συμμετοχή διαπρεπών προσωπικοτήτων της χώρας(1) οι οποίοι στη συνέχεια θα διατελέσουν υπουργοί (γραμματείς) της Κυβέρνησης του Βουνού. 

 

Η νέα διευρυμένη και τελική σύνθεση της ΠΕΕΑ ήταν:

«Πρόεδρος» : ο συνταγματολόγος Αλέξανδρος Σβώλος (2)

«Αντιπρόεδρος» : Ευριπίδης Μπακιρτζής

Οι υπουργοί ονομάστηκαν Γραμματείς

1)«Γραμματέας Εξωτερικών» : Αλέξανδρος Σβώλος

2)«Γραμματέας Δικαιοσύνης» : Ηλίας Τσιριμώκος

3)«Γραμματέας Εσωτερικών» : Γιώργος Σιάντος

4)«Γραμματέας Παιδείας, Θρησκευμάτων και Λαϊκής διαφώτισης» : Αλέξανδρος Σβώλος

5)«Γραμματέας Οικονομικών» : Άγγελος Αγγελόπουλος

6)«Γραμματέας Εθνικής Οικονομίας»: Σταμάτιος Χατζήμπεης

«Γραμματέας Στρατιωτικών» : Μανώλης Μάντακας

7)«Γραμματέας Συγκοινωνιών»: Νικόλαος Ασκούτσης

8)«Γραμματέας Επισιτισμού» : Ευριπίδης Μπακιρτζής

9)«Γραμματέας Κοινωνικής Πρόνοιας»: Πέτρος Κόκκαλης

10)«Γραμματέας Γεωργίας» : Κώστας Γαβριηλίδης

Έτσι υπήρχαν τρεις Ελληνικές Κυβερνήσεις . Η Κυβέρνηση του μαχόμενου Λαού,η Κυβέρνηση του Καΐρου η οποία ήταν απόλυτα ελεγχόμενη από τους Βρετανούς και η δοσιλογική κυβέρνηση Ράλλη, πειθήνιο όργανο των Γερμανών . 

 

Ορισμένοι από τους νέους πολιτικούς ηγέτες της ΠΕΕΑ δεν είχαν ιδιαίτερη προσφορά μέχρι τότε στον Αντιστασιακό αγώνα, προσέδωσαν όμως κύρος και το κυριότερο αφόπλισαν την Βρετανική και κεντροδεξιά προπαγάνδα ότι το ΕΑΜ είναι παντελώς ελεγχόμενο από το ΚΚΕ. Το κόμμα αυτό συμμετείχε μόνο με δύο στελέχη του, τον Γιώργη Σιάντο και τον καθηγητή Ιατρικής Πέτρο Κόκκαλη

Η πρώτη διακήρυξη της ΠΕΕΑ ήταν η εξής .

«…Η Επιτροπή πιστεύοντας πως η δύναμη της πηγάζει από το λαό και από το λαό αντλούνται όλες οι εξουσίες, θα συγκαλέσει στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα Εθνικό Συμβούλιο, που θα αποτελείται από αντιπροσώπους του λαού εκλεγόμενους ελεύθερα…»

 

Η δέσμευση αυτή της Κυβέρνησης του Βουνού έγινε πράξη και έτσι πραγματοποιήθηκαν εκλογές στις 23 και τις 30 Απριλίου 1944. Μέσα σε αυτό το μικρό διάστημα πάνω από 1.800.000 πολίτες πήραν μέρος στη γενική ψηφοφορία που διεξήχθηκαν τόσο στις ελεύθερες όσο και στις κατεχόμενες ζώνες της χώρας κάτω και από τη μύτη των Γερμανών και των δοσιλόγων συνεργατών τους. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας ψήφισαν οι 18χρονοι και οι γυναίκες! Οι εκλογές βέβαια είχαν προετοιμαστεί από πριν και όχι την τελευταία εβδομάδα . 

 

  (Για πρώτη φορά γυναίκες ψηφίζουν ισότιμα με τους άνδρες ανεξάρτητα από μόρφωση , ηλικία και κοινωνική τάξη που προέβλεπε ο νόμος του 1930 .Στις 7 Ιουνίου 1952, με τον νόμο 2159, οι Ελληνίδες απέκτησαν εκλογικό δικαίωμα και για τις βουλευτικές εκλογές, αποτέλεσμα πιέσεων ελληνικών και διεθνών γυναικείων οργανώσεων, ξένων κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών.  Η ΠΕΕΑ έδειξε τον δρόμο)

Αναδείχτηκαν οι Εθνοσύμβουλοι (Βουλευτές) οι οποίοι συνεδρίασαν από τις 14 έως τις 27 Μαΐου 1944, στο κοντινό χωριό Κορυσχάδες Ευρυτανίας .

Η Κυβέρνηση του Βουνού σε λίγους μήνες πραγματοποίησε σπουδαίο έργο. Με δεκάδες «Δελτία Πράξεων και Αποφάσεων της ΠΕΕΑ» δικαίωσε τις δίκαιες απαιτήσεις του αγωνιζόμενου λαού που εμπιστεύτηκε το ΕΑΜικό κίνημα.

Με τον «Κώδικα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», κατοχύρωσε επίσημα θεσμούς για τα όργανα της λαϊκής εξουσίας που ήδη αποτελούσαν μια πραγματικότητα στις ελεύθερες περιοχές. Η διαχείριση των δασών αποδόθηκε στις αυτοδιοικούμενες κοινότητες και Συνεταιρισμούς των αγροτών. Η διαχείριση της γης πέρασε πλέον στους καλλιεργητές της.

Επιπλέον κατοχυρώθηκαν νέοι θεσμοί λαϊκής δικαιοσύνης. Ίδρυσε Πολιτοφυλακή για την περιφρούρηση των ελευθεριών του λαού. Νομοθέτησε την ισότητα ανδρών-γυναικών κοινωνικά, εργασιακά και μισθολογικά.

Με την ίδρυση της ΠΕΕΑ το ΕΑΜ αποφάσισε να θέσει όλες τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ κάτω από τις διαταγές της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης. 

 

Από αριστερά .Σιάντος,Μπακιρτζής,Ιωακείμ , Γαβριηλίδης

Στην αποφασή του ο γραμματέας των Στρατιωτικών Μανώλης Μάντακας ανέφερε ότι ο θεσμός των πολιτικών καθοδηγητών, αντιπροσώπων του ΕΑΜ, καταργείται αν και «είναι αναμφισβήτητο πως έφερε μέχρι σήμερα πολύ καλά αποτελέσματα. Και ένα μεγάλο μέρος από την τιμή της δημιουργίας και της δράσης του ΕΛΑΣ πέφτει στους πολιτικούς καθοδηγητές»

Παράλληλα στις 12 Μαρτίου του 1944, το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ ανακοίνωσε παρόμοια διαταγή.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 στην ελεύθερη πλέον Ιταλία σχηματίστηκε Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στην οποία συμμετείχε και το ΕΑΜ με έξι Υπουργεία . Ήταν το αποτέλεσμα της Συμφωνίας του Λιβάνου . Πρωθυπουργός ο ήδη διορισμένος από τους Άγγλους Γεώργιος Παπανδρέου. Η εξέλιξη αυτή ήταν ένας ακόμη κρίκος στις υποχωρήσεις της ηγετικής ομάδας του ΕΑΜ .

Η ΠΕΕΑ αυτοδιαλύθηκε με απόφαση του ΕΑΜ στις 9 Οκτωβρίου λίγες μέρες πριν την απελευθέρωση της Αθήνας .

.

Σημειώσεις: 1) Το 1966 μεγάλος σεισμός και κατολισθήσεις κατέστρεψαν το χωριό. Κτίστηκε η Νέα Βίνιανη σε απόσταση έξι χιλιομέτρων . Ωστόσο κάποιοι κάτοικοι δεν το εγκατέλειψαν ποτέ . Εκεί δημιουργήθηκε και το γνωστό Μουσείο Εθνικής Αντίστασης από όπου και οι φωτογραφίες

2) Οι Αλέξανδρος Σβώλος, Άγγελος, Αγγελόπουλος, Πέτρος Κόκκαλης, ήταν καθηγητές Πανεπιστημίου

3) Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Σβώλο> https://simea2016.blogspot.com/2020/05/14-927.html

Πηγές: Χάγκεν Φλάϊσερ, Γιώργος Μαργαρίτης, Προκόπης Παπαστράτης, Βασιλική Λάζου,Μαρκ Μαζάουερ,Τασούλα Βερβενιώτη ,Γιάννης Σκαλιδάκης Θανάσης Χατζής, Κομνηνός Πυρομάγλου, Φ.Γρηγοριάδης,Συλλογικό Στ’άρματα, Στ’άρματα,Ίδρυμα βουλής των Ελλήνων.

 

Η κυβέρνηση του βουνού . Στην μέση ο Αλέξανδρος Σβώλος